Në vitin 1212, Londra u përfshi nga një zjarr katastrofik, i cili konsiderohet një nga më të mëdhenjtë dhe më shkatërruesit në historinë e hershme të qytetit. E njohur në burimet e kohës si “Zjarri i Madh i Sudarkut” (Great Fire of Southwark), kjo fatkeqësi dogji thuajse të gjithë qytetin e atëhershëm mesjetar dhe shkaktoi qindra viktima, megjithëse shifrat e sakta mbeten të debatueshme.
Ngjarja
Zjarri nisi në anën jugore të lumit Thames, në zonën e Southwark, në afërsi të urës së famshme të Londrës – London Bridge. Flakët u përhapën me shpejtësi përmes shtëpive prej druri, shumë prej të cilave ishin ndërtuar mbi vetë urën. Era, materiali i ndërtimit dhe mungesa e masave parandaluese e kthyen shpejt zjarrin në një katastrofë masive.
Kur njerëzit u përpoqën të shpëtonin duke kaluar urën, ata u gjendën të rrethuar nga flakët në të dy anët. Sipas kronikave të kohës, shumë veta u mbytën në përpjekje për të shpëtuar përmes lumit, ndërsa të tjerë vdiqën nga përplasjet ose nga rrëzimi i strukturave të digjura.
Londra dhe historia e zjarreve
Ky zjarr nuk ishte i pari – dhe as i fundit – që përfshinte Londrën.
Zjarri më i hershëm i njohur ndodhi në vitin 60 pas Krishtit, gjatë rebelimit të Mbretëreshës Boudica kundër pushtimit romak. Gjatë asaj revolte, qyteti romak Londinium u dogj plotësisht dhe u shkatërrua.
Në shekujt në vijim, zjarret ishin të shpeshta, pasi qyteti u ndërtua kryesisht nga materiale të lehta si druri dhe kashta. Infrastruktura e dendur dhe mungesa e një sistemi organizuar kundër zjarrit e përkeqësonin rrezikun.
Pasojat e zjarrit të 1212
Shkatërrimi i London Bridge ishte një humbje strategjike dhe simbolike. U deshën vite për ta rindërtuar.
Shumë ndërtesa kishtare dhe tregtare u shkatërruan, duke lënë pas pasoja të thella ekonomike dhe sociale.
Vdekjet e shumta nxitën diskutime të hershme për reformimin e arkitekturës dhe të mënyrës së ndërtimit, megjithëse ndryshimet e vërteta do të vinin vetëm pas Zjarrit të Madh të Londrës në 1666, i cili bëri që qyteti të rindërtohej me tulla dhe gur.
Një qytet që rilind nga hiri
Londra është një qytet që ka rilindur disa herë nga shkatërrimi, dhe zjarri i vitit 1212 është një nga momentet kyçe që formuan identitetin e saj urban dhe rezilient. Nga rrënojat e këtij zjarri, ajo u rimëkëmb me ngadalë, por gjithnjë si një qendër kryesore ekonomike dhe politike e Anglisë mesjetare.
Përgatiti: L.Veizi
