8 korrik 1982 – Një nga tragjeditë më të rënda ajrore në historinë e SHBA-ve ndodhi kur fluturimi Pan Am 759, një avion civil i tipit Boeing 727-235, u rrëzua menjëherë pas ngritjes nga aeroporti ndërkombëtar i Nju Orlinsit (New Orleans International Airport), në qytetin Kenner, Luiziana.
Ngjarja
Fluturimi Pan Am 759 ishte planifikuar të fluturonte nga Miami drejt San Diegos, me ndalesa ndërmjetëse në New Orleans dhe Las Vegas. Në orën 16:09, avioni u ngrit nga pista nën kushte të këqija atmosferike, përfshirë stuhi të fuqishme, erëra të ndryshueshme dhe mikrorryma të fuqishme të zbritjes (downdraft/microburst) — një fenomen i rrezikshëm meteorologjik që mund të destabilizojë avionët gjatë ngritjes ose uljes.
Vetëm pak çaste pas ngritjes, avioni humbi lartësinë dhe kontrollin, duke u përplasur në një lagje të populluar në qytetin Kenner. Të 145 personat në bord (138 pasagjerë dhe 7 anëtarë të ekuipazhit) humbën jetën, së bashku me 8 banorë në tokë, duke e çuar bilancin total në 153 viktima.
Pasojat
Ky aksident ishte fatkeqësia më e madhe ajrore në SHBA gjatë vitit 1982 dhe mbetet një ndër më tragjiket në historinë e linjës ajrore Pan Am. Përveç jetëve të humbura, përplasja shkaktoi dëme të mëdha në infrastrukturë, duke shkatërruar 6 shtëpi dhe dëmtuar disa të tjera.
Hetimi dhe shkaqet
Pas një hetimi të gjerë, Bordi Kombëtar i Sigurisë së Transportit (NTSB) arriti në përfundimin se mikrorrymat e zbritjes ishin shkaku kryesor i aksidentit, për të cilat, në atë kohë, nuk kishte sisteme të avancuara paralajmërimi në avionët komercialë. Po ashtu, u ngritën pikëpyetje për mospërdorimin e të dhënave meteorologjike të kohës reale dhe mungesën e trajnimeve specifike të pilotëve për situata me microburst.
Ndikimi në industrinë ajrore
Si pasojë e këtij aksidenti dhe të ngjashmëve në vitet 1980, autoritetet ajrore amerikane filluan:
Zhvillimin dhe vendosjen e radarëve për mikrorrymat në aeroportet më të mëdha.
Trajnime më të rrepta për pilotët lidhur me situatat e motit ekstrem.
Përmirësime në protokollet e sigurisë dhe komunikimit ndërmjet kontrollorëve të trafikut ajror dhe pilotëve.
Tragjedia e Pan Am 759 është një kujtesë e dhimbshme për pasigurinë që sjell natyra në aviacion, por gjithashtu një pikë kthese për përmirësimin e standardeve të sigurisë që sot mbrojnë miliona udhëtarë çdo ditë.
Përgatiti: L.Veizi
