Dokumentet sekrete / Raport-informacionet e Sigurimit të Shtetit me përgjimet në burgun e “armiqëve të popullit”, sipas bashkëpunëtorëve “Dardha” e “Shkëmbi”! “Gjetë Kadeli tha: në socializëm, ka kongrese, hetuesi, burgje e tortura, Spartak Ngjela tha; ambasadat e dijnë të parat, kur Byroja Politike, shkarkon ndonjë ministër”! Relacioni sekret / “Dardha’raporton se; duke shëtitur në oborr me Gjet Kadelin dhe Uran Kalakulën, Gjeta tha; na çmendi Radio-Tirana: ‘Shqiponja labe, nanë labe, pionier lab, trima lab, d.m.th., vetëm Labëria, paska lindur burra”!
Nga DASHNOR KALOÇI
Në dy pjesët e para të këtij shkrimi të botuar në numrat e kaluar, nëpërmjet disa dokumenteve arkivore që gjenden në Arkivin e Ministrisë së Punëve të Brendshme (tashmë pjesë edhe e fondit të Autoritetit për Informimin e Dosjeve të ish-Sigurimit të Shtetit), të cilat i përkasin një dosje voluminoze në ngarkim të ish-të burgosurit politik, Gjet Kadeli, (me origjinë nga fshati Bulshar i Oroshit të Mirditës dhe me banim në Mamurras të Kurbinit), i cili ka vuajtut plot 17 vite në burgjet e regjimit komunist të Enver Hoxhës dhe pasardhësit të tij, Ramiz Alia, u njohëm me disa raport-informacione të Sigurimit të Shtetit, të viteve 1970-’80-të, me survejimet dhe përgjimet ndaj tij, si në qytezën e Mamurrasit para arrestimit të tij, ashtu dhe në Burgun e Burrelit, ku ai, ishte në një dhomë me disa na bashkëvuajtësit e tij, emra dhe personazhe tashmë të njohura, si: Spartak Ngjela, Daut Gumeni, Uran Kalakulla, Bardhosh Gjonzeneli, Çaush Çoku, Dhori Gërnjoti, Bebi Konomi, Kosta Fili, Luan Burimi, Skënder Shatku, Paulin Vata, Hasan tota, etj., të cilët “villnin vrer”, kundër regjimit komunist dhe diktatorit Enver Hoxha. Edhe në këtë pjesë të tretë të këtij shkrimi, po vijojmë publikimin e disa dokumenteve sekret, po me raport-informacionet e Sigurimit të Shtetit, të hartuara nga Punëtorët Operativ, Esat Lata, Ramiz Hoxha, Timo Poplllo dhe Vehap Kuka, të miratuara nga Kryetari i Degës së Punëve të Brendshme të Burrelit, Bajram Neli, ku ndodhen denoncimet e bashkëpunëtorëve të Sigurimit me pseudonimin “Dardha” dhe “Shkëmbi”, lidhur me “bisedat armiqësore” që zhvillonin shokët e tyre të qelisë në atë burg, ku një vënd të veçantë, i kushtohet diskutimeve për figurën e Enver Hoxhës që nga mbarimi i Luftës, kur ai dënoi bashkëpunëtorët e tij më të ngsuhtë, si Koci Xoxe, etj, apo kunatin e tij Bahri oimarin, se dhe për ashtuquajturën: “Banda Xhevdet Mustafa” etj. Për më shumë rreth kësaj, etj., na njohin dokumentet në fjalë, të cilat bashkë me faksimilet përkatëse, publikohen ekskluzivisht për gazetën FJALA.
DOKUMENTI SEKRET ME RAPORT-INFORMACIONIN E PUNËTORIT OPERATIV TË SIGURIMIT TË SHTETIT, ESAT LATA, ME TË DHËNAT E AGJENTIT TË SIGURIMIT ME PSEUDONIMIN “DARDHA”, PËR BISEDAT QË AI KA ZHVIULLUAR ME GJET KADELIN, NË BURGUN E BURRELIT
Dhënë: Agjenti “DARDHA”
Marrë P.Op. Esat Lata
Burrel 4/10/1975
R A P O R T
Ai raporton se, gjatë ajrimit me datën 2 dhe 3 tetor 1975, ka biseduar me Gjet Kadelin. Ai e ka pyetur nëse ka lajm nga shtëpia dhe nga babai i tij, që është në SH.B.A. Gjeta i përgjigjet atij dhe i tha: Ne, nga baba kemi marrë vazhdimisht letra, bile edhe tani njerëzit e mi marrin letra prej tij veçse, na kanë prerë paratë.
Në vazhdim Gjeta i tregoi atij se, i ati i tij, ka qenë mësues qysh para çlirimit, mjaft i pregatitur që e respektonte gjithë Mirdita. Në vitin 1949, pas vrasjes së Bardhok Bibës, pasojë e së cilës u pushkatuan dhjetëra të pa fajshëm, babën e arrestuan bashkë me axhën, baba që do të ekzekutohej, me siguri, theu burgun dhe u arratis, ai mori edhe vëllain tim me vete.
Unë isha 8 vjeç, po ai u la amanet njerëzve të mi që të kemi kujdes, xhaxhanë se, e kishim në vend të babës dhe unë e pashë atë për 20 vjet rresht. Tani ai po shikon fëmijët e mi. Xhaxhai më ka thënë se, baba im ishte shumë optimist, se komunizmi në Shqipëri nuk e ka të gjatë, por do të ketë shumë viktima të cilat, duhet t’i përballojmë. Në vazhdim të bisedës, Gjeta i tregoi atij se, në Mamurras, kishit miqësi me një kosovar me emrin Adem Hoxha, i cili është fetar dhe këto i urren shumë, atij ja kam hapur zemrën dhe asgjë nuk më doli prej tij”.
“Dardha”
Detyrë: Agjentit ju dha detyrë që, të bisedojë me Gjetën, se je njeri me largpamësi prandaj, edhe bisedoj me ty, është një gjë pozitive që ti, ke një babë të tillë që iku dhe doli n’atë anë, por ç’të bëjmë ne, që e pësuam nga këta, e çfarë të bëjmë ne, sepse dëshira jonë, nuk po plotësohet se, këto e kanë shtrënguar shumë luftën ndaj nesh.
PUNËTORI OPERATIV
Esat Lata
Shënim i shefit Seksionit:
Jam dakord me detyrat
- Hoxha
DOKUMENTI SEKRET ME RAPORT-INFORMACIONIN E PUNËTORIT OPERATIV TË SIGURIMIT TË SHTETIT, ESAT LATA, ME TË DHËNAT E AGJENTIT TË SIGURIMIT ME PSEUDONIMIN “DARDHA”, PËR BISEDAT QË AI KA ZHVIULLUAR ME GJET KADELIN, NË BURGUN E BURRELIT
Dhënë: Agjenti “Dardha”
Marrë: P.Op. Esat Lata
Burrel, më 22/10/1975
R A P O R T
Ai raporton se, në datën 14/10/1975, duke shëtitur në oborr, ai bashkë me Uran Kalakulën dhe Gjetë Kadelin dhe në fillim e mori fjalën Gjeta, i cili iu drejtua Uranit: Na çmendi radioja: “Shqiponja labe, nanë labe, pionier lab, trima lab, d.m.th., vetëm labëria paska lindur burra. Deri kur do të vazhdojë kjo punë?! Pse nuk thua; edhe Parti labe e, Qeveri labe or Gjet. Lebët sot, kanë në dorë gjithë frenat, për 30 vjet rresht e, kushedi se sa do të vazhdojë kjo valle, në kurriz të Shqipërisë, këtë e di më mirë ky, që ka hëngër bukë gjatë me labët (për B.P.) u përgjigj Urani, duke e drejtuar gishtin nga ai.
Ai i tha se; unë s’di gjë për sa thoni ju, unë jam marrë vetëm me shtypin. Dëgjo, vazhdoi Urani: Bahri Omari, që ishte ministër, ishte dhëndër i udhëheqësit kryesor të Partisë, prandaj pas çlirimit, ai nuk donte ta dënonte, por këtë e bëri Koci Xoxe, si pasojë, udhëheqësi kryesor ja përgatiti planin dhe e pushkatoi Koçin, me gjithë shokët e tij, gjoja si agjent i Jugosllavëve, por krejt pa faj. Gjeta vazhdoi: Do të vijë një ditë që do të qesh edhe Koçi, me këto poshtërsi që janë bërë, turp përpara botës, kur të botohen faktet e këtyre turkoshakëve.
“Dardha”
Vlerësimi i të dhënës: Kjo e dhënë ka vlerë operative sepse, të dënuarit Uran Kalakula dhe Gjet Kadeli, tregojnë aktivitet armiqësor.
Detyrë: Me Uran Kalakulën dhe Gjet Kadelin, bisedo dhe ju thuaj se, përsa i përket asaj që thoni juve se, të gjithë udhëheqësit janë nga labëria, unë mendoj se nuk është ashtu sepse, ka edhe gegëria edhe nga labëria, pastaj Shqipëria, nuk është ndonjë vend i madh që të ketë disa kombe, këtu një komb është dhe një Parti kanë, pavarësisht se neve, nuk na pëlqen, por sidoqoftë këta neve na e punuan, ne s’po i bëjmë gjë sepse, as nuk na e mban dhe as nuk kemi asnjë forcë e mundësi.
Punëtori Operativ
Esat Lata
Shënim i Shefit të Seksionit:
Jam dakord me detyrat dhe masat
23/10/1975 R. Hoxha
DOKUMENTI SEKRET I MIRATUAR NGA KRYETARI I DEGËS SË PUNËVE TË BRENDSHME TË BURRELIT, ME PLAN-KOMBINACIONIN PËR DËRGIMIN E AGJENTIT ME PSEUDONIMIN “BESNIKU’ NË DHOMËN E GJET KADELIT, PËR SURVEJIMIN E TIJ
Miratohet S e k r e t
Kryetari Degës Punëve të
Brendshme Burrel Ekzemplar i vetëm
Bajram Neli
Plan – Kombinacioni
Për çuarjen e bashkëpunëtorit “Besniku”, në dhomën ku kemi përpunimin aktiv Gjet Kadelin
Situata Operative:
Në Repartin 321, përpunojmë aktivisht si agjent të mundshëm të Zbulimit Jugosllav, Gjet Kadelin. Me qenë se në dhomën e tij, nuk kemi B.p. për ta përpunuar, mendojmë të çojmë B.p. “Besniku”.
B.p. “Besniku”, ndodhet në dhomën Nr.6, të krahut I-rë, ndërsa në dhomën Nr.5 të krahut të pare, ndodhet objekti i përpunimit Gjet Kadeli, me qenë se në drejtim të tij, deri më sot nuk kemi patur agjenturë për ta përpunuar rregullisht, mendojmë që me kombinacion, nëpërmjet komandës së Repartit 321, ta lëvizim B.p. “Besniku”, nga dhoma Nr.6, e krahut I-rë, në dhomën Nr. 5, po të krahut I-ë, ku ndodhet Gjet Kadeli. Ky B.p., ka mundësi që të futet në përpunimin e tij, mbasi dhe kur nuk kanë qenë në një dhomë, ka dhënë në drejtim të tij. Kjo lëvizje, do të bëhet me pretekstin e stabilizimit të dhomave të të dënuarve, sipas “kërkesës së tyre”.
Punëtori Operativ Punëtori Operativ Drejtimit
Timo Popllo Ramiz Hoxha
DOKUMENTI SEKRET ME RAPORT-INFORMACIONIN E PUËNTORIT OPERATIV VEHAP KUKA, ME TË DHËNAT E AGJENTIT ME PSEUDONIMIN “SHKËMBI”, PËR BISEDAT QË KANË ZHVILLUAR NË BURGUN E BURRELIT, GJET KADELI, DAUT GUMENI, SPARTAK NGJELA, DHORI GËRNJOTI, URAN KALAKULA, ETJ.
Marrë: nga P.Op. V. Kuka
Dhënë: nga B.p. “Shkëmbi”
Burrel, më 2.10.1982
Raporti i datës 2.10.1982
Ai njofton se, para disa ditësh radio dha komunikatën e Ministrisë P. Brendshme, për bandën që zbarkoi në bregdet. Lidhur me këtë, Hasan Tota tha: “Kjo nuk është e vërtetë, por e kanë kurdisur vetë këta, për me arrestuar njerëz të pa fajshëm, gjoja sikur kanë pas lidhje me këtë bandë”. Paulin Vata, tha: “Kryebanditin e njoh, jo si person, por si familje është nga ana e malit të Shkodrës. Bile i ka vdek një axhë në burg, ka nja tre vjet, i quajtur Seit Mustafa. Kjo familje është trime dhe patriote. Kanë urrejtje të madhe kundër komunizmit dhe vetë fakti e tregoi se, erdhi ai prej Europe me vdek në Shqipëri, në moshën 36-38 vjeç, se aq është Xhevdet Mustafa”.
Dhori Gronjoti tha: “S’është kollaj, me akuzuar Jugosllavinë për vrasje, ja tani Jugosllavia ja çon këto dhe i shkakton turbullira në vend”. Tofik Dednica, tha: “Nuk i ka çuar Jugosllavia këto, por kanë ardhur nga Italia”. Dhori, ngulte këmbë dhe tha: “Se i ka çuar Jugosllavi si hakmarrje, për akuzat që i kanë bërë për kosovarët. Të jeni të sigurt se tani do të fillojnë si në vitin 1948, kur u prishëm me jugosllavët. Jugosllavët, do të sjellin diversantë këtej dhe këta do të çojnë andej”. Spartak Ngjela tha: “Gjë e jashtëzakonshme me që e japin në radio sepse, nuk i kanë dhënë asnjëherë kështu”! Daut Gumeni tha: “E shohin se ka rënë morali i popullit shumë dhe për me ngrit moralin, e japin në radio se çfarë kanë bërë, kanë vrarë 7-8 veta, u duket gjë e mirë të vrasësh”!
Më kompetent, doli Kosta Fili dhe tha: “Çfarë flisni ore, ata kanë qenë të denoncuar që në vend, se kanë hipur në nëndetëse, po të mos ishin të denoncuar, i kapje ato fort, sa të futeshin në qytet apo në pyll, aq kishin zor”. Lidhur me gatishmërinë, pati këto komente; Gjetë Kadeli tha: “Në socializëm, vetëm mbledhje e kongrese ka, hetuesi, burgje, ndalime dhe dru. Kongresi bëhet në Tiranë, neve na mbyllin këtu, u ka hyrë frika në palcë”.
Spartak Ngjela, tregon: “Ambasadat e huaja e marrin vesh më parë se kushdo, kur Byroja Politike shkarkon ndonjë ministër. Shkonin një muaj rresht e, vinin para ministrisë dhe shikonin kush hynte dhe kush dilte. Po të mungonte dy tri ditë rresht ndonjë, e marrin vesh se, ka ndodhë diçka. Kështu kur u hoq Beqir Balluku, e dhanë lajmet e Perëndimit, pas dy ditësh që kishin hequr”. Daut Gumeni, tha: “Kanë eksperiencë të madhe dhe kanë mësuar shumë këtu tek neve me këtë punë se, nuk ka javë që të mos ketë ulje e ngritje”.
“SHKËMBI”
Sqarimi: Spartak Ngjela dhe Kosta Fili, ndiqen në përpunim aktiv 2/A, i pari për agjitacion e propaganda, i dyti si agjent grek.
Hasan Tota, Paulin Vata, Tefik Deshnica, Dhori Grënjoti, Gjet Kadeli, Daut Gumeni, janë të dënuar për krime kundër shtetit, kemi të dhëna në ngarkim të tyre.
Velerësimi: Raporti ka vlerë operative, në të dalin reagimet e këtyre të dënuarve, për futjen e bandës diversioniste në vendin tonë, si dhe urrejtja që kanë ndaj Partisë dhe politikës që ndjek ajo.
Detyra: B.p., ju dha detyrë që të bisedojë përsëri me këto të dënuar, lidhur me futjen e bandës, si e argumentojnë këta shprehjet e më sipërme, si: Dhori, Tefiku, Kosta, Hasani, Spartaku etj.
Të na informosh, lidhur me komentet që do të ketë lidhur me futjen e kësaj bande, çfarë mund të dinë ata, për veprimtari armiqësore në favor të zbulimeve të huaja.
Puntori Operativ
Vehap Kuka
DOKUMENTI SEKRET ME RAPORT-INFORMACIONIN E PUNËTORIT OPERATIV TË SIGURIMIT TË SHTETIT, ESAT LATA, ME TË DHËNAT E AGJENTIT TË SIGURIMIT ME PSEUDONIMIN “DARDHA”, PËR BISEDAT QË AI KA ZHVIULLUAR ME GJET KADELIN, NË BURGUN E BURRELIT
Marrë nga P.Op. V.Kuka
Dhënë nga B.P. “Shkëmbi”
Burrel më 1.7.1983
R a p o r t
Ai njofton se, të dënuarit e dhomës pritnin nga Kuvendi Popullor që u mblodh me dt. 28.6.1983, ndonjë ulje dënimi. Ishin hapur fjalë se, dënimi do të ulej nga 25 vjet në 13 vjet. Kur mbaroi dhe nuk doli ashtu si e pritnin, Gjet Kadeli, Bardhosh Gjonzeneli, Muho Bala, Novrua Dyrma e Çaush Çoku, ishin të parët. Luan Burimi, tha: “Çfarë mirësie mund të presësh nga udhëheqësi kryesor i Partisë, që është njëlloj si Ferit Lopa”?!
Gjet Kadeli, tha: “Krimineli don vetëm gjak e lot me pa, se në këtë botë, lahen, të gjitha”. Bardhosh Gjonzeneli, tha: “40 vjet na e piu gjakun udhëheqësi kryesor i Partisë dhe 40 vjet, do na e pijë Presidenti i Presidiumit të Kuvendit Popullor”. Muho Bala, tha: “Ishim keq kur ishim me Rusin, bëheshe falje vit për vit, bukë e krypë kishim boll, tani gëzohuni pa rusin. Në kohën e Rusisë, punëtori më i keq, merrte 12 mijë lek”.
Edhe Hasan Tota, u hidhërua shumë atë natë dhe pasi shau disa here, u shtri në shtrat. Pastaj mori dhe i shkroi një letër Ministrit P. Brendshme. Çaush Çoku, e thotë hapur se: “Nuk do zgjat shumë kjo punë dhe udhëheqësi kryesor i Partisë, do të vdesë e neve do të lirohemi. Mua më thotë edhe mbesa në letër se, ju presim shpejt të vini”. Bebi Konomi, tha vetëm kaq: “Kur të vijë koha të lirohen të burgosurit, nuk do të keni 2 kg. ushqim në muaj, por mish në kazan të Jorgos. Dhe ajo kohë, do kohë që të vijë”.
“Shkëmbi”
Detyrë: B.p. ju dha detyrë që, në biseda me këto të dënuar dhe të dënuarit e tjerë të dhomës, të mësoj se, ku e ka burimin kjo urrejtje e këtyre, nga kush shtyhen, frymëzohen e drejtohen. Nëse këto të dënuar, kanë veprimtari të përbashkët midis tyre dhe të dënuar të tjerë të dhomave të burgut, ose me jashtë burgut e jashtë shtetit, në se po, si e realizojnë këtë, në ç’forma e mjete?! Të na informosh për komentet armiqësore, që do të zhvillohen nga të dënuarit e dhomës, për probleme të ndryshme.
Punëtori Operativ
Vehap Kuka
