Eriola Hoxha
Qeveria ka miratuar ndryshimet e para në buxhet, duke shtuar planin e të ardhurave të përgjithshme me 10,6 miliardë lekë. Kjo shumë do të përdoret për investime publike dhe për uljen e niveleve të borxhit publik. Këto ndryshime shënojnë një hap të rëndësishëm drejt përmirësimit të gjendjes financiare të vendit, duke përmirësuar kështu ndjeshëm jetën e qytetarëve.
Projekt buxheti për vitin 2024 tejkalon për herë të parë 7 miliardë euro shpenzime publike të planifikuara, ndërkohë që projekton uljen e borxhit publik. Kjo ulje e borxhit ndodh pa u shoqëruar nga masa të ndjeshme fiskale, por duke vendosur theksin tek mirëadministrimi fiskal. Synimi i këtij projektbuxheti është të përgjigjet fazës së re të zhvillimit të ekonomisë dhe të mbështesë më tej rritjen ekonomike.
Së pari, duhet theksuar se investimet e huaja direkte kanë pasur një trend rritës gjatë vitit 2023, duke arritur në 1.1 miliardë euro në fund të 9 mujorit. Prandaj, buxheti për vitin 2024 do të mbështesë rritjen ekonomike me 7 miliardë euro shpenzime publike, ndërsa pritet që borxhi publik të zbresë për herë të parë që nga viti 2011, nën nivelin e 60%. Këto zhvillime paraqesin një hap pozitiv drejt stabilizimit dhe përmirësimit të gjendjes fiskale në vend, duke i dhënë një shtysë të rëndësishme rritjes ekonomike në të ardhmen. Rritja e pagave, ecuria pozitive e sektorit të turizmit, si dhe taksimi i profesionistëve të lirë kanë gjithashtu një kontribut të rëndësishëm në rritjen e të ardhurave në vend.
Fitimet nga sektori turistik gjatë këtij viti kanë shënuar një nivel rekord. Sipas të dhënave të Bankës së Shqipërisë, vetëm në Korrik, Gusht dhe Shtator, të ardhurat nga turizmi arritën rreth 1.7 miliardë euro, një shifër që është rreth 600 milionë euro më e lartë se në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Turizmi vazhdon të mbetet kryesisht i varur nga vizitorët shqiptarë nga Kosova dhe diaspora. Megjithatë, një problem kyç për vlerësimin e kontributit real të turizmit në ekonomi është informaliteti në sektorin e shërbimeve. Kjo është arsyeja pse të ardhurat nga turizmi do të ishin edhe më të larta nëse sektori turistik do të ishte i formalizuar. Shumica e strukturave akomoduese operojnë pa licencë, duke cënuar fitimet reale të këtij sektori. Në këtë kontekst, rregullimi i sektorit të turizmit dhe formalizimi i strukturave akomoduese do të kishte një ndikim pozitiv në rritjen e të ardhurave nga turizmi dhe në kontributin e tij në ekonominë vendase.
Por, nga viti që vjen, mbi 30 mijë profesionistë të lirë do të nënshkruajnë tatimin mbi të ardhurat e tyre vjetore, duke siguruar një kontribut prej 30 milionë eurosh për buxhetin e shtetit. Ky ndryshim ligjor pritet të hyjë në fuqi nga 1 Janari i vitit të ardhshëm dhe. Kjo vendimmarrje lidhet ngushtë me skemën e pensioneve dhe nevojën për të rritur kontributet. Duke përfshirë këta individë në skemën e tatimit, do të lehtësohet procesi i kontrollit të pagesave për sigurimet shoqërore dhe shëndetësore. Kjo masa synon të rregullojë dhe të përforcojë sistemin tatimor dhe sigurimet shoqërore në mënyrë që të sigurojë një mbështetje më të qëndrueshme për profesionistët e lirë dhe të kontribuojë në përmbushjen e nevojave buxhetore të shtetit.Top of Form
Ndërkohë, rritja e të ardhurave nga sigurimet shoqërore ka ndihmuar qeverinë të zvogëlojë financimin e deficitit të parashikuar të skemës së pensioneve. Buxheti për vitin 2024 për skemën e pensioneve do të shpenzojë rreth 185.8 miliardë lekë, duke siguruar fondet e nevojshme për indeksimin e pensioneve dhe për bonusin e përvitshëm për pensionistët. Megjithatë, edhe pse numri i personave në skemë rritet vit pas viti me së paku 15 mijë pensionistë në vit, skema e pensioneve ka frenuar rritjen e shpenzimeve. Shumica e këtyre personave, për shkak të mosplotësimit të viteve të punës, përfitojnë pensione të pjesshme.
Politika e rritjes së pagave ka qënë padyshim qendra e vëmendjes së projektbuxhetit për vitin 2024. Në periudhën nga prilli 2022 deri në prill 2023, paga minimale në nivel kombëtar u rrit tre herë, duke u ngritur nga 30 mijë lekë në 40 mijë lekë. Kjo politikë ka pasur një ndikim pozitiv mbi të ardhurat nga sigurimet shoqërore. Po ashtu, pagat janë rritur në të gjitha sektorët, si në sektorin privat ashtu edhe në atë publik, duke ndikuar pozitivisht në të ardhurat buxhetore nga pagat. Është e rëndësishme të theksohet se rritja e pagave ka një ndikim pozitiv në ekonomi, pasi kontribuon drejtpërsëdrejti në rritjen e niveleve të konsumit. Këto masa shërbejnë për të forcuar fuqinë blerëse të konsumatorëve dhe për të përmirësuar kushtet ekonomike në vend.Top of Form
Në buxhetin për vitin 2024, vërehet gjithashtu një nivel i lartë i mbështetjes së ofruar ndaj biznesit fason. Ministri i financave ka shprehur qëllimin për të përkrahur këtë sektor në mënyrë maksimale, duke e vlerësuar si një prioritet për punësimin e Shqiptarëve. Kjo mbështetje nuk është thjesht një zgjatje dore për përfitime të një sektori të caktuar të ekonomisë, por një strategji që synon të krijojë mundësi të reja punësimi dhe të kontribuojë në zhvillimin e ekonomisë vendase. Duke përkrahur sektorin e fasonerisë, qeveria synon të promovojë rritjen ekonomike dhe të sigurojë stabilitet në tregun e punës për qytetarët.Top of Form
Edhe zerimi i taksave për inputet bujqësore është një tjetër iniciativë, e cila ka pasur një ndikim pozitiv në sektorin e bujqësisë. Përjashtimi nga TVSH-ja e këtyre inputeve ka krijuar një mundësi për shoqëritë e importit dhe tregtimit të ulin me të njëjtin masë çmimet e tyre të shitjes tek fermerët. Kjo lehtësi fiskale ka ndihmuar të vetëpunësuarit në sektorin e bujqësisë, të reduktojnë kostot e tyre operative, duke u mundësuar atyre të investojnë më shumë në sektorin bujqësor. Kjo është një avantazh për ekonominë vendase, pasi bujqësia shihet si një nga sektorët prioritar.
Së fundi, qeveria ka vënë në dispozicion një fond prej 3 milionë eurove për vitin aktual për të mbështetur bizneset e reja në vend. Kjo shifër është pjesë e një nisme për të inkurajuar të rinjtë, studentët, shtetasit Shqiptarë dhe të huaj që kanë ide biznesi inovative. Thirrja për këtë fond u hap më 16 shkurt dhe synon të mbështesë 50 deri në 80 propozime për biznese në faza të ndryshme zhvillimi. Kjo nxitje e qeverisë për të investuar në bizneset e reja ndihmon në krijimin e një mjedisi më të favorshëm për sipërmarrjen dhe inovacionin, duke kontribuar në rritjen e ekonomisë dhe krijimin e vendeve të reja të punës.
Pa dyshim që qeveria është duke ndërmarrë hapa të rëndësishëm drejt stabilizimit financiar dhe përmirësimit të kushteve ekonomike me ndryshimet e buxhetit për vitin 2024. Këto ndryshime, duke përfshirë rritjen e të ardhurave, uljen e borxhit publik, dhe mbështetjen e sektorëve kyç si bujqësia dhe bizneset e reja, tregojnë përkushtimin e qeverisë për të adresuar sfidat aktuale dhe për të ndihmuar në rritjen ekonomike. Këto masa synojnë të krijojnë një mjedis më të favorshëm për sipërmarrjen, të rrisin investimet në sektorët prioritare dhe të kontribuojnë në përmirësimin e kushteve të jetesës për qytetarët e vendit. Duke pasur parasysh ndikimin pozitiv të këtyre masave, mund të shpresojmë për një zhvillim të qëndrueshëm ekonomik të Shqipërisë në një të ardhme të afërt.
