Duke pritur për ditët e përsosura, u rivendos filmi fitues i çmimit në Kanë 1987
Nga Alessandra Magliaro
“Ishte si të fluturoje natën pa instrumente, me vetëm dritën e një fari herë pas here, dhe ai far ishin dialogët e Peter Handke”, kështu që shumë vite më parë Wim Wenders kujtoi The Sky Over Berlin, filmin kult, një nga kryeveprat e regjisorit gjerman, i cili rikthehet në kinematë italiane nga 2 tetori, në versionin e restauruar nga Fondacioni Wim Wenders, falë bashkëpunimit të Cineteca di Bologna, me projektin e saj për shpërndarjen e klasikëve të restauruar ‘Il Cinema Ritrovato.
Në kinema’, dhe CG Entertainment, distributori i ri për Italinë i filmit të regjisorit.
Ai fitoi çmimin për regjisorin më të mirë në Kanë në vitin 1987 dhe pas shumë vitesh është ndoshta filmi i tij më i dashur në një kinematografi shumë të gjatë që varion nga “Lëvizja e rreme” deri te “Gjendja e gjërave”, nga Parisi Teksasi te Deri tani, kaq afër. Pa harruar dokumentarë të mrekullueshëm, para së gjithash Buena Vista Social Club por edhe Pina, Il sale della terra dhe Francesco. Dhe tani Wenders, me një krijimtari të rizbuluar dhe një poezi të origjinës, rikthehet me Lucky Red në kinematë italiane më 4 janar 2024 me Ditët Perfekte, të prezantuara në Kanë dhe të nominuar nga Japonia për përzgjedhjen e Oskarit për filmin ndërkombëtar, në konkurrencë të plotë me Garrone.
Qielli mbi Berlin është i banuar nga engjëjt. Ata ndajnë hapësirën, por jo kohën, as ngjyrën me njerëzit. Vetë Wenders rrëfeu burimet. “Para së gjithash nga leximi i Duino Elegjive të Rainer Maria Rilke. Më pas, disa kohë më parë, nga pikturat e Paul Klee. Gjithashtu nga Engjëlli i Historisë i Walter Benjamin. Papritur dëgjova edhe një këngë nga Cure që fliste për engjëjt e rënë. Po reflektoja edhe për mënyrën sesi bashkëjetojnë dhe mbivendosen në këtë qytet botët e së tashmes dhe të shkuarës, imazhe të dyfishta në kohë dhe hapësirë, të cilat shoqëroheshin me kujtime të fëmijërisë, të engjëjve si vëzhgues të gjithëpranishëm dhe të padukshëm”. Janë Bruno Ganz, aktori i fetishit të Wenders, dhe Solveig Dommartin i shkëlqyer, Peter Falk në rolin e një “ylli filmi” (dhe ai vetë) dhe ai i Nick Cave, i përjetësuar mrekullisht nga Wenders së bashku me Farat e tij të këqija. Si dëshmi e pasionit të fortë të Wenders për rock – dhe në veçanti “New Wave” – ne gjejmë gjithashtu këngë nga Laurie Anderson, Tuxedomoon, Crime & The City Solution, Minimal Compact, Sprung aus den Wolken dhe Laurent Petitgand në kolonën zanore të filmit.
Një mik i përjetshëm i Peter Handke, ai punoi me të nga distanca në The Sky Over Berlin. “Në fillim Pjetri më tha se ideja ime për një histori për engjëjt mbrojtës ishte një rrëmujë dhe se ai nuk mund të më ndihmonte sepse ishte në mes të një romani. Por gjatë katër javëve të ardhshme ai më dërgoi zarfe të mëdhenj me monologë dhe pjesë të dialogëve që ai kishte menduar dhe që unë i futa në film”, kujton ai. Ai film është një poezi që tregon historinë e Berlinit. “Kur filmova, dy vjet para rënies së Murit, patëm përshtypjen se vetëm engjëjt mund të kalonin nëpër atë mur”. Filmi tregon se si dy engjëj, Damiel dhe Cassiel (Bruno Ganz dhe Otto Sander), të hedhur në tokë zbulojnë se si njerëzit janë të mbuluar me trishtim të pafund për shkak të paaftësisë së tyre për të komunikuar. Damiel bie në dashuri me artisten e trapezit Marion (Solveig Dommartin), pavarësisht se ai as që mund të shihet prej saj. Për t’i dhënë një dorë do të jetë Peter Falk në rolin e tij (si dhe një ish-engjëll) i cili do ta ndihmojë atë të bëhet një i vdekshëm i thjeshtë në mënyrë që më në fund ta bëjë veten të dashur nga një grua. Por ka edhe Travis (Harry Dean Stanton), Jane (Nastassja Kinski), Walt (Dean Stockwell), Anne (Aurore Cleme’nt) dhe Hunter (Hunter Carson) nga Parisi, Teksas. Shqetësim, udhëtim, vetëkërkim dhe zbulim i diversitetit, të gjitha temat e regjisorit. “Kam ekzaminuar të gjitha profesionet – tha Wenders dikur si i ftuar në një Festival të Filmit të Torinos në 2007 – bukëpjekës, shofer taksie, postier, por ne kishim nevojë për dikë të aftë për të parë kompleksitetin e qytetit. Në vend të kësaj, të gjithë kishin një njohuri. Vetëm engjëjt mund ta kishin këtë veçori, si kinemaja, për të kapërcyer barrierat dhe pengesat”.
Duke u lidhur me Rilken, pa asgjë të shkruar, të paramenduar, “filmi bëhet si një poezi, një varg çdo ditë – tha ai – është një mënyrë pune. Ajo që ka më shumë rëndësi është të mos kesh frikë. Nuk mund të shkruash një poezi nëse ke kanë frikë.”
