Nga Gina Di Meo
“Disneyland është Toka Juaj.”
Me këto fjalë, mëngjesin e 17 korrikut 1955, Walt Disney priti vizitorët e parë në atë që ai vetë e quajti “Vendi më i Lumtur në Tokë”. Një vend ku ëndrrat zgjohen, ku fëmijët dhe të rriturit ndihen bashkëmoshatarë, dhe ku fantazia nuk njeh mure.
Sot, 70 vjet më pas, Disneyland nuk është më thjesht një park zbavitjeje, por një monument i kulturës pop, i imagjinatës dhe nostalgjisë, një laborator i pandalshëm i inovacionit të argëtimit, dhe një gjurmë e pashlyeshme në përfytyrimin kolektiv të miliona njerëzve në mbarë botën.
Një ëndërr e lindur në një stol parku
Ashtu si shumë ide të mëdha, edhe Disneyland lindi në mënyrë të thjeshtë. Legjenda thotë se Walt Disney, teksa sodiste vajzën e tij duke u argëtuar në një park publik, mendoi me vete:
“Po sikur të kishte një vend ku edhe prindërit mund të argëtoheshin bashkë me fëmijët, në të njëjtën kohë, në të njëjtin vend?”
Kjo pyetje e thjeshtë i dha jetë një ideje që do të revolucionarizonte industrinë e argëtimit. Në vitin 1953, Walt bleu mbi 160 hektarë të një plantacioni portokallësh në Anaheim, në periferinë e Los Anxhelosit. Duket e pabesueshme sot, por shumë njerëz i thanë se ishte marrëzi të ndërtoje një park në mes të asgjësë. Por Walt Disney nuk e njihte fjalën “jo” – ai e shndërroi atë truall në një mbretëri magjike që do të hapte dyert më 17 korrik 1955.
Një hapje që u ndoq nga një komb i tërë
Hapja e Disneyland ishte ngjarje kombëtare. Transmetuar drejtpërdrejt në televizion nga rrjeti ABC, u ndoq nga më shumë se 70 milion amerikanë, një shifër marramendëse për atë kohë. Por dita e inaugurimit nuk ishte pa të papritura: disa nga karrocat nuk funksionuan siç duhet, kishte probleme me sistemet hidraulike, temperatura u rrit ndjeshëm dhe bileta të falsifikuara e mbushën parkun përtej kapacitetit.
Pavarësisht kaosit, magjia kishte nisur. Brenda vetëm një muaji, Disneyland kishte pritur mbi një milion vizitorë. Dhe ashtu siç ishte menduar, ai nuk ishte thjesht një vend me karusele – ishte një udhëtim në kohë dhe fantazi. Pesë zonat origjinale – Main Street USA, Adventureland, Frontierland, Fantasyland dhe Tomorrowland – ofronin përvoja të ndryshme, nga nostalgjia e shekullit XIX e deri tek ëndrrat futuriste për botën e së nesërmes.
Më shumë se një park: një kulturë e tërë
Disneyland ishte i vetmi park që u përurua nga vetë Walt Disney, dhe kjo e bën të pazëvendësueshëm. Ai nuk e mendoi si një atraksion të izoluar, por si një përvojë emocionale dhe sociale, që do të rritej dhe do të përshtatej me brezat. Ai tha: “Disneyland nuk do të përfundojë kurrë. Do të rritet për aq kohë sa ekziston imagjinata në botë.”
Dhe kështu ndodhi. Me kalimin e viteve, Disneyland u kthye në model për parqet e tjera që do të pasonin – si Walt Disney World në Florida, Disneyland Paris, Tokio Disneyland, Hong Kong Disneyland dhe së fundmi Shanghai Disney Resort. Çdo park ruajti ADN-në e origjinalit, por e pasuroi me identitet lokal dhe teknologji bashkëkohore.
Një motor ekonomik dhe një simbol i përhershëm
Disneyland transformoi Anaheim-in – nga një qytet i qetë i njohur për pemët e portokallit, në një qendër turistike me miliona vizitorë në vit. Disneyland Resort sot përfshin edhe Disney California Adventure, dhe së bashku ato mbështesin mijëra vende pune dhe gjenerojnë miliarda dollarë të ardhura për Kaliforninë Jugore.
Trashëgimia e parkut ka tejkaluar edhe botën e argëtimit: ka ndikuar në dizajnin e anijeve turistike, hoteleve, muzeve dhe qendrave tregtare. Stili “Disney” është bërë një stil jete, një frymëzim për produkte, filma, dokumentarë dhe forma të reja tregtie.
70 vjet më vonë: Fantazia nuk ka mbaruar
Në përvjetorin e 70-të, Disneyland nis një festë që do të zgjasë gjithë vitin – me temën “Festoni të Lumtur!”, duke iu qëndruar besnik fjalëve të themeluesit të saj: pa kufij në fantazi dhe imagjinatë. Parku do të pasurohet me “Tiana’s Bayou Adventure”, një atraksion i ri që zëvendëson Splash Mountain dhe bazohet në filmin “The Princess and the Frog”, një hap i ri drejt përfshirjes dhe përfaqësimit.
Epilogu: Një vend që u bë ide
Sot, Disneyland është më shumë se një park – është një gjendje shpirtërore. Është vendi ku fëmijët i besojnë përrallave dhe të rriturit i rikthehen fëmijërisë. Është dëshmi se kur vizioni takohet me këmbënguljen, edhe gjërat më të pamundura mund të marrin formë.
Në një botë që ndryshon çdo ditë, Disneyland mbetet një spirancë ëndrrash – një vend ku koha ndalet, dhe gjithçka është e mundur.
Burimi: ansa.it/ Përgatiti për botim: L.Veizi
