Grenlanda , ishulli më i madh në botë, kohët e fundit ka tërhequr vëmendjen ndërkombëtare pasi Donald Trump shprehu dëshirën e tij për të fituar “kontrollin e tij për arsye të sigurisë kombëtare” .
Përtej ngjarjeve politike, ky ishull Arktik fsheh kuriozitete të shumta magjepsëse. Këtu janë dhjetë fakte befasuese për Grenlandën që mund të mos i keni ditur.
1. Është ishulli më i madh në botë
Me një sipërfaqe prej përafërsisht 2.16 milionë kilometra katrorë, Grenlanda është ishulli më i madh në planet, ndër ata që nuk janë kontinent. Pothuajse 80% e territorit të saj është e mbuluar nga një kapak akulli.
2. Emri “Greenland” ka një… kuptim mashtrues!
Pavarësisht nga peizazhi i saj kryesisht i ngrirë, emri “Greenland” do të thotë “tokë e gjelbër” . Emri u zgjodh nga Erik i Kuq, një eksplorues islandez i mërguar në ishull, me shpresën për të tërhequr kolonët.
3. Është në kontinentin e Amerikës së Veriut por është pjesë e Mbretërisë së Danimarkës
Pavarësisht se është gjeografikisht pjesë e kontinentit të Amerikës së Veriut, Grenlanda ka qenë e lidhur politikisht dhe ekonomikisht me Evropën, veçanërisht Danimarkën , për rreth një mijëvjeçar. Në vitin 1979 fitoi autonomi të brendshme , e cila u zgjerua më tej në vitin 2009.
4. Grenlanda ka dendësine më te ulët te popullsisë në botë
Me një popullsi prej rreth 56,000, Grenlanda, nga dendësia më e ulët e popullsisë në botë. Shumica e banorëve jetojnë përgjatë bregdetit jugperëndimor, ku klima është relativisht më e butë.
5. Është shtëpia e parkut kombëtar më të madh në botë
Groenlanda është shtëpia e Parkut Kombëtar të Grenlandës Verilindore , më i madhi dhe më verilindor në botë, që mbulon gati 45% të sipërfaqes së ishullit.
6. Ishulli krenohet me tre vende të Trashëgimisë Botërore të UNESCO
- Ilulissat Icefjord (trashëgimia e UNESCO-s që nga viti 2004) : është një fjord 61 km i gjatë, i ushqyer nga akullnaja më e shpejtë në botë. Është një vend spektakolar me ajsbergë magjepsës të pranishëm gjatë gjithë vitit.
- Aasivissuit – Nipisat (që nga viti 2018) : Një terren i lashtë gjuetie Inuit, që shtrihet nga shtresa e akullit në det , i përdorur për mbi 4200 vjet, duke përfaqësuar një trashëgimi kulturore unike.
- Kujataa (që nga viti 2017): Në Grenlandën jugore, feston 1000 vjet të ndikimeve bujqësore norvegjeze dhe inuit, të cilat kanë formësuar tokën dhe kulturën lokale.
7. Nuk ka pyje në Grenlandë…
Ndryshe nga sa mund të mendoni, Grenlanda nuk ka pyje të gjera . Në qytetin e Nanortalik ka një pyll të vogël, por në pjesën tjetër të territorit mungon mbulesa e konsiderueshme pyjore.
8. …por mund të gjenden shumë burime natyrore
Pavarësisht kushteve ekstreme klimatike, Grenlanda posedon burime natyrore si zink , plumb, xeheror hekuri, qymyr, molibden , ari , platin, rubin , diamante dhe uranium.
Peshkimi, veçanërisht për fokat dhe balenat, është jetik për ekonominë lokale.
9. Kultura mijëravjeçare Inuit
Popullsia vendase rrjedh kryesisht nga kultura Thule , një grup inuit që migroi në ishull rreth shekullit të 9-të pas Krishtit. Kjo trashëgimi kulturore është ende e dukshme në traditat dhe mënyrën e jetesës së banorëve.
10. Efektet e ngrohjes globale në Grenlandë
Shtresa e akullit të Grenlandës po kalon një shkrirje të konsiderueshme për shkak të ngrohjes globale , duke kontribuar në ngritjen e nivelit të detit dhe duke tërhequr vëmendjen e shkencëtarëve në mbarë botën./E.T/FOCUS.IT
