Pakti Molotov-Ribbentrop, i njohur gjithashtu si Pakti i Mos-sulmimit ndërmjet Gjermanisë dhe Bashkimit Sovjetik, u firmos më 23 gusht 1939, në Moskë. Ai përfaqësoi një moment historik vendimtar që ndikoi drejtpërdrejt në shpërthimin e Luftës së Dytë Botërore vetëm disa ditë më vonë.
Pjesëmarrësit dhe Qëllimi
Pakti u nënshkrua nga:
Vyacheslav Molotov, ministri i jashtëm i Bashkimit Sovjetik
Joachim von Ribbentrop, ministri i jashtëm i Gjermanisë Naziste
Në mënyrë të hapur, pakti përmbante një marrëveshje mos-sulmimi ndërmjet dy vendeve, duke deklaruar se asnjëra palë nuk do të sulmonte tjetrën ose do të përkrahte ndonjë vend që mund të kryente agresion kundër palës tjetër.
Protokolli Sekret
Ajo që e bën këtë pakt veçanërisht të rëndësishëm dhe kontrovers është protokolli sekret, i cili nuk u bë publik menjëherë. Ky protokoll parashikonte ndarjen e Evropës Lindore në sfera influence mes dy fuqive:
Polonia do të ndahej midis Gjermanisë dhe Bashkimit Sovjetik.
Estonia, Letonia, dhe Finlanda do t’i përkisnin sferës sovjetike.
Lituania fillimisht iu la Gjermanisë, por më vonë iu kalua Bashkimit Sovjetik me një marrëveshje shtesë.
Rumania – konkretisht rajoni i Besarabisë – u përfshi në interesin sovjetik.
Pasojat e Menjëhershme
Më 1 shtator 1939, vetëm 8 ditë pas firmosjes së paktit, Gjermania pushtoi Poloninë nga perëndimi.
Më 17 shtator 1939, Bashkimi Sovjetik pushtoi Poloninë nga lindja, duke përmbushur marrëveshjen e fshehtë.
Ky veprim shënoi fillimin zyrtar të Luftës së Dytë Botërore, kur Britania e Madhe dhe Franca i shpallën luftë Gjermanisë më 3 shtator 1939.
Pse u firmos ky pakt?
Gjermania donte të shmangte një luftë në dy fronte (me Francën dhe Britaninë në perëndim dhe Bashkimin Sovjetik në lindje).
Bashkimi Sovjetik, nën udhëheqjen e Stalinit, donte të fitonte kohë për t’u përgatitur ushtarakisht, si dhe të rikuperonte territore që i kishte humbur pas Luftës së Parë Botërore.
Rënia e paktit
Ky bashkëpunim i pazakontë përfundoi më 22 qershor 1941, kur Hitleri filloi Operacionin Barbarossa, duke sulmuar Bashkimin Sovjetik, duke e shkelur paktin.
Në përfundim, Pakti Molotov-Ribbentrop ishte një nga aktet më cinike dhe me pasoja më të mëdha të politikës ndërkombëtare të shekullit XX. Ai kontribuoi në fillimin e një lufte shkatërrimtare dhe në copëtimin e disa vendeve të Evropës Lindore, duke lënë pasoja të thella historike dhe gjeopolitike që ndihen edhe sot.
Përgatiti: L.Veizi
