Më 7 shtator 1812, gjatë fushatës së Napoleonit në Rusi, u zhvillua një nga betejat më të përgjakshme dhe më vendimtare të Luftërave Napoleonike: Beteja e Borodinos. Kjo betejë përballi Ushtrinë Franceze të Napoleon Bonapartit me Ushtrinë Ruse të komanduar nga gjenerali Mikhail Kutuzov, në afërsi të fshatit Borodino, rreth 110 kilometra në perëndim të Moskës.
Sfondi historik
Në qershor 1812, Napoleoni nisi një nga fushatat më ambicioze dhe katastrofike të jetës së tij: pushtimin e Rusisë. Ai hyri në territorin rus me një ushtri gjigante – të ashtuquajturën Grande Armée – që përbëhej nga mbi 600,000 trupa nga vende të ndryshme evropiane.
Qëllimi i Napoleonit ishte të detyronte Carin Aleksandër I të Rusisë të qëndronte brenda sistemit të Bllokadës Kontinentale, një politikë ekonomike kundër Britanisë së Madhe. Megjithatë, në vend të një beteje të shpejtë, rusët përdorën taktikën e tokës së djegur dhe tërhiqeshin vazhdimisht duke shkatërruar çdo gjë që mund të shërbente për furnizimin e ushtrisë franceze.
Përgatitja për betejë
Pas muajsh ndjekjeje të rusëve nëpër një territor të pafund, Napoleoni më në fund përballet me ushtrinë ruse pranë fshatit Borodino, ku rusët kishin ndërtuar një linjë të fortë mbrojtjeje.
Forcat e Napoleonit: rreth 130,000 ushtarë dhe mbi 500 topa.
Forcat ruse: rreth 120,000 ushtarë dhe mbi 600 topa.
Zhvillimi i betejës
Beteja shpërtheu në mëngjesin e 7 shtatorit 1812 dhe zgjati për rreth 12 orë, me një dhunë të paparë.
Sulmet franceze ishin të përqendruara në qendrën dhe krahun e majtë të rusëve.
Rusët, të vendosur në kodrat e Borodinos dhe në pozicione të fortifikuara si Raevsky Redoubt, rezistuan me këmbëngulje.
Në kulmin e betejës, francezët arritën të thyejnë disa nga pikat më të forta të mbrojtjes ruse, por pa arritur të shkatërrojnë ushtrinë kundërshtare.
Napoleoni nuk urdhëroi përdorimin e Gardës së tij Perandorake, rezervës më elitare të ushtrisë, një vendim që disa historianë e konsiderojnë një mundësi e humbur për të shkatërruar plotësisht ushtrinë ruse.
Rezultatet
Taktikisht, Napoleoni fitoi betejën: ai pushtoi fushën e betejës, dhe rusët u tërhoqën.
Strategjikisht, fitorja ishte pothuajse pa vlerë:
Ushtria ruse nuk u shkatërrua.
Napoleoni nuk e detyroi Rusinë të dorëzohej.
Humbjet ishin kolosale në të dyja anët:
Franca: mbi 30,000 viktima (të vrarë, të plagosur, ose të zhdukur).
Rusia: rreth 40,000 viktima.
Pas betejës, Napoleoni marshoi drejt Moskës, të cilën e gjeti të boshatisur dhe të djegur nga vetë rusët. Ai priti një dorëzim të carit që nuk erdhi kurrë.
Pasojat
Beteja e Borodinos u bë simbol i rezistencës ruse dhe fillimi i fundit për fushatën e Napoleonit në Rusi.
Mungesa e furnizimeve, dimri i ashpër rus dhe sulmet e vazhdueshme nga guerilët rusë e kthyen tërheqjen e Napoleonit në një katastrofë totale.
Nga ushtria prej 600,000 vetash që kishte hyrë në Rusi, më pak se 100,000 arritën të kthehen të gjallë.
Rëndësia historike
Beteja e Borodinos konsiderohet një nga betejat më të përgjakshme të shekullit XIX.
Ishte një pikë kthese që shënoi fillimin e rënies së Perandorisë Napoleonike.
Në historiografinë ruse, ajo ka status legjendar si shembull i qëndresës kombëtare dhe sakrificës për atdheun.
Përmendje kulturore
“Beteja e Borodinos” është përshkruar në romanin e famshëm “Lufta dhe Paqja” të Leo Tolstoit.
Është përkujtuar me monumente dhe vepra artistike në Rusi dhe Francë.
Fshati Borodino mbetet një vend historik dhe memorial kombëtar rus.
Në përfundim, Beteja e Borodinos ishte një “fitore pa fitim” për Napoleonin dhe një simbol heroizmi për Rusinë – një ngjarje kyçe që ndikoi në rrjedhën e historisë evropiane dhe çoi drejt rrëzimit të perandorit francez.
Përgatiti: L.Veizi
