Pavlopetri, qyteti nënujor grek, mban me krenari titullin e më të vjetrit në botë. Konkretisht, arkeologët kanë konstatuar se ai daton në epokën Minoane, më shumë se pesë mijë vjet më parë.
Pavlopetri nuk është vetëm i rëndësishëm për popullin grek, por është edhe pjesë e trashëgimisë kulturore të të gjithë botës. Fatkeqësisht, pavarësisht nga rëndësia e tij, qyteti nënujor vuan nga grabitjet e objekteve, zhvendosja e rërës dhe sedimenteve, dhe ndotja e Gjirit të Vatikas, e shkaktuar kryesisht nga anijet e mëdha tregtare të ankoruara ilegalisht në gji.
Anijet e mëdha ndotin ujërat e pastra të gjirit duke shkarkuar mbeturina dhe ujëra balast.
Vetë qyteti u zbulua në vitin 1967 nga Nicholas Fleming dhe u hartua në vitin 1968 nga një ekip arkeologësh nga Kembrixhi. Ndodhet midis ishullit Pavlopetri dhe bregut të Pounta në Laconia në gadishullin e Peloponezit.
Megjithatë, qyteti i fundosur mori më shumë vëmendje pas hulumtimeve të kryera nga viti 2009 deri në 2013. U njoftua se ishte në rrezik shembjeje dhe shumë vendosën të përpiqeshin të ndalonin ndotjen dhe dëmtimin. Po bëhen përpjekje për të penguar miratimin e disa rregulloreve të portit që do të lejonin anijet e mëdha të ankorohen në Gjirin e Vatikas. Dëshira është që të krijohet një lloj rrjete sigurie, të cilat do ta rrethojnë vendin dhe do ta mbrojnë atë nga të gjitha anijet. Ata gjithashtu do të donin të vendosnin tabela rreth zonës që do t’u tregonin njerëzve se për çfarë vendi bëhet fjalë, çfarë vendi i rëndësishëm është dhe pse duhet të mbrohet.
Të gjitha gjurmët e ekzistencës njerëzore nën det që janë njëqind e më shumë vjeçare mbrohen nga Konventa e UNESCO-s për Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore Nënujore, e cila përfshin Pavlopetrin. Qëllimi i tij është të parandalojë shkatërrimin ose humbjen e të dhënave historike dhe kulturore dhe plaçkitjen.
