Një zgjidhje në dukje e ngjashme me atë të Pilatit, duke ia lënë barrën e konfliktit krerëve të shteteve dhe qeverive. Komisioni Evropian ka paraqitur dy propozime të ndryshme për dhënien e kredive Ukrainës në vitet e ardhshme. Por sipas të dhënave, Ursula von der Leyen po shtyn përpara të parin. Ky është opsioni tashmë i njohur, i propozuar nga kancelari gjerman Friedrich Merz dhe i mbështetur nga vendet baltike dhe skandinave dhe Polonia, për të shfrytëzuar asetet e ngrira ruse në Evropë për t’i dhënë një kredi masive Ukrainës që, sipas zëvendëspresidentit Dombrovskis, mund të arrijë në 210 miliardë euro, shuma totale e aseteve ruse në Evropë. Nga Berlini, Merz dha një tjetër sinjal mbrëmë: “Ne duhet të shfrytëzojmë asetet ruse”, shkroi ai në FAZ.
Por një propozim i dytë po vjen nga Brukseli, konkretisht për t’iu përgjigjur “jo”-së që Belgjika përsëriti dje. Ky refuzim, sipas burimeve të BE-së, qëndron edhe pas vendeve të tjera me dyshime në rritje në lidhje me opsionin e aseteve ruse: garancitë do të llogariten mbi të gjithë vlerën e aseteve të imobilizuara, ose 210 miliardë euro. Një barrë e konsiderueshme.
Opsioni i dytë i paraqitur nga von der Leyen përfshin kredi për Kievin të financuara përmes institucioneve të caktuara evropiane. Njëri është ESM, Mekanizmi Evropian i Stabilitetit (ESM ). I pajisur me kapital të vetin, ai ka avantazhin se nëse do të lëshonte obligacione, ato nuk do të ngarkonin borxhet kombëtare. Por ESM është jashtë kontrollit të Komisionit të BE-së – dhe ndoshta von der Leyen është më pak e kënaqur me të. Opsioni i dytë, i përmendur qartazi nga shefja e ekzekutivit, është që të jetë Brukseli që emeton bondet, duke i garantuar me Buxhetin e BE-së. Edhe në këtë rast nuk do të rëndonin mbi borxhet.
Opsioni i dytë, i përmendur në mënyrë të qartë nga kreu i degës ekzekutive, është që Brukseli të lëshojë obligacionet, duke i garantuar ato me buxhetin e BE-së. Edhe në këtë rast, ato nuk do të ngarkonin borxhet kombëtare. Së treti: bonde europiane për të financuar Ukrainën, por bazuar në garanci kombëtare: në atë rast do të rëndonin mbi borxhet. Dje von der Leyen nxitoi të saktësonte se ky propozim “duhet të miratohet me unanimitet”. Do t’i garantonte Ukrainës 90 miliardë euro në dy vitet e ardhshme.
Sa i përket huasë të bazuar mbi 185 miliardë euro të aseteve ruse të ngrira dhe të “parkuara” pranë Euroclear belg, për t’i ardhur përballë rezistencës së fortë të shprehur nga kryeministri Bart de Wever (vendi i tij do të përfundonte në telashe nëse çështjet tashmë të nisura nga rusët për t’u kthyer bondet do të rezultonin të suksesshme ose nëse një marrëveshje mbi luftën në Ukrainë do të kishte si rezultat shkrirjen e pakushtëzuar të aseteve), shefja e ekzekutivit të BE-së ka thënë se në emergjencë “barra do të ndahet në mënyrë të drejtë”. Belgjika do të mbrohej përmes një mekanizmi të bazuar në garanci kombëtare bilaterale ose nga buxheti i BE-së.
Konkretisht, “kredia e riparimit” për Ukrainën do ta autorizonte Komisionin të merrte hua para nga të gjitha institucionet financiare evropiane – jo vetëm nga Euroclear – që mbajnë asete të ngrira të Bankës Qendrore Ruse. Shuma është 25 miliardë euro. Brukseli gjithashtu synon të ndalojë zhbllokimin e aseteve ruse – një tjetër veprim disi i rrezikshëm, sipas disave. Mbi të gjitha, von der Leyen është e bindur se propozimi për asetet ruse mund të miratohet me shumicë të kualifikuar. Por belgët, sipas thashethemeve, ende nuk ndihen të mbrojtur: kush do të paguajë interesin dhe çdo kosto ligjore? Është e paqartë./K.M