Shqipëria përfshihet në listën e vendeve në zhvillim që janë të brishta nëse do të ndodhte një goditje globale, ndonëse aftësia e saj për të përballuar këto goditje është përmirësuar në krahasim me vitin 2019.
Nga 37 shtete në zhvillim, të përfshira në indeksin e rezistencës nga “Qendra për Zhvillim Global” për vitin 2023, Shqipëria renditet e 13-a për aftësitë e saj për tu përballuar me goditjet, ndërsa në raportin e 2019-s ishte në vendin e 19.
Treguesi i Rezistencës, rendit vendet sipas fuqisë së tyre ekonomike për të përballuar dhe përballuar goditjet e jashtme negative. Vlerat më të larta të Treguesit tregojnë elasticitet më të madh. Në vitin 2019, Ky tregues për Shqipërinë ishte rreth 0.2 për vitin 2023, nga 0.05 në 2019, duke shfaqur shenja përmirësimi.
Raporti identifikon tregjet dhe vendet në zhvillim që do të hasnin probleme serioze ekonomike dhe financiare nëse do të materializohej një goditje e jashtme.
Një vend konsiderohet shumë elastik ndaj një goditjeje të jashtme nëse pas goditjes nuk ndodhin probleme të mëdha në sistemet e tij ekonomike dhe financiare; pra nuk pasojnë krizat ekonomike dhe/ose financiare.
Dimensioni i parë ka të bëjë me kapacitetin e një vendi për të përballuar ndikimin e goditjeve të jashtme, ndërsa dimensioni i dytë lidhet me aftësinë e vendit për t’iu përgjigjur menjëherë efekteve të këtyre goditjeve.
Variablat që përcaktojnë këto dy dimensione përfshijnë faktorët makroekonomikë (siç janë pozicionet e borxhit të jashtëm) dhe variablat institucionalë (siç është efektiviteti i qeverisë në zbatimin e politikave të besueshme).
Këto variabla kombinohen për të krijuar një tregues të përgjithshëm të rezistencës që mund të përdoret për të bërë krahasime midis vendeve.
Sipas raportit, vendet më të cenueshme në 2019 kanë vijuar të jenë të tilla edhe në 2023. Argjentina, Pakistani, Sri Lanka dhe Tunizia kanë raporte shumë të mëdha dhe të paqëndrueshme të borxhit publik.
Në Sri Lanka kjo është mjaft e dukshme pasi negociatat e pasuksesshme për të siguruar lehtësimin e borxhit nga Kina, huadhënësi i saj më i madh dypalësh, po vonojnë aksesin shumë të nevojshëm të vendit në fondet e FMN-së.
Si në Argjentinë ashtu edhe në Pakistan, deficitet shumë të mëdha fiskale dhe raportet e borxhit (përfshirë borxhin me organizatat shumëpalëshe) kombinohen me rritjen e inflacionit (dhe hiperinflacionin në të parën).
Dhe në Tunizi, shmangia e falimentimit është bërë më e ashpër, veçanërisht pasi një marrëveshje për një program të FMN-së nuk është konkretizuar ende. Argjentina, Tunizia dhe Sri Lanka (së bashku me Turqinë) gjithashtu kanë raportet më të larta të nevojave për financim të jashtëm midis vendeve në renditje. Në këto katër vende, është e vështirë të parashikohet një kthim në prosperitet pa një lehtësim të madh të barrës së borxhit.
Indonezia, Bullgaria dhe Peruja, tre vendet e para në renditje, ishin gjithashtu ndër ekonomitë relativisht më të forta në vitin 2019.
Sipas raportit, Identifikimi i vendeve që janë më të cenueshme ndaj goditjeve të mëdha të jashtme mund të ndihmojë politikëbërësit dhe komunitetin ndërkombëtar në drejtimin e përpjekjeve të tyre drejt parandalimit të krizave, duke shmangur kështu pasojat e dëmshme të krizave financiare në zhvillim./Monitor / S.M
