Çfarë ishte masakra e Lidicës?
Masakra e Lidicës ndodhi më 10 qershor 1942 në fshatin Lidice të Çekosllovakisë (sot në Republikën Çeke). Ajo u krye nga forcat naziste si akt hakmarrjeje brutale ndaj atentatit kundër Reinhard Heydrich, një prej figurave më të larta të regjimit nazist dhe arkitektit të “Zgjidhjes përfundimtare”.
Sfondi historik
Reinhard Heydrich ishte guvernatori i Bohemisë dhe Moravisë, pjesë e Çekosllovakisë e pushtuar nga Gjermania naziste. Më 27 maj 1942, ai u plagos rëndë në Pragë nga dy parashutistë çekë të trajnuar në Britani dhe vdiq nga plagët më 4 qershor.
Adolf Hitleri urdhëroi një hakmarrje të pamëshirshme për vrasjen e Heydrichit. Për t’u dhënë një mësim popullsisë çeke dhe për të mbjellë frikë, u zgjodh fshati Lidice, ndonëse nuk kishte asnjë lidhje të provuar me atentatorët.
Masakra
Më 10 qershor 1942, trupa SS dhe policia gjermane rrethuan fshatin Lidice dhe nisën një nga aktet më të tmerrshme të terrorit nazist:
Të gjithë burrat (172 veta) u ndanë nga familjet dhe u pushkatuan në grupe prej 10 vetësh.
Gratë (rreth 195) u dërguan në kampin e përqendrimit Ravensbrück.
Fëmijët (rreth 98) u ndanë nga nënat e tyre. Vetëm një numër i vogël u zgjodh për “gjermanizim”, ndërsa shumica u dërguan në kampin e përqendrimit në Chełmno (Poloni), ku u gasifikuan.
Pas vrasjeve, fshati u rrafshua plotësisht: shtëpitë u dogjën, ndërtesat u shkatërruan, edhe varrezat u zhdukën. Emri “Lidice” u fshi nga hartat.
Qëllimi dhe pasojat
Masakra ishte një akt shembullor i terrorit shtetëror, që kishte për qëllim të paralajmëronte të gjitha popullsitë e pushtuara se çdo akt kundër nazistëve do të sillte zhdukje kolektive.
Por në vend të nënshtrimit, ngjarja shkaktoi tronditje ndërkombëtare. Fshatra në vende si Britania, SHBA dhe Meksika u emërtuan simbolikisht “Lidice” për të nderuar viktimat. Lidice u bë simbol i qëndresës civile dhe një kujtesë e përhershme e mizorisë së nazizmit.
Pas luftës
Pas çlirimit, autoritetet çeke ndërtuan një Lidice të re pranë vendit të masakrës. Në zonën e vjetër u ngrit një memorial dhe muze, që nderon viktimat dhe edukon brezave për këtë krim.
Përfundim
Masakra e Lidicës mbetet një nga aktet më të rënda të gjenocidit të ushtruar nga nazistët ndaj civilëve evropianë. Një akt hakmarrjeje i pamëshirshëm që preku jetë të pafajshme – gra, burra dhe fëmijë – dhe la një plagë të hapur në ndërgjegjen e njerëzimit.
Lidice nuk vdiq. Ajo jeton si simbol i dhimbjes, por edhe i dinjitetit të qëndresës.
Përgatiti: L.Veizi
