Ambasadat dhe konsullatat shqiptare janë kthyer në shënjestër të opozitës, me Sali Berishën që i akuzon për përfshirje të paligjshme në zgjedhje. Ai ka cilësuar këto institucione si “narkoambasada” dhe ka bërë thirrje për protesta masive kundër tyre. Këto institucione, që supozohet të jenë neutrale, përballen me kritika të ashpra nga opozita, ndërsa mazhoranca i konsideron ato si një urë lidhëse për të siguruar pjesëmarrjen e diasporës në procesin zgjedhor.
Për herë të parë në historinë e zgjedhjeve shqiptare, më 11 maj, emigrantët do të kenë mundësinë të votojnë nga jashtë vendit. Ky hap i ri, i cili pritej të shihej si një zhvillim demokratik i rëndësishëm, ka marrë përmasa konfliktuale mes dy blloqeve kryesore politike, duke vënë në qendër të debatit ambasadat dhe konsullatat shqiptare në botë. Nga njëra anë, Partia Socialiste ka promovuar procesin si një arritje për përfshirjen më të madhe të diasporës në jetën politike të vendit. Kryeministri Edi Rama dhe përfaqësues të tjerë të mazhorancës kanë zhvilluar një seri takimesh me emigrantët shqiptarë, duke theksuar rëndësinë e votës së tyre për të ardhmen e Shqipërisë. Nga ana tjetër, opozita, me në krye Sali Berishën, ka ngritur akuza të ashpra për përfshirjen e diplomatëve shqiptarë në një fushatë të organizuar për të favorizuar PS-në. Në një deklaratë të fundit, Berisha i ka cilësuar ambasadat shqiptare si “narkoambasada të narkorepublikës së Shqipërisë”, duke akuzuar punonjësit e tyre për “veprimtari kriminale elektorale”. Ai i ka bërë thirrje degëve të Partisë Demokratike jashtë vendit që të organizojnë protesta para selive diplomatike, duke përdorur madje simbolika të ashpra, si vezë dhe domate, për të shprehur kundërshtimin e tyre ndaj procesit. Demokratët argumentojnë se ambasadat dhe konsullatat shqiptare janë shndërruar në instrumente të pushtetit, duke ndikuar padrejtësisht në favor të Partisë Socialiste. Ata akuzojnë punonjësit diplomatikë për përfshirje direkte në organizimin e takimeve të Ramës me diasporën dhe për mobilizimin e votës së emigrantëve në favor të PS-së. Nga ana tjetër, socialistët mohojnë kategorikisht këto akuza, duke i konsideruar ato si një përpjekje për të sabotuar një proces historik. Përfaqësuesit e PS-së theksojnë se takimet e kryeministrit me diasporën janë një traditë e konsoliduar dhe se çdo përfshirje e ambasadave në këtë proces është në përputhje të plotë me detyrat e tyre diplomatike. Konflikti ka thelluar ndasitë politike dhe ka rritur tensionet në prag të zgjedhjeve, duke e kthyer çështjen e votës së emigrantëve në një tjetër betejë të nxehtë mes së majtës dhe së djathtës. Ndërkohë, emigrantët, që përbëjnë një pjesë të madhe të popullsisë shqiptare, janë vendosur në qendër të një debati që nuk ka të bëjë vetëm me zgjedhjet, por edhe me mënyrën se si shteti shqiptar i trajton ata jashtë kufijve.
Votimi i Diasporës
Procesi i votimit nga jashtë mbetet ende i ndërlikuar dhe i paprovuar, dhe suksesi i tij do të varet jo vetëm nga infrastruktura teknologjike, por edhe nga besimi që aktorët politikë dhe qytetarët kanë në këtë mekanizëm të ri. Por me këtë nivel tensionesh dhe akuzash të ndërsjella, është e qartë se vota e emigrantëve ka gjasa të mos shërbejë për të afruar shqiptarët, por për t’i ndarë ata edhe më shumë. Në këtë klimë të polarizuar, ambasadat dhe konsullatat, që në teori duhet të jenë institucione neutrale dhe profesionale, rrezikojnë të shihen si arenat kryesore të një konflikti politik, duke humbur besueshmërinë e tyre si për emigrantët, ashtu edhe për publikun shqiptar në përgjithësi. Kjo situatë ngrit pikëpyetje serioze për integritetin e procesit zgjedhor dhe për drejtimin që demokracia shqiptare po merr në vitet e fundit.
