Më 21 qershor 1942, në kulmin e Luftës së Dytë Botërore, Shtetet e Bashkuara u përballën me një nga rastet më të rralla të një sulmi të drejtpërdrejtë armik në territorin e tyre kontinental. Rreth orës 23:30 të mbrëmjes, një nëndetëse japoneze e klasit I-25, nën komandën e zëvendëskomandantit Meiji Tagami, u pozicionua pranë brigjeve të shtetit të Oregonit, pranë deltës së lumit Columbia, dhe hapi zjarr ndaj Fort Stevens – një bazë ushtarake bregdetare e vendosur në Cape Disappointment.
Konteksti
Pas sulmit shkatërrues në Pearl Harbor më 7 dhjetor 1941, Shtetet e Bashkuara ishin futur në mënyrë të plotë në Luftën e Dytë Botërore. Japonia, përmes operacioneve detare dhe ajrore, kërkonte të shtrinte frikën dhe pasigurinë në territoret amerikane. Objektivi i këtyre operacioneve nuk ishte pushtimi, por testimi i reagimit amerikan, shpërqendrimi i forcave dhe ngritja e moralit japonez.
Sulmi
Nëndetësja I-25 kishte kryer një seri misionesh përgjatë bregut perëndimor të SHBA-së, duke përfshirë edhe vendosjen e minave detare. Gjatë natës së 21 qershorit, ajo u ngjit në sipërfaqe dhe qëlloi 17 predha artilerie drejt Fort Stevens me topin e saj 140 mm.
Sulmi ishte më shumë simbolik sesa efektiv. Dëmi ishte minimal: një pistë, disa linja telefoni dhe një zonë stërvitore e bazës u dëmtuan lehtë. Asnjë viktimë njerëzore nuk u raportua. Artileria amerikane nuk u kundërpërgjigj, për të mos zbuluar pozicionet e saj dhe për shkak të vështirësive për të lokalizuar saktësisht objektivin në errësirë.
Pasojat
Ky incident mbetet një nga shumë pak shembuj të një sulmi të drejtpërdrejtë nga një forcë e huaj ushtarake në tokën kontinentale të SHBA-së gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ai thelloi ndjesinë e rrezikut të menjëhershëm në brigjet perëndimore amerikane dhe forcoi mobilizimin e mbrojtjes bregdetare.
Pak muaj më vonë, e njëjta nëndetëse I-25 do të kryente një tjetër akt unik: në shtator të 1942-shit, ajo lëshoi një avion të vogël eksplorues Yokosuka E14Y që hodhi bomba zjarri në pyjet e Oregonit, në përpjekje për të ndezur zjarr masiv – një tjetër sulm i drejtpërdrejtë në territorin amerikan.
Përfundim
Sulmi ndaj Fort Stevens ishte një nga aktet e pakta të agresionit japonez në tokën amerikane. Edhe pse me pasoja të vogla materiale, ai mbetet një pjesë simbolike e historisë së Luftës së Dytë Botërore, duke dëshmuar se edhe tokat e sigurta të kontinentit amerikan nuk ishin plotësisht të paprekura nga konflikti global.
Përgatiti: L.Veizi
