Naumachiae riprodhoi betejat më të mëdha detare në historinë romake. Një nga spektaklet më të kërkuara (dhe të shtrenjta) në qytet.
Kur bëhej fjalë për argëtim, romakët nuk kursenin asnjë shpenzim: naumachiae (në latinisht naumachiae) ishin beteja detare të simuluara spektakolare , por tepër të kushtueshme. Përleshjet, madhështore dhe realiste, zhvilloheshin në pellgje artificiale të gërmuara në ujëra natyrorë ose në hapësirën e kufizuar të një arene, të përmbytur më parë.
Valë artificiale. Sipas historianëve, Koloseu priti edhe disa, por informacioni mbi këtë është kontradiktor. Megjithatë, ne e dimë me siguri se Koloseu organizoi shfaqje që riprodhonin lëvizjen e valëve dhe madje edhe stuhitë për ta bërë më realist përfaqësimin e mitit të Leanderit, një të riu të dashuruar që notonte nëpër Dardanele çdo natë për të shkuar te i dashuri i tij Hero. Koloseu gjithashtu priti shfaqje me Nereidat, nimfat e detit dhe shërbëtoret e Poseidonit, interpretuesit e të cilave qëndronin në ujë duke përfaqësuar spiranca dhe shtiza fuzhnjë, si në një lloj noti të sinkronizuar ante litteram.
Beteja spektakolare
Midis entuziastëve të naumachiae ishte edhe perandori Klaudi. Për nisjen e projektit të bonifikimit të Liqenit Fucino, në vitin 52 pas Krishtit, Klaudi donte një betejë të madhe detare të simuluar në ato ujëra, të cilat i kishte rrethuar nga tribuna të përkohshme, për të formuar një amfiteatër gjigant. Si subjekt ai zgjodhi një përplasje midis sicilianëve dhe rodianëve dhe për ta bërë ngjarjen sa më realiste të ishte e mundur, ai planifikoi të përdorte njëqind anije, duke përfshirë trireme, kuadrireme dhe pesë anije, si dhe 19 mijë shtesë, naumachiarii, të zgjedhur nga ata që ishin dënuar me vdekje. Ashtu si në lojërat gladiatorësh , ata duhej të luftonin deri në vdekje.
Jepini Cezarit…
Organizimi i një naumachia ishte mënyra më e mirë për të mahnitur njerëzit me efekte speciale, por edhe mënyra më e sigurt për të përfunduar pa para, për shkak të kostove të organizimit të saj. Duke marrë parasysh këto dy parametra, nuk mund të ketë dyshim se kush ishte i pari që organizoi një të tillë në Romë: Jul Cezari. Gjenerali dhe diktatori nuk kurseu kurrë asnjë shpenzim për të fituar simpatinë e romakëve. Edhe më shumë kur erdhi puna për të festuar triumfet e tij ushtarake, në vitin 46 para Krishtit ai urdhëroi ndërtimin e një “pellgu” në Campus Martius dhe iniciativa e tij rezultoi shumë e vlerësuar. Me kalimin e kohës, pasioni i Cezarit për betejat detare krijoi një kategori naumachiarii të lirë , të cilët e mbanin veten duke luftuar në pellgje artificiale.
Megaloman
Trashëgimtari i tij nuk ishte më pak se kaq. Augusti , për përurimin e Tempullit të Mars Ultorit, riprodhoi betejën e Salaminës në një pellg të madh artificial me përmasa 536 x 357 metra në Trastevere , pranë vilës që Cezari ia kishte dhuruar popullit romak (horti Caesaris).
Pellgu kishte formë drejtkëndëshe dhe kishte një ishull në qendër; ai ushqehej nga një ujësjellës i dedikuar, Aqua Alsietina, që vinte nga liqenet e Bracciano dhe Martignano, dhe një kanal i kurorëzuar nga një urë lëvizëse e lidhte atë me Tiberin.
Një spektakël popullor. Gjatë gjithë epokës perandorake, naumachiae mbetën jashtëzakonisht të njohura. Domiciani i organizoi ato, pasi kishte hapur një liqen në zonën e Vatikanit. Megjithatë, naumachia e fundit që dimë është ajo e Trajanit, i cili ndërtoi një pranë liqenit të Domicianit. Pastaj, me rënien e perandorisë, edhe betejat detare morën fund.
Burimi: focus.it/ Përgatiti për botim: L.Veizi
