Në një zhvillim të papritur, Presidenti i Serbisë, Aleksandër Vuçiç, ka njoftuar mbajtjen e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare, pas përfundimit të përgatitjeve për Ekspozitën Ndërkombëtare Expo 2027 në Beograd. Ky vendim pason një periudhë të gjatë presioni nga protestat studentore dhe qytetare, të cilat kanë kërkuar llogaridhënie dhe reforma të thella në qeveri. Ky vendim i Vuçiç vjen pas një periudhe të gjatë refuzimi për të mbajtur zgjedhje të parakohshme, ndaj dhe ndryshimi i qëndrimit tregon se presioni i protestave dhe shqetësimet për stabilitetin politik kanë detyruar ndryshimin e kursit nga ana e presidentit. Kjo krizë politike ka vënë në dyshim stabilitetin e regjimit dhe ka nxitur diskutime të gjera për të ardhmen e demokracisë në Serbi.
Këtë njoftim Vuçiç e ka bërë gjatë një vizite në Zajeçar, ku ka folur para qytetarëve. Në atë rast, ai komentoi me ironi pretendimet se “nuk duhet të shkojë në votime”, duke shtuar se nuk kishte frikë të shkonte në votime. “Kur të përfundojmë përgatitjet, do të shpallim zgjedhje të parakohshme. Kam frikë se bënë një gabim të madh dhe se, pikërisht kur mendova se kishte shanse, tani ato janë zhdukur. Do t’i mposhtim bindshëm, tha Vuçiç. Duke folur për situatën politike në vend, Vuçiç theksoi se qytetarët e Serbisë janë “të ngopur” me ata që, siç tha ai, po e ndalojnë përparimin e vendit. Sipas tij, plot 23 përqind e qytetarëve të anketuar në anketa thonë se protestat janë problemi më i madh në vend. “Kjo nuk ka ndodhur kurrë në Serbi. Do të thotë që ata ishin shumë të neveritur nga njerëzit. Njerëzit duan zhvillim, përparim dhe zgjidhjen e problemeve specifike”, përfundoi presidenti.
Presioni i studentëve
Teksa prej muajsh kanë bllokuar universitetet publike, studentët në Serbi kanë bërë thirrje për zgjedhje të parakohshme parlamentare për të tejkaluar krizën që ka kapluar vendin. Sipas mediave të huaja, udhëheqësit studentorë kërkuan zbatimin e Nenit 109 të Kushtetutës Serbe, i cili lejon shpërbërjen e kuvendit dhe thirrjen e zgjedhjeve të jashtëzakonshme. Ata kritikuan qeverinë për mosangazhimin ndaj kërkesave të tyre pavarësisht protestave të tyre të vazhdueshme, jo të dhunshme që nga dhjetori. Protestat fillimisht shpërthyen pas shembjes së çatisë së një stacioni hekurudhor në Novi Sad, e cila vrau 16 persona. Ajo që filloi si një thirrje për llogaridhënie pas katastrofës është rritur që atëherë në një lëvizje më të gjerë kundër korrupsionit dhe paaftësisë së supozuar qeveritare. Protestat e udhëhequra nga studentët, të cilat kanë përfshirë bllokada në universitete në të gjithë Serbinë, përfaqësojnë sfidën më të madhe për administratën e Presidentit Aleksandër Vuçiç në më shumë se një dekadë.
Paralajmërimi nga BE
“Nova.rs”, media serbe që nuk e kursen aspak presidentin Aleksandër Vuçiç, shkroi para pak ditësh se nga Parisi dhe Berlini i janë dërguar paralajmërime se nuk do t’i njohë rezultatet e zgjedhjeve të ardhshme nëse ka vjedhje. Mesazhi iu dërgua atij nëpërmjet deputetëve pranë Friedrich Mertz dhe njerëzve pranë Emmanuel Macron, gjë që ia ngushton më tej hapësirën për të votuar një po në zgjedhjet e ardhshme të jashtëzakonshme të kërkuara nga studentët. “Nga disa vende është dërguar një mesazh se Evropa, nëse zgjedhjet vidhen, nuk do t’i njohë zgjedhje të tilla, edhe pse ekzistojnë interesa të caktuara.
Nuk përjashtohet as distanca e mundshme e PPE-së nga SNS-ja, megjithëse rregulli midis progresistëve evropianë është që ata të mos i përjashtojnë partitë që janë në pushtet nga grupimi”, thotë burimi i “Nova.rs”. Është e qartë se në derën e administratës së Brukselit është çështja e zgjedhjes midis vlerave që shpall Evropa dhe interesave në lidhje me çështjen e shfrytëzimit të litiumit ose interesave të Francës në lidhje me blerjen e “shpërthimeve”./kb
