Më 21 janar 1957, “Mad Bomber” i Nju Jork-ut, Xhorxh P. Meteski, arrestohet në Uaterburi, të Konektikatit dhe akuzohet për vënien e më shumë se 30 bombave…
…Meteski, ishte një elektricist dhe mekanik amerikan që terrorizoi Nju Jork-un për 16 vjet me rradhë, në vitet 1940 dhe 1950 me eksplozivët që ai vendosi në teatro, terminale, biblioteka dhe zyra. Ai u njoh ndrushe dhe si “bombarduesi i çmendur”. Terrorist amerikan u gjykua për vendosjen e të paktën 33 bombave në të gjithë qytetin e Nju Jorkut. Gjuetia 16-vjeçare për “bombarduesin e çmendur” u zgjidh duke përdorur një nga aplikacionet e para të profilizimit kriminal.
Aksidenti
Metesky ishte djali i emigrantëve lituanez. Ai u plagos gjatë punës tek “Consolidated Edison”, në një aksident industrial në vitin 1931. Si rezultat nga tymit përvëlues që thithi, ai mbeti i paaftë për 26 javë. Megjithëse Meteski paraqiti kërkesën për kompensim duke deklaruar se aksidenti kishte çuar në pneumoni që përparoi në tuberkuloz, kërkesa e tij u mohua gjoja sepse ai kishte pritur shumë gjatë për të paraqitur. Tre ankesat e tij u refuzuan gjithashtu. I papunë dhe duke jetuar me motrat e tij, Meteski krijoi një urrejtje të fortë dhe paranojake.
Mesazhi
Bomba e tij e parë u gjet më 16 nëntor 1940, në një parvaz të dritares së ndërtesës “Consolidated Edison” në qytetin e Nju Jorkut. Bomba e vogël e prodhuar në mënyrë të papërpunuar nuk shpërtheu kurrë dhe kishte një shënim në pjesën e jashtme që shkruhej, “Mashtrues Edison, kjo është për ty!” Policia besonte se vendosja e shënimit sugjeronte se ajo kurrë nuk kishte për qëllim të shpërthente. Pas një hetimi të përciptë të punonjësve të pakënaqur dhe të dyshuarve të tjerë të mundshëm, policia e pushoi çështjen.
Hakmarrja
Gati një vit më vonë, në shtator 1941, një tjetër bombë e pashpërthyer u gjet në Rrugën 19, disa blloqe larg zyrës së “Consolidated Edison” në Irving Plaza. Bomba, e cila ishte e ngjashme në ndërtim me bombën e nëntorit 1940, u gjet në një çorape të vjetër, pa asnjë shënim.
Dhjetorin e ardhshëm, menjëherë pas sulmit në Pearl Harbor, Meteski dërgoi një letër që mbante të njëjtin shkrim dore në stil blloku të shënimit fillestar, në selinë e policisë. Në të, Metesky pretendoi se ai do të ndalonte aktivitetet e tij për aq kohë sa do të zgjaste Lufta e Dytë Botërore dhe shkroi: “Unë do ta nxjerr “Consolidated Edison” para drejtësisë. Ata do të paguajnë për veprat e tyre të neveritshme.” Letra ishte e nënshkruar, “F.P.”
Megjithëse letrat e tij kërcënuese vazhduan të mundonin “Consolidated Edison” dhe policinë, Metesky nuk vendosi një bombë tjetër deri më 29 mars 1950, kur një bombë e tretë mashtrimi u zbulua në Stacionin Qendror.
Terrori
Muajin pasues një bombë shpërtheu në një kabinë telefonike brenda Bibliotekës Publike të Nju Jorkut, e ndjekur nga një tjetër bombë në Stacionin Grand Central.
Gjatë pesë viteve të ardhshme, Meteski vendosi gati 30 bomba të tjera në të gjithë Nju Jorkun – në vende të tilla si Stacioni Penn, Terminali i Autobusëve Portual, Teatri Brooklyn Paramount dhe Radio City Music Hall, si si dhe në kabina të ndryshme telefonike—pothuajse gjysma e të cilave shpërtheu, duke shkaktuar në fund më shumë se një duzinë të plagosur, por jo vdekje.
Profili kriminal
I frustruar pas 16 vitesh hetimi, inspektori Howard Finney i laboratorit të krimit të policisë së qytetit të Nju Jorkut iu drejtua James A. Brussel, një psikiatër privat që kishte kryer punë profilizimi kundërzbulimit gjatë Luftës së Dytë Botërore si dhe në Luftën e Koresë. Brusseli zhvilloi një profil të hollësishëm në dhjetor 1956 dhe parashikoi se “bomberi i çmendur” ishte një mashkull me origjinë nga Evropa Lindore; nga mosha 40 deri në 50 vjeç; një beqar që jetonnte me të afërme femra; një burrë i rruar, i veshur mirë, me trup sportiv; dhe një paranojak i teksteve shkollore. Më e famshmja, Brusseli parashikoi gjithashtu se sulmuesi do të kishte veshur një kostum me kopsa me dy krahë. Brusseli i kërkoi policisë që të publikonte gjerësisht atë profil për të nxjerrë “bombarduesin” dhe i tha “Consolidated Edison” të kërkonte dosjet e tyre për ish-punonjës që përputheshin me atë përshkrim.
Arrestimi
Pasi gazetat lokale publikuan përmbledhje të profilit të “bombarduesit të çmendur”, policia u përmbyt me pista të rreme. Ndërkohë, “Consolidated Edison” zgjeroi kërkimin e dosjeve të personelit për punonjësit e pakënaqur që përputheshin me profilin. Ata shpejt gjetën dosjen e Metesky-t dhe policia, më 21 janar 1957, shkoi në shtëpinë e tij në Konektikat për ta marrë në pyetje rutinë. Për habinë e tyre, Metesky përshtati profilin e Brusselit në pothuajse çdo detaj dhe menjëherë rrëfeu se kishte vendosur bombat, duke zbuluar se “F.P.” qëndronte për “loj të ndershme”.
Edhe pse ai nuk kishte veshur një kostum me dy kopsa krahë kur mbërriti policia, Meteski kërkoi të ndryshonte përpara arrestimit dhe veshi një kostum që përputhej me profilin. Meteski u arrestua dhe katër muaj më vonë gjykatësi e shpalli atë si një skizofrenik paranojak dhe ligjërisht të çmendur. I paaftë për t’u gjykuar, Meteski u angazhua në azilin “Matteawan” për të kriminelët e çmendur. Pas lirimit të tij në 1973, ai u zhvendos në shtëpi në Konektikat, ku qëndroi deri në vdekjen e tij në 1994.
