Më 25 shtator 1926, në Gjenevë të Zvicrës, u nënshkrua një ndër traktatet më të rëndësishme në historinë e të drejtave të njeriut: “Konventa për Skllavërinë” (“Slavery Convention”), e njohur më pas si Traktati për ndalimin e tregtimit të skllevërve dhe skllavërisë. Ky traktat u hartua nën kujdesin e Lidhjes së Kombeve – paraardhëses së Kombeve të Bashkuara – dhe kishte për qëllim çrrënjosjen e skllavërisë në të gjitha format e saj dhe ndalimin e tregtimit të qenieve njerëzore.
Qëllimi i Traktatit
Konventa e vitit 1926 kishte për objektiv:
Të përcaktonte një përkufizim ligjor të skllavërisë.
Të detyronte shtetet nënshkruese të ndërmerrnin masa për ndalimin e tregtimit të skllevërve.
Të ndalonte çdo praktikë që mund të çonte në mbajtjen ose shfrytëzimin e njerëzve si skllevër.
Sipas traktatit:
“Skllavëri do të thotë gjendja apo kushti i një personi mbi të cilin ushtrohen disa ose të gjitha të drejtat e pronësisë.”
Nënshkrimi dhe ratifikimi
Traktati u nënshkrua fillimisht nga 25 shtete më 1926.
Më vonë, numri i shteteve që e ratifikuan atë u rrit në mbi 100, përfshirë edhe Shqipërinë.
Shqipëria e ratifikoi këtë traktat, duke treguar angazhimin e saj ndërkombëtar në luftën kundër skllavërisë, pavarësisht sfidave të brendshme që përjetonte si një shtet i ri në atë kohë.
Konteksti historik
Në fillim të shekullit XX, megjithëse shumë vende kishin shfuqizuar skllavërinë në mënyrë të pavarur, tregtia e qenieve njerëzore dhe format moderne të skllavërisë vijonin ende, veçanërisht në disa koloni apo zona pa kontroll të fortë shtetëror. Kjo konventë shënoi një hap të madh drejt ndalimit universal të kësaj praktike çnjerëzore.
Përmirësime të mëvonshme
Në vitin 1956, Kombet e Bashkuara miratuan një protokoll shtesë mbi këtë traktat, që zgjeronte përkufizimin e skllavërisë duke përfshirë:
–Punën e detyruar,
Martesat e detyruara,
-Trafikimin e fëmijëve,
-Shfrytëzimin seksual dhe format moderne të shërbimit të detyruar.
Rëndësia për sot
Edhe pse skllavëria tradicionale është ndaluar zyrtarisht pothuajse në të gjithë botën, format moderne të saj – si trafikimi i qenieve njerëzore, puna e detyruar, shfrytëzimi seksual dhe martesa me detyrim – mbeten sfida serioze. Traktati i vitit 1926 dhe dokumentet pasuese shërbejnë si bazë ligjore dhe morale për luftën globale kundër këtyre fenomeneve.
Epilogu
Traktati i Gjenevës i vitit 1926 është një nga dokumentet më të hershme ndërkombëtare që synon t’i japë fund një prej formave më të errëta të shfrytëzimit njerëzor – skllavërisë. Pjesëmarrja e Shqipërisë në këtë traktat tregon se edhe vendet më të vogla kanë dhënë kontribut në betejën për lirinë dhe dinjitetin njerëzor.
Përgatiti: L.Veizi
