Vizita e zyrtarit të lartë amerikan, Derek Chollet në Kosovë e Serbi vjen në kohën e intensifikimit të përpjekjeve të SHBA-së e BE për të përshpejtuar procesin e normalizimit të raporteve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Këshilltari i lartë i Departamentit Amerikan të Shtetit, Derek Chollet u kërkoi autoriteteve të Prishtinës që të paraqesin propozimet për themelimin e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe. Sipas tij, Asociacioni duhet të themelohet në pajtim me Kushtetutën e Kosovës dhe ai është detyrim ligjor. Chollet qëndroi të mërkurën pasdite në Prishtinë, ku takoi udhëheqësit e institucioneve të Kosovës, përfaqësuesit e opozitës dhe përfaqësuesit e listës Srpska.
Nuk do mbështesim një organizim të tipit Republika Srpska
Sipas Chollet, Shtetet e Bashkuara presin nga Kosova të përmbushë të gjitha përkushtimet e saj në bisedimet me Serbinë, ku përfshihet edhe themelimi i Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe. “Dua të jem i qartë se ne nuk e mbështesim dhe nuk do ta mbështesim një organizimin të tipit Republike Srpska. Nuk po i kërkojmë Kosovës asnjë aranzhim që nuk është në pajtim me Kushtetutën dhe vendimin e Gjykatës Kushtetuese të vitit 2015. Parlamenti i Kosovës i ka ratifikuar marrëveshjet e Brukselit dhe Gjykata Kushtetuese ka thënë se është e domosdoshme të themelohet Asociacioni i Komunave me Shumicë Serbe gjë që ne besojmë se e bën këtë një detyrim ligjor për qeverinë e Kosovës. Zhvillimet e fundit në veriun e Kosovës vetëm sa e kanë theksuar rëndësinë e themelimit të tij”, tha Derek Chollet.
Çfarë do të thotë konkretisht Asociacioni?
Asociacioni i Komunave me Shumicë Serbe parasheh që të mbledhë rreth vetes dhjetë komuna në Kosovë të banuara me shumicë serbe: Mitrovicë e Veriut, Kllokot, Partesh, Ranillug, Graçanicë, Zveçan, Zubin Potok, Novobërdë, Leposaviq dhe Shtërpcë. Përmes Asociacionit këto komuna do të përfaqësojë interesat kolektive të tyre, sidomos në fushën e arsimit, shëndetësisë, planifikimit urban dhe rural si dhe të ekonomisë. Këshilltari i lartë e departamentit amerikan të shtetit i cilësoi të rënda zhvillimet e fundit që ndodhën në veri të Kosovës ku për tre javë grupe serbësh mbajtën të bllokuara rrugët kryesore në veri të Kosovës, në shenjë proteste ndaj arrestimit të një ish polici serb, nën dyshimet për sulm ndaj KQZ-së. “Ne besojmë se jemi në një moment kritik. Ne besojmë se Kosova me Serbinë duhet të angazhohen urgjentisht në dialogun e udhëhequr nga Bashkimi Evropian, i cili po punon drejt një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse për normalizimin e marrëdhënieve të përqendruara në njohjen reciproke”, tha Chollet.
Vjosa Osmani vlerëson angazhimin e SHBA për një rezultat në dobi të Kosovës
Pas takimit me zyrtarin e lartë amerikan, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani vlerësoi angazhimin e shtuar të SHBA-së në dialogun me Serbinë si “vendimtar për të siguruar rezultat të suksesshëm në dobi të qytetarëve të Kosovës”. “Kosova është e gatshme të vazhdojë, me përkushtim të plotë, të jetë palë konstruktive, e koordinuar me SHBA-në, duke bërë propozime që kontribuojnë në arritjen e një marrëveshjeje të tillë”, tha Presidentja Osmani. Në të njëjtën linjë u shpreh edhe kryeministri i Kosovës Albin Kurti, i cili pas takimit tha se “u theksua nevoja për angazhim aktiv dhe konstruktiv në dialog dhe për intensifikim të përpjekjeve drejt normalizimit të plotë të marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë me njohjen reciproke në qendër”. Këshilltari i Departamentit Amerikan të Shtetit, Derek Chollet të enjten qëndron në Beograd, ku takon politikanë të lartë serbë. Kryeministrja serbe, Ana Brnabiq, para vizitës së zyrtarit amerikan, tha se “premtimi i SHBA-së është se formimi i Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe në Kosovë do të nisë në janar, dhe propozimi pritet të jetë në tavolinën e bisedimeve”. Para vizitës, ministri i Jashtëm i Serbisë, Ivica Daçiq u shpreh, se “çështja e Kosovës mund të zgjidhet vetëm me kompromis”. Për Serbinë ekzistojnë tri vija të kuqe, sipas Daçiq. “Çdo gjë e nënshkruar duhet të zbatohet, Serbia nuk mund ta njohë pavarësinë e Kosovës, dhe se siguria e serbëve në Kosovë duhet të garantohet”.
Vizita në Kosovë e Serbi e diplomatit të lartë amerikan, Derek Chollet, vjen disa javë pas një situate të tensionuar në veri të Kosovës, që kulmoi me vendosjen e barrikadave nga grupe të serbëve lokale. Kosova dhe Serbia zhvillojnë dialog me ndërmjetësimin e BE-së që nga vitit 2011, ndërkaq, synohet që të përmbyllet me një marrëveshje gjithëpërfshirëse për përmirësimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi ligjërisht të obligueshme.
