Një hulumtim i ri mbi origjinën e COVID-19 ka ofruar prova shtesë në mbështetje të teorisë se virusi u transmetua për herë të parë te njerëzit nga kafshët e infektuara në një treg në Kinë në fund të vitit 2019.
Edhe pothuajse pesë vjet pas shfaqjes së parë të kësaj flame, e cila mbylli botën në shtëpi për muaj me radhë, tejmbushi spitalet dhe korri jetë njerëzore, komuniteti ndërkombëtar nuk e ka përcaktuar ende me siguri se ku është shfaqur saktësisht virusi.
Rastet e para u zbuluan në qytetin kinez Wuhan në fund të vitit 2019, por pati ndarje të mprehta midis ithtarëve të dy teorive kryesore.
Njëra është se virusi rrodhi nga një laborator në Wuhan që po studionte viruset, ndërsa tjetra është se njerëzit morën COVID-19 nga një kafshë e egër e infektuar që shitej në një treg lokal.
Komuniteti shkencor favorizon teorinë e dytë, por polemikat vazhdojnë.
Hulumtimi, i botuar në revistën Cell, bazohet në më shumë se 800 mostra të mbledhura nga tregu i ushqimeve të detit Huanan në qytetin e Wuhan, i cili besohet se ka pasur gjitarë të egër.
Mostrat u mblodhën në janar 2020 pas mbylljes së tregut dhe nuk u morën direkt nga kafshë apo njerëz, por nga sipërfaqet e tezgave ku shiten kafshë të egra, si dhe nga kanalizimet.
Nga këto lloj të dhënash, të ndara nga autoritetet kineze, “nuk mund të themi me siguri nëse kafshët në treg ishin të infektuara apo jo,” i tha AFP një nga autoret e studimit, Florence Debarre.
Megjithatë, “studimi ynë konfirmon se në këtë treg kishte kafshë të egra në fund të vitit 2019, veçanërisht ato që i përkisnin specieve si kërpudhat dhe lakuriqët”, tha biologu evolucionar nga një agjenci franceze kërkimi.
“Dhe ato kafshë ndodheshin në cepin jugperëndimor të tregut, që është edhe zona ku u zbulua një sasi e madhe e virusit SARS-CoV-2, që shkakton COVID-19”, thotë Debarre.
Këta gjitarë të vegjël mund të infektohen me viruse të ngjashëm me njerëzit, për këtë arsye dyshohet se kanë shërbyer si pritës të ndërmjetëm midis njerëzve dhe lakuriqëve të natës, nga të cilët dyshohet se e ka origjinën virusi SARS-CoV-2. Prania e këtyre kafshëve në tregun Huanan është diskutuar më parë, pavarësisht disa provave fotografike dhe kërkimeve nga viti 2021.
Pjesë të shumta të një dyqani rezultuan pozitive për virusin që shkakton COVID-19, duke përfshirë “një karrocë kafshësh, një kafaz, një karrocë plehrash dhe një makinë për heqjen e qimeve/pendëve“, thuhet në studim.
“Në këto mostra, kishte më shumë ADN nga speciet e gjitarëve të egër sesa ADN njerëzore,” shtoi ai.
ADN-ja e gjitarëve u gjet në mostrat COVID-it nga ai dyqan, duke përfshirë ADN-në nga lakuriqët e palmave, minjtë e bambusë dhe ketrat e tokës.
“Këto të dhëna tregojnë ose se kafshët nga aty transmetuan SARS-CoV-2, i cili u zbulua në pajisjet e kafshëve, ose se rastet njerëzore të paraportuar të hershëm të COVID-19 e transmetuan virusin saktësisht në të njëjtin vend si kafshët e zbuluara”, shpjegon hulumtimi.
Hulumtimi gjithashtu konfirmon se lloji “paraardhës më i fundit i përbashkët” i virusit COVID-19 i gjetur në mostrat e tregut ishte “gjenetikisht identik” me llojin origjinal të pandemisë.
“Kjo do të thotë se diversiteti i hershëm i virusit është gjetur tashmë në treg, gjë që është e pritshme nëse ky është vendi ku u shfaq virusi,” shpjegon Debarre.
James Wood, një epidemiolog i sëmundjeve infektive në Universitetin e Kembrixhit, i cili nuk ishte i përfshirë në hulumtim, tha se studimi “siguron prova shumë të forta se stendat e kafshëve të egra në tregun e ushqimeve të detit Huanan në Ëuhan janë epiqendra e shpërthimit të COVID- 19″
Hulumtimi konsiderohet i rëndësishëm sepse “pak ose asgjë nuk është bërë për të kufizuar tregtinë e kafshëve të egra ose ndryshimin e përdorimit të tokës, të cilat janë nxitësit realë të mundshëm të pandemive të kaluara dhe të ardhshme,” tha ai.
“Këto aspekte nuk janë gjithashtu të përfshira në draft-marrëveshjen për pandeminë” që vendet janë duke negociuar aktualisht, shtoi ai./kb
