Më 4 tetor 1957, nga kozmodromi i Baikonurit në Kazakistan, Bashkimi Sovjetik lëshoi në hapësirë “Sputnik 1”, satelitin e parë artificial të Tokës. Ky objekt, me një formë sferike prej alumini me katër antena të gjata, ishte gjithsej 58 cm në diametër dhe peshonte rreth 83 kilogramë.
“Sputnik 1” u projektua nën drejtimin e Sergey Korolev, kryeinxhinieri dhe mendja kryesore pas programit hapësinor sovjetik. Pas lëshimit, ai nisi të transmetonte sinjale radio, të cilat u kapën nga stacionet në mbarë botën. Për herë të parë, njerëzimi dëgjoi “rrahjet e zemrës” të një objekti të krijuar nga dora e tij që orbitonte rreth Tokës.
Ky moment shënoi një pikë kthese jo vetëm në historinë e shkencës dhe teknologjisë, por edhe në atë të politikës globale. Lëshimi i “Sputnik 1” hapi epokën hapësinore dhe ndezi garën hapësinore ndërmjet dy superfuqive të kohës, Bashkimit Sovjetik dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Përveç ndikimit shkencor, suksesi sovjetik pati një efekt të madh psikologjik dhe propagandistik, duke treguar përparimin teknologjik të BRSS-së dhe duke sfiduar botën perëndimore.
“Sputnik 1” qëndroi në orbitë për rreth tre muaj, duke bërë mbi 1400 rrotullime rreth Tokës, përpara se të digjej gjatë rikthimit në atmosferë më 4 janar 1958. Por trashëgimia e tij është e përjetshme: ai është simboli i fillimit të epokës së eksplorimit hapësinor dhe i një rivaliteti që do të çonte njerëzimin deri në Hënë.
Përgatiti: L.Veizi
