Për të mbajtur një sy në grupet rivale dhe për të shmangur konfrontimet e drejtpërdrejta, shimpanzetë përdorin terren të lartë, një strategji që ne menduam se ishte vetëm njerëzore.
Lufta, për fat të keq, ka qenë një pjesë integrale e evolucionit njerëzor që nga fillimi i species sonë: ne e kemi shndërruar atë në një shkencë, duke zhvilluar taktika komplekse që janë unike në botën e kafshëve.
Ose të paktën ne menduam kështu: një studim i botuar në PLoS Biology tregon se shimpanzetë janë në gjendje të shfrytëzojnë lartësinë e terrenit për të spiunuar grupet rivale, të përcaktojnë se sa larg janë nga vendi i vëzhgimit dhe kështu të shmangin përplasjet e drejtpërdrejta, të cilat janë energjikisht të shtrenjta, dhe rrallëherë ato u sjellin përfitime kafshëve të përfshira, qofshin ato sulmuese apo të sulmuara.
Ata nuk janë të vetmit gjitarë që dinë vlerën e tokës së lartë ( merkatët , për shembull, i përdorin për të dalluar grabitqarët), por për momentin janë të vetmit, së bashku me ne njerëzit, që i shfrytëzojnë taktikisht.
MË I GJATË SE PEMËT. Studimi kërkoi katër vjet vëzhgime, midis 2013 dhe 2016, duke përfshirë dy grupe shimpanzesh që jetonin në pyjet e Bregut të Fildishtë, dhe territoret e të cilëve kufizohen me njëra-tjetrën dhe kanë një zonë të vogël mbivendosjeje. Pikërisht këtu ndodhin konfliktet mes dy grupeve, të cilat megjithatë janë çështje të kushtueshme për sa i përket energjisë (dhe gjithashtu integritetit fizik).
Gorillat dhe shimpanzetë krijojnë miqësi të qëndrueshme
KUFIJTË NËN KONTROLL. Duke gjurmuar lëvizjet e anëtarëve të dy grupeve përmes GPS-it, ekipi i Qendrës Gjermane të Primatëve (në bashkëpunim me CNRS franceze) rindërtoi zakonet e tyre, por edhe topografinë e territorit të tyre.
Në veçanti, ai vëzhgoi përdorimin që bëjnë shimpanzetë e kodrave – të cilat në këtë zonë quhen monadnocks – kodra mbi 200 metra mbi nivelin e detit që ngrihen mbi tendat e pemëve. Ajo që ata gjetën ishte se shimpanzetë ngjiten në kodra shumë më shpesh kur po shkojnë drejt skajit të territorit të tyre sesa kur lëvizin drejt qendrës së tij
Fëmijët apo majmunët janë më kuriozë?
MISION MBIJETESE. Jo vetëm kaq: sapo të arrijnë majën e kodrave, shimpanzetë hanë pak (një aktivitet i zhurmshëm) dhe vokalizojnë akoma më pak, duke preferuar të pushojnë në heshtje. Në këtë mënyrë ata mund të dëgjojnë thirrjet e grupit rival dhe të llogarisin se sa larg janë nga vendi i tyre i vëzhgimit: në të gjitha rastet, sapo zbritën nga kodra, shimpanzetë ndoqën një rrugë që minimizonte mundësinë e tyre për të kryqëzuar shtigjet me fqinjët e tyre.
Shimpanzetë komunikojnë me njëri-tjetrin për të përmirësuar gjuetinë
NGJITJE STRATEGJIKE. Ngjitjet e tyre, pra, kanë një qëllim taktik: të mbajnë nën kontroll armiqtë, të kuptojnë se sa larg janë dhe të organizojnë bastisje në “zonat e nxehta” (ato ku dy territoret mbivendosen) pa i kaluar. Rezultati i kësaj strategjie – të përdorur nga të dy grupet e studiuara – është se konfliktet mes rivalëve reduktohen, megjithëse nuk eliminohen plotësisht: ekziston gjithmonë mundësia e një takimi të padëshiruar, i cili shpesh përfundon me dhunë, vrasje dhe madje edhe rrëmbime këlyshësh. Përshtatur nga Fokus.it /O.S
