Investigimi
Becchetti korruptoi gjyqtarët për të fituar kundër Shqipërisë në Arbitrazh
Një hetim i thelluar nga një kompani private e kontraktuar nga qeveria shqiptare sjell dëshmi tronditëse për mashtrimet e Francesco Becchettit, duke përfshirë regjistrime audio dhe intervista me bashkëpunëtorë të tij që zbulojnë skema korruptive dhe manipulim të vendimeve të Gjykatës së Arbitrazhit të Bankës Botërore. Dokumentet e dorëzuara në gjykatë tregojnë se Becchetti ka blerë vendime gjyqtarësh, duke krijuar raste të sajuara për përfitime financiare dhe dëm të rëndë ndaj Shqipërisë, me dy nga tre gjyqtarët e arbitrazhit të ndikuar për të votuar në favor të tij.
Një investigim i thelluar dhe i mbështetur me dëshmi të shumta ka ekspozuar përpjekjet e biznesmenit të njohur, Francesco Becchetti, për të manipuluar arbitrazhet ndërkombëtare, duke përfshirë korrupsionin e gjyqtarëve për të fituar çështje të mëdha financiare kundër shteteve, përfshirë Shqipërinë. Hetimi është kryer nga një kompani private hetimi, e kontraktuar nga qeveria shqiptare, dhe tashmë është dorëzuar si provë në Gjykatën Ndërkombëtare të Arbitrazhit (ICSID), duke sfiduar një vendim të mëparshëm që e dënoi Shqipërinë me një dëmshpërblim prej 110 milionë euro. Raporti i hetimit, i cili përmban qindra faqe dokumente, përgjime audio dhe video, si dhe intervista të hollësishme, ekspozon skema të ndërlikuara mashtrimi që Becchetti ka përdorur për të manipuluar vendimet e arbitrazheve. Një nga dëshmitarët kyç në këtë rast është Marco Giontella, një bashkëpunëtor i ngushtë dhe konsulent tatimor i Becchettit për më shumë se tre dekada. Intervistat me Giontella zbulojnë sesi Becchetti krijonte kontrata me qëllim të paramenduar për t’i çuar ato në arbitrazh dhe për të përfituar financiarisht në mënyrë të padrejtë.
“Krijimi i rasteve për arbitrazh është bërë një biznes i qëllimshëm,” shprehet Giontella në një prej intervistave të tij të regjistruara më 18 korrik 2024. “Becchetti projektonte rastin qysh në fillim, duke bërë kontrata të cilat ai e dinte se do të shkonin në arbitrazh.” Dëshmitë e mbledhura nga hetuesit tregojnë se Becchetti jo vetëm që krijonte raste për arbitrazh, por edhe sigurohej që vendimet të ishin në favor të tij përmes korrupsionit të gjyqtarëve. Sipas Giontellas, biznesmeni italian kishte arritur të ndikonte emërimin e të paktën dy prej tre gjyqtarëve në trupin arbitrazhues të ICSID, duke garantuar një vendim pozitiv. “Dy nga gjyqtarët ishin ‘njerëzit’ e tij,” pohon Giontella. “Para se të zgjidheshin, Becchetti bisedonte me ta për të siguruar që ata do të votonin në favor të tij.” Raporti gjithashtu zbulon lidhjet personale të Becchettit me gjyqtarët kryesorë të ICSID. Një ndër emrat e përmendur është Michael Pryles, President i trupës gjyqësore kundër Shqipërisë. Sipas hetimit, Pryles është mik i ngushtë i David Rivkin, avokati personal i Becchettit. Përmes këtyre lidhjeve, Becchetti arriti të siguronte emërimin e gjyqtarëve që do të vendosnin në favor të tij. Në një bisedë të regjistruar më 18 prill 2024, Rivkin pranon njohjen e tij të afërt me Pryles. “Michael? E njoh shumë mirë. Është shok i imi prej më shumë se 15 vitesh,” tha ai, duke vërtetuar konfliktin e interesit që ka ndikuar drejtpërdrejt vendimin kundër Shqipërisë. Një tjetër gjyqtar, Charles Poncet, sipas dëshmive të Giontellas, ishte “njeriu i vetë Becchettit”. Raporti konfirmon se Poncet u emërua vetëm pasi Becchetti siguroi miratimin e tij për të vendosur në favor të tij gjatë arbitrazhit.
Giontella shpjegon sesi Becchetti paraprakisht bisedonte me gjyqtarët për të siguruar mbështetjen e tyre. “Ai flet me ta para se të fillojë çështja dhe e di që do të fitojë,” deklaron Giontella. Qeveria shqiptare, e cila është përballur me një dëmshpërblim të madh pas vendimit të ICSID, po kërkon të zhbëjë këtë vendim në bazë të provave të reja të dorëzuara në gjykatë. Provat sugjerojnë që gjyqtarët të përfshirë në këtë çështje mund të kenë vepruar nën ndikimin e korruptuar të Becchettit, duke dëmtuar rëndë interesat financiare të Shqipërisë. Autoritetet shqiptare po kërkojnë një hetim të ri dhe rivendosjen e drejtësisë për të siguruar që vendimet e gjyqtarëve të arbitrazhit të bazohen në ligj dhe jo në korrupsion. Ky raport i ri hedh një dritë të re mbi praktikat e errëta të biznesit dhe mënyrat korruptive të përdorura nga Becchetti, duke vënë në pikëpyetje integritetin e gjyqtarëve të përfshirë. Ky investigim mund të rezultojë në një nga skandalet më të mëdha të arbitrazheve ndërkombëtare, duke ngritur pikëpyetje serioze mbi integritetin e sistemit të drejtësisë ndërkombëtare. Me provat që sugjerojnë korrupsion të organizuar dhe manipulim të qëllimshëm të gjyqtarëve, çështja kundër Becchettit mund të marrë përmasa të gjera, duke nxjerrë në pah nevojën për reforma në procedurat e arbitrazheve ndërkombëtare.
