Në Itali, jetëgjatësia mesatare në vitin 2021 ishte 82.4 vjet: megjithatë, ka disa me fat që jo vetëm e kalojnë këtë shifër, por edhe fikin njëqind qirinj. Sipas raporteve të Istat, kishte mbi njëzet mijë italianë mbi njëqind vjeç në fillim të vitit 2022, një rekord historik: por çfarë përcakton se kush do të arrijë këtë? A mjafton të ushtrohesh dhe të ushqehesh shëndetshëm, apo ke nevojë për diçka tjetër? Sipas një studimi të botuar në The Journals of Gerontology, nuk mjafton të jesh i shëndetshëm për të jetuar gjatë: sekreti duket se është prania e bollshme e një gjeni që parandalon vdekjen e programuar të qelizave, e cila do të ngadalësonte plakjen dhe do t’u lejonte fatlumëve të arrijnë 100 vjet të shëndetshëm.
Për të arritur këto përfundime, studiuesit rekrutuan tre grupe vullnetarësh: i pari i përbërë nga 88 persona midis 65 dhe 80 vjeç, me prindër të gjallë mbi 97 vjeç, i dyti i përbërë nga 63 njëqindvjeçarë dhe i treti i përbërë nga 88 pasardhës të njëqindvjeçarëve. Studimet treguan se fëmijët e njëqindvjeçarëve ishin shumë më pak të dobët se moshatarët e tyre pa të afërm të tillë të moshuar. A ekziston pra një predispozitë gjenetike për t’u plakur mirë?
Përgjigja është po, ose kështu duket: analizat gjenetike kanë treguar se njëqindvjeçarët dhe pasardhësit e njëqindvjeçarëve kanë një sasi më të madhe të gjenit Bcl-xL, i cili parandalon vdekjen e programuar të qelizav. Qelizat tona janë të programuara për të “kryer vetëvrasje” kur dëmtohen për të parandaluar përhapjen e dëmit nëpër trup. Ky gjen bën që një qelizë, para se të vdesë, të rezistojë pak më gjatë dhe që organi në të cilin gjendet, plaket më ngadalë dhe e ruan funksionimin e tij më gjatë.
Me pak fjalë, duket se sado të përpiqemi të kemi zakone të shëndetshme, nëse gjenet tona nuk funksionojnë së bashku, do të jetë e vështirë të shuash njëqind qirinj: “Gjenet luajnë një rol të rëndësishëm”, thekson Borrás.
