Isha objekt zilie për miqtë që lashë pas. Tani duket e arsyeshme të vlerësohet se sa fort do të zërë rrënjë këtu ky lloj nativizmi.
Emma Brockes
Një vit më parë në këtë kohë, sapo isha kthyer në Britani nga SHBA-ja dhe po shijoja pothuajse ziline e përgjithshme të miqve amerikanë. Ndërsa ata po shikonin nga gryka e pushkës një mandati të dytë të Trump-it, me garancinë e kaosit dhe përçarjes që ai sillte, ne sapo kishim zgjedhur Keir Starmer me një fitore dërrmuese dhe ndiheshim mjaft të kënaqur me veten. Më kujtohet se njerëzit më uronin për largpamësinë e lëvizjes sime – gjë që e pranova pa hezitim, edhe pse politika nuk kishte qenë arsyeja e vendimit tim (jo më pak për faktin se, për pjesën më të madhe të vitit 2024, unë besoja se Trump do të humbiste). E megjithatë, ja ku jemi një vit më vonë – dhe kush po qesh tani?
Mendoj se përgjigjja është Nigel Farage dhe partia e tij Reform UK, e cila disi ia ka dalë të kanalizojë zemërimin, zhgënjimin dhe turpin e shumë njerëzve që votuan për Brexit-in dhe u ndjenë të tradhtuar, duke u vënë tani në kërkim të një zjarri të ri për të ndezur. Në këtë kuptim, rrënjët e marshimit të së djathtës javën e kaluar dhe rritja e Reform-ës në përgjithësi, duken në të njëjtën linjë me paraardhësit amerikanë: një rast, të paktën pjesërisht, i njerëzve që kapen pas gjithçkaje që premton të rrëzojë një sistem që i ka zhgënjyer vazhdimisht. Ajo që ka qenë tronditëse për shumë prej nesh këtë vit është se sa shpejt ka ndryshuar peizazhi politik në këtë vend, dhe se si një udhëheqës kaq frivol si Farage mund të tërheqë dikë pas vetes, madje edhe në drejtim të Downing Street-it.
Dhe me frivol, nuk e kam fjalën në stilin Trump/Boris Johnson. Mund t’i përçmosh ata burra, por gjithsesi t’u njohësh talentin si komunikues masivë. Farage, përkundrazi, është një karikaturë – një bufon buzëqeshës, i tallur hapur edhe përballë nga Demokratët në Kongres muajin e kaluar, kur ai u shfaq, me ftesë të Republikanëve, për të dhënë dëshmi para një komisioni të Dhomës për lirinë e shprehjes. (Duke buzëqeshur në një mënyrë që dukej se përqeshte supozimin e mbetur amerikan se një aksent britanik të bën më të mençur, Jamie Raskin, kongresmen Demokrat nga Marylandi, ia nisi fjalës me një përkulje ironike ndaj “erudicionit” të Farage-it).
Farage nuk e organizoi mitingun “bashkoni mbretërinë” të së shtunës, sigurisht; atë e bëri Tommy Robinson, ish-anëtar i BNP-së me dënime për dhunë, posedim droge dhe mashtrim – fakte që transmetuesit britanikë u munduan të theksonin të hënën në mëngjes, duke paralajmëruar se nuk duhej të njolloseshin me të gjithë ata që morën pjesë në marshim. Amerikanët do ta njohin këtë si një moment kyç: paralel me periudhën e rritjes së Trump-it kur mbështetësve të tij u kushtoheshin profile pafundësisht simpatike në shtypin kombëtar, dhe ftoheshin të shpjegonin pse ndjekja e një burri që thoshte gjëra monstruoze nuk i bënte ata aspak venalë apo monstruozë.
Ndërkohë, shpejtësia marramendëse e rritjes së Reform dhe Robinson do të thotë se vendi që Trump po viziton këtë javë duket krejt ndryshe nga ai me të cilin hyri në biznes në janar. Mund të vijë një çast kur presidenti amerikan ndalet për të admiruar veprën e vet, dhe pa dyshim do të ndihet i kënaqur duke parë nacionalistët e bardhë britanikë të fitojnë terren. Por ai është gjithashtu një njeri që i përçmon dhe distancohet shpejt nga “humbësit” – një kategori ku, ndoshta, bie edhe miku i tij, kryeministri, dhe nga i cili mund të supozojmë se do të heqë dorë po aq shpejt sa e përqafoi.
Për pjesën tjetër të nesh, mbetet çështja të presim e të shohim se sa ndikim do të ketë versioni ynë i lëvizjes Maga. Ka dallime thelbësore midis dy vendeve, që lënë jashtë lojës disa grupe të mëdha të elektoratit amerikan pro-Trump-it, të cilat nuk kanë ekuivalentë të drejtpërdrejtë në Britani. Nacionalizmi i bardhë britanik bën nderime kishës së krishterë si një ndikim, por krishterimi evangjelik nuk ka asnjë peshë në një vend ku, historikisht, gjuetia e dhelprave ka qenë një çështje më përçarëse sesa aborti. Dhe nuk e shoh që prirjet pronataliste të JD Vance, të rrënjosura në katolicizmin e tij fanatik, të kenë shumë sukses këtu. Në fakt – dhe kjo mund të jetë thjesht ndjenjë provinciale nga ana ime – Vance më duket si tipi i amerikanit që edhe britanikët e së djathtës ekstreme do ta konsideronin instinktivisht si një tip të çuditshëm e të frikshëm. Nga ana tjetër, nëse mjaft njerëz janë të gatshëm të betohen për besnikëri ndaj një rrugaçi apo ndaj një llafazani të dehur nga pub-i, këto dallime mund të mos kenë ndonjë rëndësi të madhe.
Burimi: theguardian.com/ Përgatiti për botim: L.Veizi
