Gjatë zhvillimit të Operacionit Red Dawn, ish Presidenti Irakut Saddam Hussein, kapet afër qytetit të tij të lindjes Tikrit. Operacioni Red Dawn ishte një operacion ushtarak amerikan i kryer në 13 dhjetor 2003 në qytetin ad-Dawr, Irak, afër Tikrit, që çoi në kapjen e diktatorit irakian Saddam Hussein. Husseini gjatë momenteve të arrestimin, nuk bëri rezistencë…
…Sadam Husein Abd el-Mexhid et-Tikriti i njohur si Saddam Hussein u lind në 28 prill 1937 dhe vdiq i ekzekutuar në 30 dhjetor 2006. Ai ishte kryetar i Irakut prej vitit 1979 deri në vitin 2003.
Në rini pjesërisht ishte nën ndikimin e axhës së tij i cili kundërshtonte sundimin britanez, filloi të merret me politikë dhe u bë anëtar i partisë Lëvizja-Baath e cila kombinoi socializmin me nacionalizmin sekular arab. Pasi partia Baath mori pushtetin me puqin shtetërorë në vitin 1968 kusheriri i Sadamit gjenerali Ahmet Bakr u bë kryetar, ndërsa Sadam Husseini nënkryatar. Duke shfrytëzuar numrin e madh të të afërme si bazë politike, Sadami arriti të futë nën kontroll sigurinë e shtetit dhe në vitet e 70-ta faktikisht arriti të jetë njeriu i parë në shtet. Në këtë kohë Iraku arriti të prosperoj duke iu faleminderuar çmimeve të larta të naftës, dhe Sadami një pjesë të profiti e shfrytëzoi në programin ambicioz të modernizimit dhe prodhim të armëve për shkatërrim masiv.
Në vitin 1979 formalisht Sadam Husseini e mor titullin e kryetarit. Një vit më vonë, duke vërejt se Irani është dobësuar nga revolucioni islamik, e filloi luftën e qëllim ta pushtoj krahinën Kuzistan, ku ekzistonte pakica arabe dhe njëherit e pasur me naftë. Irani jo vetëm se e ndaloi ofenzivën Irakiane, por edhe u sul në kundërofenzivë të cilën forcat irakiane i ndalen me mundimet mëdha. Pas tetë viteve në pozita të njëjta dhe rreth një milion viktima, lufta u ndërpre pa fitues.
Iraku, edhe pse ekonomkisht i lodhur, zhvilloi forcën e madhe ushtarake dhe Sadam Husseini këtë forcë vendosi ta shfrytëzoj në verën e vitit 1990 aneksoi Kuvajtin, të cilin e konsideronte provincë irakiane. Rezultat i gjithë kësaj ishte Lufta e Gjirit, e cila është kryer me humbjen katastrofave të Irakut. Sadam Husseini arriti ta ruaj pushtetin dhe me mjete më brutale u shuajt kryengritjen e sheitëve dhe kurdëve. Ndikimi i tij nuk kaloi kufijtë e Irakut, e që sidomos nga ana e SHBA-ve filluan ta paraqesin si regjim të rrezikshëm dhe kërcënim i sigurisë botërore.
Kërcënimi i stabilitetit
Shumë anëtarë të bashkësisë ndërkombëtare, veçanërisht SHBA-ja, vazhduan ta shihnin Sadamin si një tiran luftarak që ishte një kërcënim për stabilitetin e rajonit. Në fjalimin e tij të janarit 2002 për gjendjen e unionit në Kongres, Presidenti Xhorxh W. Bush foli për një “bosht të së keqes” që përbëhet nga Irani, Koreja e Veriut dhe Iraku. Për më tepër, Bush njoftoi se ai ndoshta do të ndërmerrte veprime për të rrëzuar qeverinë irakiane, për shkak të kërcënimit të armëve të saj të shkatërrimit në masë. Bush deklaroi se “regjimi i Irakut ka komplotuar për të zhvilluar antraksin, gazin nervor dhe armët bërthamore për më shumë se një dekadë… Iraku vazhdon të shfaqë armiqësinë e tij ndaj Amerikës dhe të mbështesë terrorin.”
Pas miratimit të Rezolutës 1441 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, e cila kërkoi që Iraku të jepte “bashkëpunim të menjëhershëm, të pakushtëzuar dhe aktiv” me inspektimet e OKB-së dhe IAEA, Sadami lejoi inspektorët e armëve të OKB-së të udhëhequr nga Hans Blix të ktheheshin në Irak. Gjatë inspektimeve të rinovuara duke filluar në nëntor 2002, Blix nuk gjeti rezerva të WMD dhe vuri në dukje bashkëpunimin “proaktiv”, por jo gjithmonë “të menjëhershëm” të Irakut, siç kërkohet nga Rezoluta 1441.
Ndërsa lufta ishte ende në prag më 24 shkurt 2003, Saddam Hussein mori pjesë në një intervistë me reporterin e CBS News, Dan Rather. Duke folur për më shumë se tre orë, ai mohoi të posedonte ndonjë armë të shkatërrimit në masë, apo ndonjë armë tjetër të ndaluar nga udhëzimet e OKB-së. Ai shprehu gjithashtu dëshirën për të pasur një debat të drejtpërdrejtë televiziv me George W. Bush, i cili u refuzua. Ishte intervista e tij e parë me një reporter amerikan në më shumë se një dekadë. CBS transmetoi intervistën e regjistruar më vonë atë javë. Sadam Husseini më vonë i tha një intervistuesi të FBI-së se dikur ai e la të hapur mundësinë që Iraku të posedonte armë të shkatërrimit në masë në mënyrë që të shfaqej i fortë kundër Iranit.
Qeveria dhe ushtria irakiane u shembën brenda tre javësh nga fillimi i pushtimit të Irakut të udhëhequr nga SHBA në 2003, më 20 mars. Në fillim të prillit, forcat e udhëhequra nga SHBA pushtuan pjesën më të madhe të Irakut. Rezistenca e ushtrisë shumë të dobësuar irakiane ose u shkatërrua ose u zhvendos në taktika guerile dhe dukej se Sadami kishte humbur kontrollin mbi Irakun. Ai u pa për herë të fundit në një video që supozohej ta tregonte atë në periferi të Bagdadit të rrethuar nga mbështetësit. Kur Bagdadi ra në duart e forcave të udhëhequra nga SHBA më 9 prill, e shënuar simbolikisht nga rrëzimi i statujës së tij, Sadami nuk gjendej askund.
Burgosja dhe gjyqi
Në prill 2003, vendndodhja e Sadamit mbeti në pikëpyetje gjatë javëve pas rënies së Bagdadit dhe përfundimit të luftimeve të mëdha të luftës. Pamje të ndryshme të Sadamit u raportuan në javët pas luftës, por asnjë nuk u vërtetua. Në kohë të ndryshme, Sadami lëshoi kaseta audio duke promovuar rezistencën popullore ndaj rrëzimit të tij.
Saddami u vendos në krye të “listës së SHBA-së të irakianëve më të kërkuar”. Në korrik 2003, djemtë e tij Uday dhe Kusay dhe nipi 14-vjeçar Mustapha u vranë në një përleshje tre-orëshe me forcat amerikane.
Më 13 dhjetor 2003, në Operacionin Agimi i Kuq, Sadam Huseini u kap nga forcat amerikane pasi u gjet i fshehur në një vrimë në tokë pranë një shtëpie ferme në ad-Dawr, afër Tikrit. Pas kapjes së tij, Sadami u transportua në një bazë amerikane pranë Tikrit dhe më vonë u dërgua në bazën amerikane pranë Bagdadit. Dokumentet e marra dhe të lëshuara nga Arkivi i Sigurisë Kombëtare detajojnë intervistat dhe bisedat e FBI-së me Huseinin gjatë kohës që ai ishte në paraburgim në SHBA. Më 14 dhjetor, administratori i SHBA-së në Irak, Paul Bremer, konfirmoi se Sadam Huseini ishte kapur vërtet në një shtëpi ferme në ad-Dawr afër Tikrit. Bremer prezantoi pamjet video të Sadamit në paraburgim.
Sadami u shfaq me mjekër të plotë dhe flokë më të gjatë se pamja e tij e njohur. Ai u përshkrua nga zyrtarët amerikanë si në gjendje të mirë shëndetësore. Bremer raportoi planet për të vënë në gjyq Sadamin, por pretendoi se detajet e një gjyqi të tillë nuk ishin përcaktuar ende. Irakianët dhe amerikanët që folën me Sadamin pas kapjes së tij në përgjithësi raportuan se ai mbeti i sigurt në vetvete, duke e përshkruar veten si një “udhëheqës i vendosur, por i drejtë”.
Gazeta tabloid britanik The Sun postoi një foto të Sadamit të veshur me pantallona të shkurtra të bardha në ballinën e një gazete. Fotografitë e tjera brenda gazetës tregojnë Sadamin duke larë pantallonat, duke i përzier dhe duke fjetur. Qeveria e Shteteve të Bashkuara deklaroi se e konsideronte publikimin e fotografive një shkelje të Konventës së Gjenevës dhe se do të hetonte fotografitë. Gjatë kësaj periudhe Sadami u mor në pyetje nga agjenti i FBI-së Xhorxh Piro.
Rojet në objektin e paraburgimit në Bagdad e quajtën të burgosurin e tyre “Vic”, që do të thotë “Kriminel shumë i rëndësishëm” dhe e lanë të mbillte një kopsht të vogël pranë qelisë së tij. Pseudonimi dhe kopshti janë ndër detajet për ish-udhëheqësin irakian që u shfaq gjatë një turneu të marsit 2008 në burgun dhe qelinë e Bagdadit ku Sadami flinte, lahej dhe mbante një ditar dhe shkruante poezi në ditët e fundit para ekzekutimit të tij; ai ishte i shqetësuar për të siguruar trashëgiminë e tij dhe se si do të tregohej historia. Turneu u krye nga gjeneralmajori i marinës amerikane Doug Stone, mbikëqyrës i operacioneve të ndalimit për ushtrinë amerikane në Irak në atë kohë.
Ekzekutimi
Sadami u var në ditën e parë të Kurban Bajramit, më 30 dhjetor 2006, pavarësisht dëshirës së tij për t’u ekzekutuar me pushkatim, për të cilin ai argumentoi se ishte dënimi i ligjshëm me vdekje ushtarake duke përmendur pozicionin e tij ushtarak si komandant i përgjithshëm i Irakut ushtarake. Ekzekutimi u krye në Camp Justice, një bazë e ushtrisë irakiane në Kadhimiya, një lagje në verilindje të Bagdadit.
Arabia Saudite dënoi autoritetet irakiane për vazhdimin e ekzekutimit në një ditë të shenjtë. Një prezantues nga stacioni televiziv Al-Ikhbariya deklaroi zyrtarisht “Ka një ndjenjë habie dhe mosmiratimi që vendimi është zbatuar gjatë muajve të shenjtë dhe ditëve të para të Kurban Bajramit. Udhëheqësit e vendeve islame duhet të tregojnë respekt për këtë të bekuar rastin… mos e nënçmoni atë.”
Video e ekzekutimit u regjistrua në një telefon celular dhe rrëmbyesit e tij mund të dëgjoheshin duke fyer Sadamin. Videoja u zbulua në mediat elektronike dhe u postua në internet brenda disa orësh, duke u bërë temë e polemikave globale. Më vonë u pretendua nga kryeroja në varrin ku shtriheshin eshtrat e tij se trupi i Sadamit ishte goditur me thikë gjashtë herë pas ekzekutimit. Sjellja e Sadamit teksa drejtohej në trekëmbësh është diskutuar nga dy dëshmitarë, gjykatësi irakian Munir Haddad dhe këshilltari i sigurisë kombëtare irakiane Mowaffak al-Rubaie. Rrëfimet e dy dëshmitarëve janë kontradiktore pasi Haddad e përshkruan Sadamin si të fortë në momentet e tij të fundit, ndërsa al-Rubaie thotë se Sadami ishte qartësisht i frikësuar.
Fjalët e fundit të Sadamit gjatë ekzekutimit, “Bekimi i Zotit qofshin mbi Muhamedin dhe familjen e tij. Dhe Zoti e shpejtoftë shfaqjen e tyre dhe i mallkoftë armiqtë e tyre.”
Sadami u varros në vendlindjen e tij Al-Awja në Tikrit, Irak, më 31 dhjetor 2006. Ai u varros 3 km (2 mi) nga djemtë e tij Udej dhe Kusej Husein.
