Benedikti XVI, i cili dha dorëheqjen më 11 shkurt 2013, nuk ishte i pari dhe i vetmi që u largua vullnetarisht nga froni papnor. Në anale, kishte më shumë se një papë që dha dorëheqjen.
Deklaratat e fundit të Papa Françeskut kanë rikthyer në vëmendje konsideratat rreth gjendjes së tij shëndetësore dhe mundësisë (të cilën ai e ka përjashtuar me vendosmëri) të dorëheqjes. Një temë që na kthen në ditët kur papa i mëparshëm, Benedikti XVI, dha dorëheqjen sepse ishte tepër i vjetër “për të ushtruar siç duhet shërbimin Petrine.” Ndodhi më 11 shkurt 2013 – dita e përvjetorit të Paktit Lateran të nënshkruar midis Italisë dhe Selisë së Shenjtë në vitin 1929 – kur papa hoqi dorë nga froni (papa është, le të kujtojmë, edhe një sovran)
Le të gërmojmë nga arkivat e Focus Storia artikullin e Matteo Liberti “Refuzimi i madh” i cili përmbledh rastet e tjera (shumë të rralla) të papëve që kanë “dhënë dorëheqjen” gjatë shekujve.
Papa Klementi I, i pari që dha dorëheqjen
Papa Klementi I ishte papa i katërt në histori dhe pak ose aspak dihet për biografinë e tij. Shumë historianë kanë prirjen ta vënë në dukje atë si «papën e parë që jep dorëheqjen». Në fakt, ai dha dorëheqjen pasi u arrestua dhe u dënua me internim (në Krime) me urdhër të perandorit Nerva. Për të mos i lënë të krishterët pa udhëheqës, peshkopi i Romës zgjodhi, pavarësisht nga vetja, të largohej dhe kështu të lejonte ardhjen e një pasuesi. Sipas traditës, Klementi I vdiq martir, i hedhur i gjallë në Detin e Zi, me një spirancë të lidhur rreth qafës së tij.
PAS TIJ. Pasuesi i Klementit ishte Evaristo I. Për më tepër, ka nga ata që pretendojnë se ai në të vërtetë do të kishte zënë vendin e papës së vjetër vetëm pas vdekjes së tij, që ndodhi rreth vitit 100 pas martirizimit të miratuar nga perandori i ri, Trajan.
KulturaGjon Pali I është i bekuar: pse vdekja e papritur e Papa Luçianit u bë menjëherë mister
Papa Pontian që përfundoi në punë të detyruar
Papa Pontianus, papa i tetëmbëdhjetë, duhej të jepte dorëheqjen nga detyra e tij, sepse ai u dërgua në mërgim në Sardenjë nga perandori Maximinus Thracius. Para se të largohej nga Roma, ai hoqi dorë zyrtarisht nga roli i tij si peshkop i Romës. Pasi zbarkoi në Sardenjë, ai u detyrua të punonte me forcë. Ose më mirë, siç thanë në atë kohë, dënuan ad metalla. Dhe pikërisht për shkak të trajtimit brutal që pësoi në minierat e Sardenjës, Ponziano vdiq, disa javë pas abdikimit të tij.
PAS TIJ. Para se të largohej nga Roma, Pontiani ftoi komunitetin e besimtarëve që të zgjidhnin pasardhësin e tij, të treguar në personin e Anteros.
Papa Silverio, i detyruar të japë dorëheqjen
Peshkopi i pesëdhjetë e tetë i Romës, Silverius u rrëzua në vitin 537 si pasojë e një komploti nga gjenerali bizantin Belisarius. Nëse në përgjithësi Silverio konsiderohet si një nga “pontifët dorëhequr” të historisë, ka shumë që theksojnë se ai, më shumë se të tjerët, në të vërtetë u detyrua – pasi u rrëzua nga dekreti perandorak – të nënshkruante (ndër të tjera në shtratin e vdekjes) renoncimin formal të fronit papnor.
PAS TIJ. Papa Vigilius iu imponua fronit petrine, i cili më vonë – ndoshta në lidhje me perandoreshën bizantine Theodora – e internoi Silverius në ishullin Pontine të Palmarolës, ku vdiq nga privimi.
Benedikti IX, papa i detronizuar
Njëqind e dyzet e pesë papa, Benedikti IX u rrëzua pas një revolte që shpërtheu në vitin 1044 kundër familjes së tij. Ai u pasua nga Sylvester III (janar 1045), por pas tre muajsh ai rifilloi detyrën duke e shkishëruar uzurpatorin, vetëm për t’i “shitur” tiara papale Gregorit VI (maj 1045). I akuzuar për marrjen e pozitës në mënyrë të paligjshme, ai u largua pas shtatë muajsh.
PAS TIJ. Klementi II u emërua pasues i Gregorit VI (dhjetor 1046). Por pas vdekjes së këtij të fundit (vjeshtë 1047) Benedikti IX u kthye si papë për herë të tretë. Derisa, i akuzuar për simoni (tregtim në zyrat kishtare), ai e la papatin përgjithmonë (1048). I fundit që pasoi atë ishte Damasus II.
Celestine V, papa i “refuzimit të madh”
Celestine V ishte papa i 192-të dhe është ndoshta më i njohuri nga ata që dhanë dorëheqjen. Kjo është edhe falë Dantes, i cili në Komedinë Hyjnore e vendosi në Inferno, mes të pakujdesshmëve, duke e treguar si papa që “nga frikacaku” (sipas Dantes) bëri “refuzimin e madh”. Me një të kaluar shumë të gjatë si ermit pas tij (ai themeloi, ndër të tjera, Kongregacionin e Celestinëve), ai u zgjodh tashmë mbi tetëdhjetë vjeç. Pas pak më shumë se tre muajsh pontifikatë, për shkak të mungesës së përvojës së tij të “çështjeve publike” dhe të gjykuar nga përpjekjet e vazhdueshme për ndërhyrje nga mbreti i Napolit, Karli II i Anjout, ai zgjodhi – në autonomi dhe liri të plotë – të rifillonte jetën e një asketi (dhjetor 1294).
PAS TIJ. Abdikimi i Celestine e la fushën të hapur për Boniface VIII. E mbylli në kështjellën e Fumones, në Ciociaria, deri në vdekjen e tij në pranverën e vitit 1296.
KulturaCelestine V hyri në histori për “refuzimin e tij të madh”. Por pse dha dorëheqjen papa?
Gregori XII, papa i parë emeritus
Në kontekstin e të ashtuquajturit schizëm perëndimor, kishte në një pikë të caktuar tre papë: Gregori XII (në detyrë që nga viti 1406), peshkopi i 250-të i Romës dhe nga ana tjetër antipopet Benedikti XIII dhe Gjoni XXIII. Për të zgjidhur çështjen, Sigismund, Perandori i Shenjtë Romak, urdhëroi që të tre të abdikonin.
PAS TIJ. Benedikti dhe Gjoni refuzuan t’i bindeshin thirrjes perandorake dhe për këtë arsye u rrëzuan, ndërsa Gregori pranoi, duke lejuar që të thirrej një konklavë e re për skizmatikë. Më pas ai u tërhoq në Recanati (ku vdiq në vitin 1417) dhe në vend të tij u zgjodh Papa Martin V, i kujtuar për emërimin e paraardhësit të tij të mençur Papa Emeritus.
Përshtatur nga Fokus .it/O.S
