Një ortek i madh në shpatet e një vullkani të shuar, vret më shumë se 4.000 njerëz në Peru. Nëntë qyteza dhe 7 fshatra të vegjël u shkatërruan tërësisht. Mali vullkanor Huaskaran në Ande ka një lartësi mbi 6500 metrash mbi nivelin e detit. Mbrëmjen e 10 janarit, kur shumica e njerëzve ishin mbledhur nëpër shtëpitë e tyre për të darkuar, një pjesë e një akullnaje gjigande u shkëput papritur nga mali, dhe u lëshua me shpejtësi poshtë luginës.
Blloku i akullit ishte sa madhësia e dy grataçielave, dhe sipas përllogarritjeve peshonte rreth 6 milionë tonë. Orteqet nuk qenë të pazakonta për zonën, dhe zakonisht dihej se nga momenti i dëgjimit të zhurmës së shkëputjes së akullit dhe ardhja e një orteku, njerëzit kishin 20-30 minuta kohë për t’u larguar me shpejtësi në një terren më të lartë.
Megjithatë, këtë herë, orteku përshkoi 15 km në vetëm 7 minuta. Qytetet Ranrahirka dhe Huaraskuko u varrosën nën 40 metra akull, baltë, pemë, gurë dhe mbeturina të tjera. Vetëm një numër i vogël njerëzish në çdo qytezë mbijetuan. Akullnaja u ndal në lumin Santa, ku ndaloi rrjedhën e ujit, duke shkaktuar përmbytje në zonat e afërta.
Në total, rreth 4.000 njerëz humbën jetën në atë ortek. Disa trupa u transportuan deri në Oqeanin Paqësor, 160 km larg. Të tjerë u varrosën nën kaq shumë copëra materialesh, sa që trupat e tyre nuk u gjetën kurrë. Ndërkohë 10.000 kafshë nëpër ferma u vranë, dhe miliona dollarë të korra u shkatërruan. Tetë vjet më vonë, një tërmet shkaktoi një tjetër ortek të tmerrshëm në të njëjtën zonë.
Kalendar
10 Janar 49 P.E.S- Jul Çezari kalon Rubikonin, duke sinjalizuar fillimin e luftës civile.
10 Janar 1863 – Hekurudha metropolitane, hekurudha më e vjetër nëntokësore në botë, hapet midis Pedingtonit dhe Ferringdonit në Londër.
10 Janar 1920 – Hyn në fuqi Marrëveshja e Versajës, duke i dhënë fund zyrtarisht Luftës së Parë Botërore.
10 Janar 1946 – Mbahet në Londër mbledhja e parë Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara. Në të u përfaqësuan 51 shtete.
10 Janar 1966 – Nënshkruhet Deklarata e Tashkentit, një marrëveshje paqeje midis Indisë dhe Pakistanit, që i dha fund Luftës Indo-Pakistaneze të vitit 1965.
10 Janar 1984 – Vatikani dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës, rivendosin marrëdhëniet e plota diplomatike pas gati 117 vjetësh, duke përmbysur kësisoj vendimin e Kongresit amerikan të vitit 1867 për bllokimin e financimin publik për një të dërguar diplomatik në Selinë e Shenjtë.
