Midis trazirave politike, disa të dhënave të dobëta ekonomike dhe paralajmërimeve për mungesën e potencialit të saj të rritjes, Evropa pati një vit të vështirë. Megjithatë, në mes të një perspektive të dobët, analistët thonë se mund të ketë disa pika të ndritshme për t’u parë në vitin 2025. Rritja ekonomike në Evropë nuk pritet të fillojë së shpejti, me Bankën Qendrore Evropiane javën e kaluar që uli parashikimin e saj të rritjes për vitin 2025 në 1.1%. Ndërkohë, presidentja e BQE-së, Christine Lagarde, tha se rreziqet ndaj rritjes “mbeten të anuar në kahun poshtë”. Ajo vjen pasi PBB-ja pritet të zgjerohet me 0.8% në zonën e euros këtë vit – ky është një përmirësim nga norma vjetore e rritjes së vitit 2023 prej 0.4% , por shumë larg nga 3.4% e vitit 2022. Në krahasim, zyrtarët amerikanë presin rritje prej 2.7% këtë vit. Inflacioni i Eurozonës është gjithashtu në fokus pasi u zhyt për pak kohë nën objektivin e BQE-së në vjeshtë në 1.8%, por u rrit përsëri mbi objektivin prej 2% në nëntor.
10 shtetet problematike
Situata e keqe ekonomike në Gjermani dhe nëntë vende të tjera të BE-së mund të ketë pasoja negative për të gjithë bllokun, paralajmëroi Komisioni Evropian dje. Mosbalancimet makroekonomike në këto vende shkaktuan shqetësim në të ashtuquajturin Raporti i Mekanizmit Alert të Komisionit dhe do të analizohet më thellë. “BE përballet me sfida serioze strukturore që kërcënojnë prosperitetin tonë afatgjatë,” tha komisioneri evropian i ekonomisë Valdis Dombrovskis , duke paralajmëruar se “duhet veprim urgjent”.
Qëllimi i raportit është zbulimi dhe zgjidhja e hershme e problemeve të tilla. Treguesit e marrë në konsideratë përfshijnë shkallën e papunësisë, nivelet e borxhit, flukset e kredive dhe çmimet e pronave. Mosbalancimet makroekonomike në një vend të BE-së, për shembull një deficit i lartë i llogarisë korente ose një flluskë e pasurive të paluajtshme, mund të ketë efekte të përhapura në shtetet e tjera anëtare. Inflacioni jashtëzakonisht i lartë në vitet e fundit, duke përfshirë rritjen e kostove të punës dhe çmimeve të pasurive të paluajtshme, ka shkaktuar ndikimin e tij, tha Komisioni në një deklaratë. Përveç Gjermanisë, e cila prej kohësh konsiderohet si ekonomia kryesore evropiane, Qiproja, Greqia, Italia, Hungaria, Estonia, Rumania, Sllovakia, Suedia dhe Holanda do t’i nënshtrohen një analize më të thellë nga Komisioni në vitin 2025.
Propozimet e BE
Sipas propozimit të Raportit të Përbashkët të Punësimit , tregu i punës i BE-së mbetet relativisht i fuqishëm. Shkalla e punësimit në BE arriti një rekord të lartë prej 75.3% në 2023 dhe u rrit më tej në 75.8% në tremujorin e dytë të 2024. Në të njëjtën kohë, shkalla e papunësisë u ul në nivelin më të ulët historik prej 6.1% në 2023, një trend që vazhdoi në 2024. Por sfidat vazhdojnë. Megjithëse pagat reale po rikuperohen, ato ende nuk e kanë rikthyer plotësisht fuqinë blerëse të humbur në vitet e mëparshme. Mungesa e përhapur e fuqisë punëtore dhe e aftësive paraqesin gjithashtu pengesa për përfitimet e produktivitetit, inovacionit dhe konkurrencës. Propozimi rekomandon promovimin e mëtejshëm të zhvillimit të aftësive në të gjithë BE-në, si dhe promovimin e vendeve të punës cilësore dhe një strategjie kundër varfërisë në mënyrë që të arrihen objektivat e vitit 2030 në Planin e Veprimit të Shtyllës Evropiane të të Drejtave Sociale. Rekomandimi i sivjetshëm i eurozonës u bën thirrje vendeve të BE-së që të veprojnë individualisht, duke përfshirë zbatimin e planeve të tyre të rimëkëmbjes dhe qëndrueshmërisë, dhe kolektivisht brenda Eurogrupit për të përmirësuar konkurrencën dhe për të nxitur elasticitetin ekonomik./K.B
