“Luftëtari më i mirë nuk është kurrë i zemëruar”- Lao Tzu.
Në jetën e përditshme hasim fëmijë që shfaqin një lloj dëshire për të lënduar të tjerët. Ata përdorin fjalë si: “Dua të vras”, “Unë e urrej atë”, “Unë dua që ai të vdesë”.
Është tronditëse të dëgjosh fëmijë të vegjël të flasin me kaq ashpërsi. Nga ana tjetër, duhet kuptuar se për çfarë bëhet fjalë në të vërtetë. A është normale për një fëmijë të jetë kaq shumë i zemëruar? Apo, është ngaqë fëmijët kanë pasur zemërimin e tyre për një kohë shumë të gjatë?
Nanette Burton, terapiste e cila ka punuar në fushën e shëndetit mendor për më shumë se 40 vite, tregon se ka takuar fëmijë agresivë, fëmijë që kanë aftësi verbale të zhvilluara mirë me sharje dhe ata që hidhnin karriget në dhomën e terapisë së lojërave.
“Kam mësuar shumë për fëmijët dhe zemërimin e tyre ndër vite. Të gjithë kemi parë evolucionin e mediave të lajmeve, ngjarje bashkëkohore të tilla si COVID-19, dhjetëra të shtëna në shkolla dhe krime të tmerrshme që kryhen nga të rinjtë që mbanin zemërimin si mjet shpërthyes. Kohët kanë ndryshuar, stresi ka ndryshuar dhe prindërit gjithashtu kanë ndryshuar.”
Sot është e zakonshme që të dërgohen fëmijë agresivë në qendrat e trajtimit rezidencial, ambientet e konviktit terapeutik, shkollat terapeutike, kampe dhe programe me natyrë për të rinjtë në rrezik.
Për çfarë është zemërimi dhe dëshira për të lënduar të tjerët? Si ndikon kjo tek fëmijët tanë, familjet e tyre dhe në kulturën tonë në tërësi?
Ka disa arsye pse fëmijët i kthejnë emocionet e tyre kolektive në zemërim dhe një dëshirë për të goditur të tjerët. Është thënë që vetëvrasja dhe vrasja janë anët e para të së njëjtës medalje. Ndonjëherë njerëzit dëmtojnë veten e tyre dhe herë të tjera ata godasin të tjerët. Trazirat e brendshme ekzistojnë gjithmonë në brendësi të secilit person.
Është thënë gjithashtu se ana e rrallë e depresionit është agresiviteti.
Dikush mund të mendojë për zemërimin si një nga emocionet tona kryesore më të fuqishme. Emocionet janë si ngjyrat. Ne kemi ngjyra kryesore si e kuqja, e verdha, jeshilja dhe bluja. Kur ngjyrat përzihen ne krijojmë ngjyra dytësore si kafe, trëndafil dhe jeshile avokado. Emocionet janë të njëjtat. Emocionet kryesore janë zemërimi, frika, gëzimi, lumturia dhe trishtimi. Zemërimi është një emocion rojtar që dërgohet shpesh për të bërë punën e çdo numri të emocioneve dytësore që i përkasin zemërimit të tilla si zhgënjimi, konfuzioni ose emocione të tjera kryesore si frika ose trishtimi.
Kur fëmijët janë agresivë do të thotë që ata kanë qenë dëshmitarë të agresivitetit. Mbase ata e kanë parë zemërimin si një çlirim emocional në shtëpi, në shkollë, demonstruar nga mësues, miq, televizion, filma, libra dhe lojëra, video.
“Më shumë se kurrë më parë fëmijët po thonë se duan të vrasin. Fëmijët nuk duan të ndihen kështu. Unë mendoj se është koha të rritemi dhe të bëhemi më intimë me fëmijët në një nivel emocional. Kultura jonë po dërgon disa mesazhe të frikshme të përziera rreth dhunës. A do të ulemi përreth dhe do të shohim se çfarë do të ndodhë më pas apo do të jemi proaktivë dhe do të përfshihemi?”/E.Ç
