9 korrik 1943
Më 9 korrik 1943, Lufta e Dytë Botërore hyri në një fazë vendimtare me zhvillime të mëdha në dy fronte kyçe: Bregdeti i Mesdheut, ku Aleatët filluan pushtimin e Sicilisë, dhe Fronti Lindor, ku Gjermania naziste nisi Ofensivën e Kurskut, të njohur si Operacioni Citadel.
Pushtimi i Sicilisë – Operacioni Husky
Aleatët – kryesisht SHBA dhe Britania e Madhe – zbarkuan në Sicili natën e 9-10 korrikut 1943, në një operacion të koduar si “Operacioni Husky”, që shënoi fillimin e fushatës së Italisë. Ishte një nga zbarkimet më të mëdha detaro-ajrore deri në atë kohë, me mbi 160,000 trupa të transportuara me anije dhe avionë, duke hapur rrugën drejt përmbysjes së regjimit fashist të Benito Musolinit.
Qëllimi kryesor ishte të nxirrej Italia nga lufta, të sigurohej kontrolli i plotë mbi Mesdheun dhe të hapej një front i ri ndaj forcave gjermane nga jugu. Brenda pak javësh, forcat italiane u dorëzuan në masë dhe Gjermania u detyrua të angazhonte trupa shtesë për të mbrojtur Apeninet. Kjo goditi rëndë aftësinë gjermane për të përqendruar forcat në frontet e tjera.
Beteja e Kurskut – Operacioni Citadel
Në të njëjtën kohë, në Frontin Lindor, gjermanët nisën Operacionin Citadel, që synonte të shkatërronte një grumbullim të madh forcash sovjetike rreth korridorit të Kurskut – një qark të fortifikuar që përbënte një kërcënim serioz për vijën gjermane të frontit.
Beteja e Kurskut, që zgjati nga 5 korriku deri më 23 gusht 1943, u kthye në betejën më të madhe të tankeve në histori, me mbi 6,000 tanke dhe automjete të blinduara, si dhe qindra mijëra trupa në të dy anët. Në vend që të thyhej, Ushtria e Kuqe tregoi një organizim të ri mbrojtës, duke e ndalur ofensivën gjermane dhe pastaj duke kaluar në kundërsulm.
Kjo betejë shënoi fundin e supremacisë sulmuese gjermane në Lindje. Nga ajo pikë e tutje, Wehrmacht-i do të mbrohej në të gjitha frontet ndërsa Sovjetikët nisën një seri ofensivash që përfunduan me marshimin në Berlin më 1945.
Rëndësia historike e datës 9 korrik 1943
Në Perëndim, u hodhën themelet për rënien e regjimit fashist në Itali, që do të ndodhte brenda pak javësh.
Në Lindje, dështimi i Operacionit Citadel do të shënonte fillimin e tërheqjes gjermane dhe rritjen e moralit sovjetik.
Kjo datë mbetet simbol i një kthese strategjike në Luftën e Dytë Botërore, ku iniciativën e luftës filluan ta marrin përfundimisht Aleatët në të gjitha drejtimet.
Përgatiti: L.Veizi
