Dritëhijet e OFL-së, 10 pyetje themelore për “operacionin me tri germa”

Nga Roland Qafoku

Nisja nga puna e Operacionit “Forca e Ligjit” ka bërë që vëmendja e opinionit të zhvendoset këto ditë nga reforma në drejtësi në atë që mund ta quajmë reforma në polici. Policë me përgatitje të veçantë fizike, të pajisur me logjistikë moderne si asnjëherë më parë në Shqipëri dhe të mbështetur me ligjin special “Anti-KÇK”, duket se janë kthyer në bastin final të qeverisë së Edi Ramës në vitin e shtatë të tij si Kryeministër. E startuar nga puna që nga dita e hënë, ajo tashmë ka kryer operacionet e para, por ndërkohë ka sjellë ndarjen e opinionit publik në dy grupime: në optimistët, për të cilët këto aksione janë ogur i një vijimësie dhe lufte reale pa kusht ndaj krimit dhe në pesimistët që e quajnë thjesht show-n e radhës të policisë dhe të vetë Kryeministrit Rama. Aq rëndësi kanë marrë inicialet OFL, saqë nuk e teprojmë të themi se mbi bazën e suksesit ose mosksuksesit të “operacionit me tri germa” do të varet edhe ecuria e qeverisjes së Kryeministrit Edi Rama. Nëse kjo strukturë do të funksionojë mirë dhe do të ketë rezultate të certifikuara në gjykatë, kuotat e Kryeministrit do të rriten. Nëse kjo forcë do të dështojë, pa dyshim që pozita e Kryeministrit Rama do të jetë delikate. Për të kuptuar ecurinë e kësaj strukture dhe çfarë do të arrijë ajo, janë të paktën 10 pyetje që kërkojnë përgjigje për të gjitha enigmat dhe dritëhijet që e shoqërojnë këtë operacion.

1. A do të sekuestrojë OFL pronat e atyre politikanëve që nuk i justifikojnë dot ato? Kjo është pyetja më kryesore që opinioni publik ka shtruar që nga e hëna kur OFL nisi aksionet speciale. Është për t’u përshëndetur që në tri ditë janë ndërmarrë operacione që duhej të ishin bërë me kohë nga policia dhe që në fakt nuk ishin kryer. Kemi parë që janë sekuestruar prona luksi në Shijak dhe Shkodër lidhur me vrasjen pas pengmarrjes së Jan Prengës dhe kjo është një shenjë pozitive. Por, ama basti i basteve të OFL-së janë pasuritë e politikanëve. Nëse OFL do të arrijë të sekuestrojë toka, vila, makina luksoze të atyre politikanëve që nuk i justifikojnë, pa dallim, majtas dhe djathtas, atëherë pa diskutim që OFL do të quhet e suksesshme. Por, nëse OFL do të sekuestrojë prona pa arritur te politikanët, atëherë OFL është e destinuar të dështojë që në vezë. Mjafton të themi se në Shqipëri njerëzit më të pasur nuk janë biznesmenët, por politikanët për të kuptuar se sa i rëndësishëm është sekuestrimi i pasurive të tyre.
2. A do të sekuestrojë OFL pronat e gjyqtarëve, prokurorëve, avokatëve që nuk i justifikojnë ato? Pas politikanëve stacioni i dytë më i rëndësishëm i OFL-së duhet të jenë pronat e njerëzve të drejtësisë që kanë abuzuar me detyrën e tyre. Janë me dhjetëra prokurorë, gjykatës e avokatë që cilësohen ndër njerëzit më të pasur të Shqipërisë, një pasuri që ka ardhur nga puna e pandershme dhe si filial i krimit të organizuar. Një konstatim që Kryeministri Rama e ka përmendur me dhjetëra herë. Dhe sekuestrimi i pasurive të tyre nga OFL do të ishte më se normal. Por nëse OFL nuk arrin të sekuestrojë këto pasuri, do të quhet e dështuar.
3. A do të sekuestrojë OFL pronat e policëve dhe ish-policëve të lidhur me krimin e organizuar? Ka një fenomen në këta 30 vjet në Shqipëri. Pjesa më “e specializuar” e personave të inkriminuar dikur kanë qenë pjesë e Policisë së Shtetit. Simboli i këtij fenomeni është Aldo Bare, por edhe personazhe të tjera të botës së krimit që pasi lanë uniformën blu, u bënë pjesë e grupeve kriminale. Bare dhe disa të tjerë janë më të njohurit, por lista e personave që pasi janë larguar nga radhët e policisë rezultojnë persona të inkriminuar nuk është e vogël, që në njëfarë mënyre do të thotë se OFL do t’i duhet të sekuestrojë pronat e atyre që dikur i ka pasur kolegë. Por a do ta arrijë këtë? Është një përgjigje që kërkon vërtetë guxim nga OFL.
4. A do të sekuestrojë OFL pronat e super të fortëve? Natyrisht Lulzim Berisha dhe Ardian Çapja u publikuan dje nga OFL, por Shqipëria ka të fortë të dukshëm dhe të padukshëm. Ka të fortë që jetojnë në Shqipëri të pashqetësuar nga drejtësia, edhe pse janë pjesë e grupeve kriminale dhe pjesë e trafiqeve. Ka të fortë që jetojnë jashtë Shqipërisë dhe kanë prona këtu pa u hyrë gjemb në këmbë. Ka të fortë në Shqipëri që aktualisht ndodhen në burgje dhe jashtë kanë biznese dhe arrijnë të porositin deri vrasje. A do të arrijë OFL të sekuestrojë pronat e tyre?
5. A do të jetë OFL pjesë zyrtare e vartësisë së BKH-së dhe SPAK-ut? Kjo është një pyetje shumë e rëndësishme për mënyrën e funksionimit të kësaj strukture, sepse ka të bëjë me ligjshmërinë. Nëse OFL do të funksionojë si pjesë e institucioneve të reformës në drejtësi, pa diskutim që edhe rezultatet dhe ligjshmëria e çdo sekuestroje do të jetë e garantuar. Madje, në një nga deklaratat e fundit të ambasadës amerikane dhe të ambasadores Juri Kim theksohej se mbështetja ndaj OFL-së bëhej si pjesë e institucioneve të reja të drejtësisë. Por nëse ajo do të funksionojë si një strukturë e pavarur e qeverisë, do të lihen hapësira për paragjykime dhe gjykime për abuzim. Fundja, çfarëdo të bëjë qeveria dhe OFL e ngritur prej saj, të gjitha çështjet do të shkojnë në gjykatë, që do të thotë se kjo strukturë kurrë nuk mund të funksionojë e pavarur nga institucionet e drejtësisë.
6. A do të tregojë OFL se nuk është në vartësi të politikës, por është pjesë e rëndësishme dhe një nga hallkat e reformës në drejtësi? Pjesa më e rëndësishme e imazhit të OFL është raporti i saj me politikën. Në këta 30 vjet sado që policia ka kryer reforma, nuk e ka shkëputur dot veten nga politika. Në këto kushte pyesim: A do të bëjë përjashtim OFL? Përgjigjja e kësaj pyetjeje jepet vetëm me raste konkrete. Kur OFL të bëjë pjesë të sekuestrove të saj persona politikë të veshur me pushtet, atëherë do të themi se ajo është e ndarë nga politika. Në të kundërt do të jetë thjesht zgjatim i strukturave të tjera të policisë që varen nga politika, me të vetmin ndryshim që do të mbetet në histori që këtë strukturë e ngriti qeverisja e PS-së?
7. Cili do të jetë ndryshimi i OFL me strukturat e tjera speciale të Policisë së Shtetit si RENEA apo FNSH? Ose, nëse OFL do të jetë kaq eficiente, a është më e nevojshme që policia të ketë akoma reparte si RENEA dhe FNSH? Janë dy pyetje që kërkojnë sqarim të domosdoshëm për publikun. Policia shqiptare ka pasur në këta 30 vjet forcat e veta speciale, ku njësia më e dalluar ka qenë RENEA. Një trupë që cilësohej hallka më e fundit e shtetit shqiptar dhe që për ta kuptuar rëndësinë e saj mjafton të kujtojmë se kjo forcë speciale nuk u shpërbë as në vitin 1997. Por ngritja e OFL duket sikur e ka sfumuar RENEA-n dhe FNSH-në. Atëherë si do të duhet të veprojë policia në këtë rast? A e ka luksin policia shqiptare të ketë dy trupa speciale paralele apo që konkurrojnë njëra-tjetrën? Janë pyetje që duhet të marrin përgjigje.
8. A do të ketë në OFL specialistë të krimit financiar, të pastrimit të parave? Natyrisht që forca është më se e rëndësishme ndaj të fortëve dhe shkelësve të ligjit, gjithçka përfundon në gjykatë dhe atje duhet të tregohen provat dhe jo sa e përgatitur fizikisht është OFL. Kjo është një pyetje themelore për mënyrën teknike se si funksionon OFL. Nëse pjesë e saj janë ekspertë dhe specialistë që kanë aftësinë dhe teknikën e hetimit për të siguruar prova për krimin financiar, atëherë kjo trupë do të ketë sukses. Por nëse kjo gjë mungon, atëherë kjo trupë është destinuar të dështojë për të vetmin argument: Mungesë provash në gjykatë.
9. A do të arrestojë OFL edhe ushtrinë e personave që janë në kërkim? Sipas të dhënave, janë mbi 1500 shqiptarë që kërkohen nga policia për vepra të ndryshme penale, sidomos për krime të rënda. Madje, ata janë njëkohësisht edhe një potencial krimi të mundshëm në çdo kohë. A do ta ketë OFL pjesë të punës së saj që kjo ushtri krimi të përfundojnë në burg? Nëse do të jetë si synim, por edhe të arrihet pa dyshim që kjo do të ndikojë edhe në uljen e nivelit të kriminalitetit në vend.
10. A do të jetë OFL një strukturë që do t’u japë rëndësi marrëdhënieve me publikun apo aksionit në terren? Dalja e një punonjëseje policie, pjesë e OFL, gati e maskuar me syze që i mbulonin të gjithë fytyrën, ka sjellë më shumë diskutim dhe debat edhe se vetë aksionet e OFL. A ishte e nevojshme që të dilte në ekran bukuroshja e maskuar e OFL-së dhe të lexonte një deklaratë të shkruar nga dikush tjetër? Rezervohem të them se ka bërë mirë apo keq. Por nëse në peshore OFL do të vendosë dukjen dhe jo thelbin, kjo nuk do të ishte një shenjë e mirë. Atë deklaratë mund ta kishte lexuar kushdo dhe nuk besoj se kriminelët do të merreshin me të. Se, me këtë logjikë, i bie se me ato që ka lexuar deri më sot zëdhënësi i policisë Genti Mullai, kushedi se ç’duhet t’i kishin bërë kriminelët?!