Petrus Marcellinus Felix Liberius (rreth vitit 465–554) ishte një aristokrat romak i periudhës së vonë, i cili shërbeu për rreth shtatë dekada në poste të larta në Itali, Gali dhe Egjipt, nën sundimin e Ostrogotëve dhe më vonë nën Perandorin Justinian. Ai u emërua Prefektë Praetorian i Italisë në vitin 493 nga Theodoric i Madh dhe qëndroi në detyrë deri në vitin 500, kur u largua, por fitoi titullin e patricius. Në vitin 510, Theodoric e caktuar si Prefekti i Galisë të re, duke dëshmuar besueshmërinë dhe aftësitë e tij administrative.
Për një kohë pati trajta karakteri tronditës: gjatë një sulmi vizigot ai u plagos rëndë, dhe një peshkop thuhet se e shëroi në mënyrë “mrekullore”; Mirëzon, Falë këtij ngjarjeje, ndërtimi i një katedrale në Orange ku u mbajt Këshilli i Dytë i Orange-s në vitin 529.
Kalimi në shërbim të Perandorisë së Lindjes
Pas përmbysjes politike dhe dhunës në Itali, Liberius u dërgua si ambasador në Kostandinopojë, duke raportuar për vdekjen tragjike të Amalasuntha-s — ngjarje që shërbeu si pretekst për nisjen e Luftës Gotike ndaj Ostrogotëve. Pastaj, për shkak të bindjeve të forta teologjike, ai emërohet Prefekt i Egjiptit rreth vitit 538 për të luftuar influencën monofizite, pavarësisht moshës së avancuar.
Roli ushtarak në Itali dhe Iberi
Në vitin 550, në kulmin e Luftës Gotike, Liberius, tashmë i plakur dhe pa eksperiencë ushtarake, u dërgua për të çliruar Siçilinë dhe arriti të futet me trupat e tij në Sirakuza të rrethuar nga gotët, para se të tërhiqej drejt Palestrës dhe të zëvendësohej nga Artabanesi në vitin 551.
Më pas, sipas Jordanes, ai mori pjesë në një ekspeditë ushtarake në Spanjë me 2,000 burra për të ndihmuar Athanagildin në konfliktin kundër Agila I; kjo çoi në rivendosjen e provincës së Spania-s nën sundimin roman dhe njohjen e suzerinitetit të Perandorisë. Megjithatë, historianët modernë, si James O’Donnell, janë skeptikë për këtë rrjedhë ngjarjesh për shkak të pranisë të Liberiusit në Këshillin Ekumenik të Konstantinopojës në vitin 553.
Nderimi në vitin 554 dhe vdekja
Për shërbimet e tij të jashtëzakonshme — një karrierë që mbuloi praktikisht gjithë Mesdheun — Perandori Justiniani e shpërbleu në 13 gusht 554 me një dokument të “Sanctio Pragmatica” që i siguronte pasuri të mëdha në Itali. Liberius vdiq së shpejti pas këtij çmimi, në të njëjtin vit, dhe u varros në Ariminum (Rimini).
Vlerësimi historik dhe krahasimet madhore
Një përdorues i Reddit-it përmend se:
“…career spanned seven decades in the highest offices of both the Ostrogothic Kingdom of Italy and the Eastern Roman Empire. He held the highest governmental offices of Italy, Gaul, and Egypt, ‘an accomplishment not often recorded – Caesar and Napoleon Bonaparte are the only parallels that come to mind!’”
Kjo përmbledhje shprehivlerësimin e jashtëzakonshëm për jetën dhe karrierën e Liberiusit – njëri prej rrallësh që shërbeu në nivele të larta dhe për një kohë kaq të gjatë në ndryshme regjime, duke e bërë të meritojë vlerësime të larta si krahasimi me Caesar dhe Napoleonin.
Përmbledhje e shkurtër
Liberius ishte një figurë ushtarake dhe shtetërore e jashtëzakonshme, me një karrierë që përfshinte shërbimin nën Ostrogotët dhe Bizantin, në poste të larta në Itali, Gali, Egjipt, dhe misione ushtarake. Ai u shpërblye nga Justiniani me pasuri të mëdha dhe la pas një trashëgimi që historianët modernë e vlerësojnë si të krahasueshme vetëm me shërbimet e figurave si Cezari apo Napoleon.
Përgatiti: L.Veizi
