Më 26 shtator 2002, në brigjet e Gambisë, ndodhi një nga katastrofat më të rënda të transportit civil detar në kohë paqeje, krahasuar shpesh me mbytjen e Titanikut më 1912.
Anija dhe misioni i saj
MV Le Joola ishte një traget senegalez, i vënë në shërbim në vitin 1990. Fillimisht i përkiste marinës, por më vonë u kthye në traget civil për transport pasagjerësh dhe mallrash. Ai lundronte rregullisht midis kryeqytetit Dakar dhe qyteteve të Casamance-s në jug të Senegalit, duke kaluar përmes brigjeve të Gambisë.
Anija kishte kapacitet zyrtar për 580 persona, por në udhëtimin fatkeq ajo mbante një numër shumë më të madh pasagjerësh – mes 1800 dhe 2000 njerëz, përfshirë burra, gra, fëmijë, si dhe studentë që ktheheshin në universitet pas pushimeve.
Ngjarja
Rreth orës 23:00 të mbrëmjes së 26 shtatorit, trageti u përball me mot të keq dhe erëra të forta pranë brigjeve të Gambisë. Për shkak të mbingarkesës ekstreme, shpërndarjes së pabarabartë të ngarkesës dhe mosfunksionimit të sistemeve të drejtimit, anija humbi stabilitetin. Në pak minuta, Le Joola u përmbys dhe u fundos shpejt, duke mos lënë kohë për një evakuim të organizuar.
Pasojat
Tragjedia ishte shkatërruese: 1863 persona humbën jetën. Vetëm 64 njerëz arritën të mbijetojnë, disa prej tyre të shpëtuar nga peshkatarë vendas dhe jo nga shërbimet shtetërore.
Ky bilanc e bëri katastrofën e Le Joola një nga fatkeqësitë më të mëdha detare në historinë moderne, dhe në fakt më të rëndën në historinë e Afrikës në kohë paqeje.
Shkaqet e katastrofës
Hetimet zbuluan një kombinim faktorësh që çuan në këtë ngjarje tragjike:
Mbingarkesa ekstreme, shumë përtej kapacitetit të lejuar.
Keqmenaxhim nga stafi dhe autoritetet: nuk u respektuan rregullat bazë të sigurisë teknike.
Mungesë e pajisjeve të shpëtimit të mjaftueshme dhe funksionale.
Reagim i ngadaltë i autoriteteve: ndihma zyrtare mbërriti vetëm pas më shumë se 12 orësh, ndërkohë që shanset për të gjetur të mbijetuar ishin thuajse zhdukur.
Pasojat politike dhe shoqërore
Ngjarja shkaktoi zemërim të madh në Senegal. Familjarët e viktimave akuzuan qeverinë për neglizhencë dhe mungesë përgjegjësie. Presidenti Abdoulaye Wade shpalli tri ditë zie kombëtare, por kjo nuk mjaftoi për të qetësuar opinionin publik.
Në vitet që pasuan, disa ministra dhanë dorëheqje dhe një pjesë e komandës së marinës u shkarkua, por shumë familje viktimash e konsideruan përgjegjësinë shtetërore të paplotë.
Kujtesa
Mbytja e Le Joola mbetet një plagë e hapur për Senegal-in dhe për Afrikën Perëndimore në tërësi. Përmasat e tragjedisë, humbja e qindra studentëve dhe fëmijëve, si dhe fakti që shumë trupa nuk u gjetën kurrë, e kanë kthyer këtë ngjarje në një kujtesë të përhershme të pasojave të korrupsionit, keqmenaxhimit dhe shpërfilljes së sigurisë në transportin publik.
Përgatiti: L.Veizi
