Në orët e para të mëngjesit të 17 gushtit 1999, në orën 3:02 pas mesnate, qetësinë e natës turke e përshkoi një britmë e nën dheut. Një tërmet i fuqishëm me magnitudë 7,6 ballë të shkallës Rihter goditi rajonin e Marmarasë, me epiqendër pranë qytetit të Izmit, rreth 90 kilometra në lindje të Stambollit. Brenda pak sekondave, ndërtesa të tëra u shembën mbi banorët që flinin, rrugët u mbushën me pluhur, ulërima dhe kaos.
Goditja zgjati vetëm 37 sekonda, por mjaftoi për të kthyer në gërmadha qytete të tëra. Bilanci ishte tragjik: mbi 20.000 viktima, më shumë se 44.000 të plagosur, dhe mbi 300.000 banesa të shkatërruara apo të dëmtuara rëndë. Zona industriale e Izmitit, një nga më të mëdhatë në Turqi, u rrëzua, duke goditur rëndë edhe ekonominë.
Pasojat nuk ishin vetëm materiale. Për ditë me radhë, nën rrënoja dëgjoheshin thirrjet e të mbijetuarve që prisnin shpëtimin, ndërsa ekipet e ndihmës nga e gjithë bota u përpoqën të nxirrnin gjallë ata që kishin mbetur të bllokuar. Pamjet e familjeve që kërkonin të afërmit mes betonit të thërrmuar tronditën opinionin publik ndërkombëtar.
Ky tërmet u bë një nga katastrofat më të mëdha në historinë moderne të Turqisë dhe nxori në pah edhe plagët e brendshme të vendit: ndërtimet pa standarde, mungesën e kontrollit urbanistik dhe përgjegjësinë e autoriteteve. Shumë ndërtesa që nuk i kishin rezistuar tronditjes u ndërtuan me materiale të dobëta e shpesh me korrupsion të hapur në lejet e ndërtimit.
Por mbi të gjitha, mëngjesi i 17 gushtit mbeti një kujtesë e hidhur se sa e brishtë është jeta përballë fuqisë së natyrës. Për mijëra familje turke, ajo ditë nuk u harrua kurrë – një plagë e hapur që edhe sot kujtohet me dhimbje, lutje dhe reflektim mbi domosdoshmërinë e përgatitjes ndaj fatkeqësive natyrore.
Përgatiti: L.Veizi
