19 shtator 1948
Në kulmin e konfliktit arabo–izraelit që shpërtheu pas shpalljes së pavarësisë së Izraelit, një figurë e madhe diplomatike ndërkombëtare, Konti suedez Folke Bernadotte, u angazhua si i dërguar i posaçëm i Kombeve të Bashkuara për paqen në Lindjen e Mesme. Bernadotte nuk ishte një emër i panjohur për botën: gjatë Luftës së Dytë Botërore ai ishte dalluar për misionet humanitare, duke shpëtuar mijëra të burgosur nga kampet naziste përmes të ashtuquajturve “Autobusët e Bardhë”, një nismë që i dha atij reputacionin e një njeriu të drejtë dhe të vendosur.
Pas vitit 1947, kur Asambleja e Përgjithshme e OKB-së votoi ndarjen e Palestinës në dy shtete, situata në terren u përshkallëzua me luftëra të hapura midis Izraelit të sapoformuar dhe shteteve arabe fqinje. Komuniteti ndërkombëtar pa tek Bernadotte një figurë të besueshme për të ndërmjetësuar paqen. Ai nisi bisedimet mes palëve ndërluftuese, duke propozuar skema kompromisi dhe masa praktike për ndalimin e gjakderdhjes.
Mirëpo, më 17 shtator 1948, gjatë një misioni diplomatik në Jeruzalem, ai u vra bashkë me ndihmësin e tij, kolonelin francez André Serot. Vrasja u krye nga organizata ekstremiste hebreje Lehi (e njohur edhe si Grupi Stern), e cila kundërshtonte idetë e Bernadotte-s për një zgjidhje kompromisi dhe për kufizimin e pretendimeve territoriale izraelite. Kjo ngjarje tronditi botën, duke e bërë Bernadotte-n dëshmor të paqes në Lindjen e Mesme.
Pas atentatit, mandatin e tij e mori diplomati amerikan Ralph Bunche, i cili arriti të përfundonte me sukses negociatat dhe të ndërmjetësonte Marrëveshjen e Armëpushimit të vitit 1949 midis Izraelit dhe Egjiptit, si dhe marrëveshje të ngjashme me Jordaninë, Libanin dhe Sirinë. Për këtë kontribut, Bunche u nderua me Çmimin Nobel për Paqen në vitin 1950.
Figura e Folke Bernadotte-s mbetet një prej simboleve të diplomacisë ndërkombëtare dhe të sakrificës për kauzën e paqes, një shembull i përjetshëm i idealizmit dhe përkushtimit ndaj njerëzimit në një nga rajonet më të trazuar të globit.
Përgatiti: L.Veizi
