Ngjarja ndodhi gjatë Luftës së vitit 1812, një konflikt mes Shteteve të Bashkuara dhe Perandorisë Britanike. Lufta kishte shpërthyer për disa arsye:
-Imponimi i detyrueshëm i detarëve amerikanë në shërbimin britanik (impressment).
-Bllokadat tregtare britanike ndaj Francës, që dëmtonin ekonominë amerikane.
-Ambiciet territoriale të disa amerikanëve për të pushtuar Kanadanë, që ishte koloni britanike.
Pas disa betejave të përziera në kufirin kanadez dhe dështimit të sulmit amerikan në veri, britanikët vendosën të kundërpërgjigjen në zemër të Amerikës.
Marshimi britanik drejt kryeqytetit
Në gusht të vitit 1814, një forcë prej rreth 4,500 trupash britanike nën komandën e Gjeneralit Robert Ross dhe Admiral George Cockburn zbarkoi në Chesapeake Bay. Ata marshuan drejt Uashingtonit pas fitores vendimtare në Betejën e Bladensburgut (24 gusht 1814), ku forcat amerikane – të çorganizuar dhe të pamotivuar – u shpërndanë me lehtësi. Ky disfatë u quajt më vonë nga disa amerikanë “turpi i Bladensburgut”.
Zjarri mbi Uashingtonin
Pas fitores, britanikët hynë në kryeqytetin amerikan. Presidenti James Madison dhe bashkëshortja e tij Dolley Madison u detyruan të iknin me nxitim nga Shtëpia e Bardhë. Një episod i famshëm tregon se Dolley shpëtoi portretin e madh të George Washingtonit nga zjarri, duke e prerë kornizën dhe duke e marrë me vete.
Më 24 gusht 1814, britanikët dogjën Shtëpinë e Bardhë (atëherë e njohur si “President’s House”). Shkatërruan Kapitol Hill (Kongresin dhe Bibliotekën e Kongresit, ku humbën mbi 3,000 libra). Dogjën ndërtesa qeveritare, kazermat dhe arsenalet.
Është e rëndësishme të theksohet se britanikët shënjestruan vetëm objektet qeveritare; ata nuk dogjën shtëpitë private të qytetarëve. Ky veprim ishte hakmarrje për djegien nga amerikanët të qytetit kanadez York (Toronto i sotëm) në vitin 1813.
Përgatiti: L.Veizi
