Tomas Edison, shpikësi me 1.093 patenta

113 563 lexime

124,178FansaPëlqeje

Është konsideruar si shpikësi i tretë më pjellor në histori, duke mbajtur në emrin e tij 1.093 patenta në SHBA, si dhe shumë patenta në Mbretërinë e Bashkuar, Francë e Gjermani. Ai është kredituar me shpikje të shumta që kanë kontribuar në komunikim masiv dhe, në veçanti, telekomunikacion. Këto përfshinin stock ticker, një regjistrues vote mekanik, bateri për makinë elektrike, energji elektrike, muzikë të regjistruar dhe filma. Puna e tij e përparuara në këto fusha ishte rezultat i karrierës së tij të hershme si një operator telegrafi. Edison i dha rrugë konceptit dhe zbatimit të energjisë elektrike dhe shpërndarjes në shtëpi, biznese, dhe fabrikat – një zhvillim i rëndësishëm në industrializimin e botës moderne. Stacioni i tij i parë i prodhimit të energjisë elektrike ishte në Manhattan Island, New York…

…I quajtur “Magjistari i Menlo Park” (tani Edison, New Jersey), nga raporter i një gazete, ai ishte një nga shpikësit e parë që ka zbatuar parimet e prodhimit në masë dhe punën e madhe të përbashkët në procesin e shpikjes. Për këtë arsye është kredituar shpesh me krijimin e laboratorit të parë të hulumtimit industrial. Thomas Alva Edison u lind më 11 shkurt 1847 në Milan, Ohio, dhe u rrit në Portin Huron, Michigan. Vdiq më 18 tetor 1931. Ishte një shpikës amerikan, shkencëtar dhe biznesmen i cili ka zhvilluar shumë pajisje që ndikuan në jetë në të gjithë botën, duke përfshirë gramofononin, kamerën e filmit dhe llampën elektrike.

Fillimet
Ishte fëmija i shtatë dhe i fundit i Samuelit Ogden Edison, Jr. Babai i tij u desh që të largohej nga Kanada për shkak se ai mori pjesë në rebelimin e pasuksesshëm Mackenzie më 1837. Edison konsideronte veten me origjinë holandeze. Në shkollë, Edisoni i ri shpesh herë shëtiste dhe mësuesi i tij Reverend Engle u dëgjua ta thërriste “i hutuar”. Kjo i dha fund tre muajve të shkollimit zyrtar të Edisonit. Nëna e tij e shkolloi në shtëpi atë. Pjesa më e madhe e shkollimit erdhi nga leximi i R.G. Parker’s School nga Natural Philosophy dhe The Cooper Union. Edison kishte probleme me dëgjimin në moshë të re. Shkaku i shurdhërimit të tij i atribuohet një fruthi të keq gjatë fëmijërisë dhe infeksionet e patrajtuara te veshit. Familja e Edisonit u detyrua të shpërngulej në Port Huron, Michigan. Ai shiste karamele dhe gazeta në trenat që lëviznin nga Porti Huron deri në Detroit. Në këtë periudhë ai zbuloi talentet e tij si biznismen. Ky talent e çoi në themelimin e 14 kompanive, përfshirë General Electric, e cila ekziston ende si njëra nga kompanitë më të mëdha publike tregtare në botë.

Telegrafist
Edison u bë një operator telegrafi pasi ai e shpëtoi tre-vjeçarin Jimmie MacKenzie nga goditja e një treni. Babai i Jimmy-t, agjent stacioni J.U. MacKenzie nga Mount Clemens, Michigan, ishte mirënjohës dhe trajnoi Edisonin si një operator telegrafi. Puna e parë e Edisonit si telegrafist ishte jasht Portit Huron në Stratford Junction, Ontario, në Grand Trunk Railway. Në 1866, në moshën 19 vjeçare, Thomas Edison shpërngulet në Louisville, Kentacky, ku ishte puntor i Western Union. Ai punoi në agjenci të lajmeve Associated Press. Edison kërkoi turnin e natës, e cila e lejonte të kalonte kohë me lexime dhe ekperimente. Një natë në 1867, ai ishte duke punuar me një akumulator kur derdhi acid sulfurik mbi dysheme. Ajo kaloi nga dërrasa e dyshemesë në tavolinën e shefit të tij më poshtë. Mëngjesin tjetër Edisoni u shkarkua. Njëri nga udhëheqësit e tij në vitet e hershme ishte një telegrafist dhe shpikës quhej Franklin Leonard Pope, i cili lejoi që fëmijët e varfër të jetonin në bodrumin e shtëpisë së tij në Elizabeth, New Jersey. Disa nga shpikjet më të hershme të Edisonit ishin të lidhura me telegrafin. Patenta tij e parë ishte një regjistrues elektrik, (US Patenta 90.646), e cila u dha më 1 qershor, 1869.

Jeta familjare
Më 25 dhjetor, 1871, Edisoni u martua me 16-vjeçaren Mary Stilwell, të cilën e kishte njohur dy muaj më parë e cila ishte puntore në njëren nga shitoret e tij. Ata patën tre fëmijë.
Mary Edison vdiq më 9, gusht 1884, dyshohet nga një tumor ne tru.
Më 24 shkurt 1886, në moshën 39 vjeçare, Edison martohet me 20-vjeçaren Mina Miller në Akron, Ohio. Ajo ishte vajza e një shpikësi Lewis Miller, bashkë-themelues i institucionit Chautauqua dhe ndihmues financiar. Ata patën tre fëmijë. Mina Miller jetoi më gjatë se Thomas Edison, vdiq më 24 gusht 1947.

Karriera
Edison filloi karrierën e tij si një shpikës në Newark, New Jersey, me pushkë automatike dhe pajisjet të tjera të përmirësuara telegrafike. Por shpikja, e cila a e bëri atë të njohur ishte gramafoni në vitin 1877. Kjo arritje ishte e papritur për publikun. Edison u bë i njohur si “magjistar i Menlo Park,” New Jersey. Gramofoni i tij i parë u regjistrua në letër varaku rreth një cilindri, por kishte cilësi të dobët të zërit dhe regjistrimi mund të luhej vetëm disa herë. Në vitin 1880, një model i ridizajnuar i gramofonit duke përdorur cilindra dylli me karton ishte prodhuar nga Alexander Graham Bell, Chichester Bell, and Charles Tainter. Kjo ishte një arsye që Thomas Edison vazhdoi punën në e tij në përsosjen e gramafonit.

Lexo edhe :  Një shesh në Tiranë do të mbajë emrin e këngëtarit të ndjerë Dr. Flori. Ja ku ndodhet

Menlo Park
Risi e rëndësishme e Edisonit ishte laboratori i parë për hulumtim industrial, i cili ishte ndërtuar në Menlo Park, New Jersey. Edisoni ndërtoi laboratorin nga fondet e shitjes së telegrafit “quadruplex”. Pas demonstrimit të telegrafit, Edisoni nuk ishte i sigurt se plani i tij origjinal që ta shiste për $4000 – $5000 ishte i drejtë, kështu që ai kërkoi nga Western Union të bëjë një ofertë. Ai ishte i habitur kur dëgjoi që ata ofrojnë $10.000, ofertë që ai e pranoi me mirënjohje. Telegrafi “quadruplex” ishte suksesi i parë i madh financiar nga Edisoni, dhe Menlo Park u bë institucioni i parë i krijuar me qëllim të veçantë për prodhimin dhe përmisimin e vazhdueshëm të teknologjisë. Edisonit i atribohen shumica e shpikjeve atje edhe pse shumë punonjës kryen hulumtime dhe zhvillime nën drejtimin e tij.
William J. Hammer, një konsultues inxhinierisë elektrike, filloi detyrën e tij si asistent laboratori për Edisonin në dhjetor 1879. Ai ndihmoi në eksperimente në telefon, gramofon, hekurudhat elektrike, separator mineral hekuri, llambë elektrike, dhe në zhvillimin zbulimeve të tjera. Megjithatë, Hammer ka punuar kryesisht në “llambë elektrike” dhe ishte vënë në krye të testeve dhe të dhënat në këtë pajisje. Në 1880, ai u emërua kryeinxhinier i punëve të Edisonit. Sipas Edisonit, Hammer ishte ” pioner i ndriçimit të llambës elektrike”.
Pothuajse të gjitha patentat e Edisonit ishin patenta të shërbimeve, të cilat ishin të mbrojtura për një periudhë 17-vjeçare dhe të përfshira në shpikje apo procese që janë elektrike, mekanike, ose kimike në natyrë. Rreth 12 ishin patenta të dizajnimit, të cilat mbrojnë një dizajn dekorativ deri në një periudhë 14-vjeçare. Si në shumicën e patentave, shpikjet që ai përshkroi ishin përmirësime mbi njohuritë e mëparshme. Patenta e gramafononit, në të kundërt, ishte e pashembullt për të regjistruar dhe riprodhuar tingujt. Edison nuk ishte i pari që e shpiku llambën elektrike, por shpiku llambën e parë komerciale. Shumë shpikës më parë kishin hartuar llamba inkadashente duke përfshirë Henry Woodward, dhe Mathew Evans. Të tjerët që zhvilluan herët jo komercialisht llambat elektrike duke përfshirë Humphry Davy, James Bowman Lindsay, Moisiu G. Farmer, William E. Sawyer, Swan Jozefi dhe Heinrich Gobel. Disa nga këto llamba të hershme kishin jetë tepër të shkurtër, shpenzime të larta për të prodhuar.

Pak më shumë se një dekadë laboratori i Edisonit në Menlo Park ishte zgjeruar për të zënë dy blloqe të qytetit. Edisoni tha se donte që laboratori të kishte “pjesë të pothuajse çdo materiali”. Një artikull gazete i shtypur në 1887 tregon seriozitetin e kërkesës së tij, duke deklaruar se laboratori përmbante “tetë mijë llojet të kimikateve, çdo lloj dado, çdo madhësi të gjilpërës, çdo lloj kabllo apo tela, flokët e njerëzve, kuajve, derrave, lopëve, lepujve, dhive, deveve, mëndafsh në çdo cilësi, gëzhoja, lloje të ndryshme thundrash, dhëmbët peshkaqeni, brirë dreri, breshkë. rrëshirë, llak e vaj….” Dhe lista vazhdon.

Transmetues telefoni me karbon
Në 1877-1878, Edison shpiku dhe zhvilloi mikrofonin me karbon i cili përdorej në të gjithë telefonat së bashku me marrësin Bell. Pas procesit gjyqësor patentë, në 1892 një gjykatë federale vendosi se Edison e jo Emile Berliner ishte shpikësi i mikrofonit me karbon. Mikrofoni me karbon është përdorur po ashtu në radio dhe punë publike gjatë viteve 1920.

Refuzimi i Çmimit Nobel
Të dy Tomas Edisoni dhe Tesla u permendën si laureatë të mundshëm për nobel në 1915. Pavarësisht nga kontributet e tyre shkencore, ata kurrë nuk e morrën këtë çmim. Mendohet se arsyeja ishte armiqësia mes tyre. Ka dëshmi se secili ka minimizuar arritjet e tjetrit për ta marrë çmimin. Që të dy e refuzuan çmimin dhe hodhen poshtë mundesinë për ndarjen e tij.

Të fundit

“U largova nga futbolli pasi nuk e njihja më”,Klose: Të rinjtë e kanë mendjen tek makinat

Miroslav Klose është një nga ata që ka shkruar historinë me fanellën e kombëtares së Gjermanisë, por edhe Bayern...

Shtatzënia përshpejton plakjen, por ja çfarë ndhodh pas lindjes

Ndryshimet e thella fizike, hormonale dhe kimike që lidhen me shtatzëninë mund të bëjnë që ora e plakjes të kthehet më shpejt, duke i dhënë moshës biologjike të...

“Eglën e njoh shumë mirë…”/Hygerta Sako zbulon detaje për banoren jashtë shtëpisë së BBV

ot e ftuar në emisionin “Big Brother Radio” ka qenë gazetarja Hygerta Sako, për të bërë një analizë të lojës së banorëve dhe për...

Aktiviteti elektoral i presidentit Biden me ish-presidentët Obama e Clinton,shënon rekord

Shuma e dhurimeve është një demonstrim i mbështetjes së demokratëve për presidentin Biden në një periudhë kur anketimet vazhdojnë të tregojnë nivele të ulëta...

Ngacmimet nga interneti/ Tirana në vend të parë për numrin e denoncimeve

Bullizimi dhe dhuna përmes rrjeteve sociale po përhapet edhe në qytete të vogla. Kuçova, është qyteti i dytë pas Tiranës që ka raportimet më...

Lajme të tjera

Web TV