Wikipedia përmban mbi 55 milionë artikuj në mbi 300 gjuhë të folura në mbarë botën dhe në vetëm 21 vjet është bërë një fenomen global, një pikë referimi për të gjithë njohuritë njerëzore që çdo muaj shënon 18 miliardë vizita dhe renditet e katërta ndër faqet më të vizituara në planet.
Prandaj nuk është për t’u habitur që në luftën e informacionit që po zhvillohet në botë, edhe para fillimit të pushtimit rus të Ukrainës, ka nga ata që përpiqen të ndërhyjnë në zërat e enciklopedisë më të madhe online për të ndikuar në opinionin publik botëror.
Nje shembull? Natën e 13 prillit 2022, kur kryqëzori Moskva, anija kryesore ruse në Detin e Zi u godit nga raketat e anijeve ukrainase Neptun, hyrja në Wikipedia në lidhje me anijen u modifikua disa herë brenda pak minutash nga ata që e raportuan mbytje dhe që nga ana tjetër e ka mohuar.
PRESIONET DHE GJOBAT NGA RUSIA. Organi që kontrollon mediat në Rusi, Roskomnadzor, ka argumentuar vazhdimisht se Wikipedia është bërë burimi i “një linjë të re sulmesh të vazhdueshme ndaj rusëve” dhe se artikujt e saj promovojnë “një interpretim ekskluzivisht anti-rus të ngjarjeve.”
Një gjykatë në Moskë, siç raportohet nga agjencia e lajmeve Reuters më 13 qershor, i ka vendosur Fondacionit Wikimedia, organizatës që mbikëqyr krijimin dhe mirëmbajtjen e Wikipedia-s, një gjobë prej 5 milionë rubla (rreth 85,000 euro) për refuzimin e heqjes së një numri të thashethemeve në lidhje me pushtimin rus të Ukrainës, masakrën e Buçës dhe krimet ruse të luftës të kryera gjatë luftës.
Organizata kundërshtoi, duke deklaruar se Wikipedia është një burim i lexuar në të gjithë botën, jo vetëm në Rusi, dhe duke argumentuar se publiku ka të drejtë të dijë faktet rreth luftës (të cilën Kremlini e quan një “operacion special ushtarak”).
Stephen LaPorte, këshilltari i përgjithshëm i Wikimedia-s për çështjet e politikave publike, argumentoi se vendimi i gjykatës së Moskës “nënkupton se informacioni i mirë-dokumentuar dhe i verifikuar nga Wikipedia konsiderohet keqinformim nga qeveria ruse kur nuk përputhet me narrativën e saj”.
INFILTRIMI NË KINË. Por Rusia nuk është i vetmi vend që ushtron disi presion mbi sistemin Wikipedia, i cili mbështetet në kontributin e mbi 200,000 redaktorëve të angazhuar për të shkruar, redaktuar dhe përditësuar hyrjet në bazë të një metode rigoroze, bazuar në një manual të detajuar dhe kontroll të kryqëzuar.
Në shtator 2021, për shembull, Fondacioni Wikimedia raportoi një përpjekje në Kinë për të depërtuar në komunitetin e redaktorëve ose për ta kushtëzuar atë me kërcënime për të shpërndarë një përshkrim të fakteve dhe historisë më shumë në përputhje me atë që mbështetet nga qeveria kineze
KUJDES NGA BURIMET E DYSHIMTA. Një studim i fundit i kryer nga Eu vs Disinfo , një nismë dhe portal i promovuar nga Task Forca East StratCom, një shërbim për të luftuar dezinformimin e shërbimit diplomatik të Bashkimit Evropian, zbuloi se katër burime në shërbim të Kremlinit, të sanksionuara nga Komisioni Evropian dhe nga Shtetet e Bashkuara dhe të konsideruara jo të besueshme, përmenden në disa qindra artikuj të botuar nga Wikipedia.
‘BE vs Disinfo’ e kreu studimin për të vënë në dukje mënyrën delikate në të cilën funksionojnë disa mjete të përdorura nga qeveria ruse në luftën e informacionit, të maskuara si media gjeneraliste që raportojnë ngjarje që kanë ndodhur në të gjithë botën, por duke prezantuar lajme të rreme ose tendencioze dhe interpretime të shtrembëruara të fakteve vetëm kur është me interes të ripropozohet një tregim i caktuar i fakteve. Fakti që këto burime ende shfaqen midis atyre të cituara në disa artikuj të Wikipedia-s, sipas Eu vs Disinfo, përbën një rrezik shumë të madh për respektimin e Wikipedia-s, gjë që mund të mjegullojë besueshmërinë e saj./Focus.it
