Më 12 shtator 1910, në qytetin e Mynihut, u zhvillua premiera botërore e një prej veprave më monumentale në historinë e muzikës klasike: Simfonia Nr. 8 në E bemol major e kompozitorit austriak Gustav Mahler. Kjo simfoni u interpretua për herë të parë në Neue Musik-Festhalle, një sallë e madhe e ndërtuar posaçërisht për këtë rast në zonën e ekspozitës “Theresienhöhe” në Mynih.
Kjo premierë shënoi një moment kulmor në karrierën e Mahlerit dhe në historinë e muzikës simfonike, për shkak të përmasave të jashtëzakonshme të formacionit që kërkonte: një kor me 852 këngëtarë dhe një orkestër me 171 instrumentistë. Për këtë arsye, vepra u përshkrua shpesh si “Simfonia e një mijë vetëve” – një emër jo i dhënë nga Mahler vetë, por i përdorur nga organizatorët dhe publiku për të theksuar madhështinë e saj.
Rreth veprës
Simfonia Nr. 8 është një nga veprat më të fuqishme, komplekse dhe shpirtërore të Mahlerit. Ajo përbëhet nga dy pjesë kryesore:
“Veni, Creator Spiritus” – një himn latin i shekullit IX, që thërret Shpirtin e Shenjtë për ndriçim hyjnor.
Pjesa e dytë është bazuar në skenën përfundimtare të “Faustit” të Goethe-s, një reflektim filozofik dhe metafizik mbi shpëtimin dhe dashurinë hyjnore.
Kjo strukturë bën që Simfonia Nr. 8 të jetë jo vetëm një arritje teknike e paprecedentë, por edhe një eksplorim i thellë i temave universale si zoti, dashuria, arti dhe shpirti njerëzor.
Organizimi dhe drejtimi
Mahler vetë dirigjoi këtë performancë të parë. Bruno Walter, një prej ndihmësve të tij më të afërt dhe një dirigjent i njohur, shërbeu si asistent dirigjent në provat përgatitore. Walter më vonë u bë një nga përhapësit më të rëndësishëm të muzikës së Mahlerit në shekullin XX.
Premiera pati një sukses të jashtëzakonshëm dhe u ndoq nga shumë figura të njohura të kohës, përfshirë kompozitorë të tjerë të shquar, kritikë muzikorë dhe personalitete të botës intelektuale dhe artistike. Ishte një nga momentet më të ndritura të karrierës së Mahlerit, vetëm pak muaj para vdekjes së tij në maj të vitit 1911.
Rëndësia në histori
Simfonia Nr. 8 mbetet edhe sot një nga veprat më të mëdha dhe më sfiduese për t’u interpretuar, për shkak të kërkesave të saj të jashtëzakonshme në numrin e interpretuesve dhe në intensitetin emocional. Ajo është një gur themeli në repertorin e simfonive korale dhe një dëshmi e vizionit artistik të Mahlerit për të bashkuar muzikën, poezinë dhe shpirtin njerëzor në një të tërë të fuqishme.
Në përmbledhje, 12 shtatori 1910 shënon lindjen e një kryevepre që përkufizon ambicien dhe fuqinë e muzikës klasike në shekullin XX – një ditë historike për artin dhe trashëgiminë kulturore botërore.
Përgatiti: L.Veizi
