Veprat e tij janë përkthyer në mbi 35 gjuhë të botës dhe renditet ndër shkrimtarët më të rëndësishëm japonezë
Ai është romancier, shkrimtar i tregimeve të shkurtra dhe përkthyes. Librat e tij janë thellësisht imagjinativ dhe shpesh të paqartë, por që u bënë bestsellerët ndërkombëtarë…
…Haruki Murakami është një autor japonez i cili ka arritur të mahnisë botën me stilin e tij të veçantë letrar. Në librat e tij, konceptet themelore si vetmia, frika ose thyerja e zemrës përzihen me surrealizmin përmes një game të gjerë simbolikash dhe epifanish të mrekullueshme si ëndrra. Murakami është një autor më i shitur dhe një kandidat i përjetshëm i Çmimit Nobel.
Fillimet
U lind më 12 janar 1949, Kyoto, Japoni. Që nga fëmijëria, Murakami, ngjashëm me Kōbō Abe, është ndikuar shumë nga kultura perëndimore, veçanërisht muzika dhe letërsia perëndimore si dhe ruse. Ai u rrit duke lexuar një gamë të gjerë veprash të shkrimtarëve evropianë dhe amerikanë, si Franz Kafka, Gustave Flaubert, Charles Dickens, Kurt Vonnegut, Fyodor Dostoyevsky, Richard Brautigan dhe Jack Kerouac. Këto ndikime perëndimore e dallojnë Murakamin nga shumica e shkrimtarëve të tjerë japonezë. Murakami studioi dramë në Universitetin Waseda në Tokio, ku u takua me Yokon, tani gruaja e tij. Puna e tij e parë ishte në një dyqan diskografike. Pak para mbarimit të studimeve, Murakami hapi një kafene dhe bar xhaz, Peter Cat, në Kokubunji, Tokio, të cilën e drejtoi me gruan e tij, nga viti 1974 deri në 1981. Çifti vendosi të mos kishte fëmijë.
Krijimtaria
Romani i parë i Murakamit, “Hear the Wind Sing” i botuar në vitin 1979; (Dëgjo erën të këndojë), fitoi një çmim për trillimin më të mirë nga një shkrimtar i ri. Që në fillim shkrimi i tij u karakterizua nga imazhe dhe ngjarje që vetë autori e kishte të vështirë t’i shpjegonte, por që dukej se vinin nga skutat e brendshme të kujtesës së tij. Disa argumentuan se kjo paqartësi, jo shumë e çuditshme, ishte një nga arsyet e popullaritetit të tij me lexuesit, veçanërisht të rinjtë, të cilët ishin të mërzitur me vetë-rrëfimet që formuan rrjedhën kryesore të letërsisë bashkëkohore japoneze. Mungesa e tij e perceptuar e një qëndrimi politik ose intelektual irritoi autorët “seriozë” (siç është Ōe Kenzaburō), të cilët i hodhën poshtë shkrimet e tij të hershme si asgjë tjetër veçse argëtim.
Më pas Murakami botoi “1973-nen no pinbōru” (Pinball 1973) dhe “Hitsuji o meguru bōken” (Ndjekja e edhshme e deles). Tre romanet e para përbënin një trilogji të lirë. A Wild Sheep Chase u bë suksesi i tij i parë i madh ndërkombëtar. “Hear the Wind Sing” dhe “Pinball, 1973”, të cilat më parë ishin përkthyer në anglisht në një numër të kufizuar, u ribotuan në anglisht si Wind/Pinball në 2015.
Veprat më të shquara të Murakamit janë Gjuetia e Ethshme e Deles (1982), Pylli Norvegjez (1987), Kronika e Zogut Kurdisës (1994–95), Kafka në Breg (2002), dhe 1Q84 (2009-10). Ai ka përkthyer në gjuhën japoneze vepra të shkrimtarëve si Raymond Carver dhe JD Salinger. Veprat fiktive të tij, tl kritikuar nganjëherë prej kritikës letrare të Japonisë si jo-japonez, ka qenë nën ndikimin e shkrimtarëve perëndimorë si, Chandler, Vonnegut dhe Brautigan. Krijimtaria e tij shpesh është surrealiste dhe melankolike ose fataliste, e ndikuar nga një interpretim Kafkian i “temave të përsëritura të tjetërsimit dhe vetmisë”. Haruki Murakami sot renditet ndër shkrimtarët më të rëndësishëm japonezë, ndërsa Steven Poole nga The Guardian vlerëson se Murakami për nga veprat dhe arritjet e tij mind të konsiderohet njëri “ndër romancierët më të mëdhenj në botë”.
Personazhet
I pakënaqur nga klima sociale në Japoni dhe nga fama e tij në rritje, Murakami qëndroi në Evropë për disa vjet në fund të viteve 1980 dhe në vitin 1991 u transferua në Shtetet e Bashkuara. Ndërsa jepte mësim në Universitetin Princeton (1991–93) dhe në Universitetin Tufts (1993–95), Murakami shkroi një nga romanet e tij më ambicioz, “Nejimaki-dori kuronikuru” (1994–95; Kronika e shpendëve të erës). Rrëfimi përfaqëson një largim nga temat e tij të zakonshme: i kushtohet pjesërisht paraqitjes së militarizmit japonez në kontinentin aziatik si një makth.
Personazhet kryesore të Murakami janë gjithmonë vëzhgues. Ata me kureshtje presin që gjërat t’u ndodhin: një telefonatë e çuditshme, një mace e humbur, një portal në një dimension tjetër që e bën të dashurin e tyre të zhduket… Gjërat fantastike ndërveprojnë me të zakonshmen pa u bërë Realizmi magjik i Garcia Marquez. Kjo sepse, në historitë e Murakamit, ju mund të vlerësoni gjithçka sikur të ishit në një ëndërr të gjallë.
Veprat e tij janë përkthyer në mbi 35 gjuhë të botës dhe renditet ndër shkrimtarët më të rëndësishëm japonezë mes Yukio Mishima, Kenzaburo Oe etj, si dhe mes shkrimtarëve më të kërkuar sot në botë. Haruki Murakami është autor i shumë romaneve dhe është cilësuar nga kritika botërore si një ndër përfaqësuesit më të sofistikuar të realizmit magjik.
Përgatiti për botim: L.Veizi
