Autoriteti i Konkurrencës: FSHF-ja ka vendosur çmimet e biletave më të larta se të gjitha vendet e rajonit. Çmimet në Shqipëri janë më të larta se në Maqedoni, Kosovë, Kroaci dhe Mali të Zi
Federata Shqiptare e Futbollit është vënë nën hetim nga Autoriteti i Konkurrencës, i cili ka konstatuar shkeje në dy fusha. Abuzime me çmimin e biletave dhe abuzime me dhënien e të drejtave të transmetimit të ndeshjeve. Çmimet e biletave nuk janë të orientura nga kostoja dhe e drejta e transmetimit të të gjitha kampionatave i është dhënë një operatori te vetëm.
Gazeta “Fjala” ka siguruar raportin e plotë të hetimit që ka kryer Autoriteti i Konkurencës, ku përveç konstatimit të shkeljeve i janë adresuar 10 detyra FSHF-së.
Autoriteti i Konkurrencës ka konstatuar abuzime me pozitën dominuese të FSHF, si entiteti i vetëm të cilit shteti i ka deleguar të drejtën e organizimit dhe zhvillimit të veprimtarive sportive, kombëtare e ndërkombëtare në sportin e futbollit, në lidhje me aktivitetin ekonomik që zhvillon, në drejtim të shitjes së të drejtave të transmetimit televiziv; shitjes së biletave të ndeshjeve të ekipeve kombëtare; sponsorizime dhe reklama.
Autoriteti i kërkon FSHF-së të ndalojë abuzimin me pozitën dominuese dhe i ka caktuar detyrimin që shitja e përbashkët e të drejtës televizive, si një e drejtë ekskluzive në të ardhmen, të reduktohet në fushëveprimin dhe kohëzgjatjen e ekskluzivitetit, në një periudhë jo më shumë se 3 (tre) vjet, ku të drejtat të jenë të ndara dhe t’u shiten operatorëve të ndryshëm.
Gjithashtu, FSHF-ja ka detyrimin që në të ardhmen të ndajë prokurimin e dy kategorive “Kategorinë Superiore” dhe “Kupën e Shqipërisë”, me dallimin në ofertë, me paketën A (ndeshjet kryesore, të rëndësishme) dhe B (ndeshjet e tjera), në mënyrë që ato të mos i përkasin një operatori të vetëm, duke siguruar një pjesëmarrje sa më të madhe të operatorëve audiovizivë.
Pas këtij vendimi FSHF-ja duhet të heqë ekskluzivitetin në të ardhmen në kontratat e shitjes së të drejtave audiovizive “Highlighte” dhe krijimin e mundësisë për pjesëmarrje sa më të gjerë për operatorët audiovizivë.
Raporti
Raporti i hetimit është miratuar më 14 maj të këtij viti dhe ka objekt konstatimin e abuzimit me pozitën dominuese të Federatës Shqiptare të Futbollit, në lidhje me aktivitetin ekonomik që zhvillon, dhe dhënien e kushteve e detyrimeve. Autoriteti i Konkurencës bën të ditur se në përfundim të hetimit paraprak, Komisioni i Konkurrencës konkludoi se nga analiza e sjelljes së FSHF-së në tregjet përkatëse, konstatohet: shitja e të drejtës audiovizive te një operator i vetëm për një periudhë të gjatë, 7 vjet, duke përfshirë në një paketë të vetme të gjitha të drejtat ekskluzive, duke u bërë përjashtuese për operatorët e tjerë; çmime të shitjes së biletave të larta, krahasuar me rajonin, të pambështetura në një metodologji të miratuar, të cilat mund të kufizojnë konkurrencën.
Çmimet e biletave
“FSHF-ja nuk ka një metodologji për përcaktimin e çmimeve të biletave, me qëllim orientimin drejt kostos së shërbimit; nga krahasimi i çmimeve të biletave të miratuara nga FSHF-ja me çmimet e biletave të rajonit, rezultoi se janë më të larta se në Maqedoni, Kosovë, Kroaci, dhe Mali të Zi, si vende me nivel të Produktit të Brendshëm Bruto (PBB-së) dhe të të ardhurave për frymë të krahasueshme me Shqipërinë (p.sh. Maqedonia). Kjo sjellje e FSHF-së, duke aplikuar çmime të larta, përbën një abuzim me pozitën dominuese”, – thuhet në raportin e Autoritetit të Konkurrencës.
Të drejtat televizive
Federata Shqiptare e Futbollit, si pronare e të drejtës së transmetimit të veprimtarive sportive të organizuara prej saj, në bazë të nenit 35 të ligjit nr. 97/2017 “Për Sportin”, kërkon të shesë të drejtën televizive për “Kategoria Superiore” dhe “Kupa e Shqipërisë”, brenda territorit të Republikës së Shqipërisë për një periudhë 3-vjeçare, për periudhën 2015-2018 dhe një periudhë 4-vjeçare për periudhën 2018-2022. Federata ia ka dhënë të drejtat e transmetimit një operatori i të vetëm. Kështu, ky operator ka fituar të drejtën e transmetimit të ndeshjeve zyrtare të “Kategoria Superiore” dhe “Kupa e Shqipërisë” brenda dhe jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë për sezonet/periudhën 15.08.2015-15.05.2018. I njëjti operator ka fituar të drejtën e transmetimit të “Kategoria Superiore” dhe “Kupa e Shqipërisë” në territorin e Republikës së Shqipërisë për sezonet/periudhën 01.06.2018-01.06.2022. Operatori ka fituar të drejtën ekskluzive, të plotë për ofrimin e të drejtës së transmetimit të “Kategoria Superiore” dhe “Kupa e Shqipërisë” në territorin e Republikës së Shqipërisë. “Federata zotëron të drejtat televizive të të gjitha ndeshjeve të kombëtares shqiptare. Federata dhe klubet pjesëmarrëse kanë rënë formalisht dakord që të centralizohet shitja e të drejtave televizive të Ligës shqiptare të futbollit dhe, gjithashtu, kanë rënë dakord që të jenë pjesë e një skeme të të ardhurave të gjeneruara. Fakt ky i pohuar në mënyrë verbale nga Federata”, – thuhet në raport.
Zbardhen 11 shkeljet e FSHF-së
1.Konstatimin e abuzimit me pozitën dominuese të FSHF-së si entiteti i vetëm të cilit shteti i ka deleguar të drejtën e organizimit dhe zhvillimit të veprimtarive sportive, kombëtare e ndërkombëtare në sportin e futbollit, në lidhje me aktivitetin ekonomik që zhvillon, në drejtim të shitjes së të drejtave të transmetimit televiziv; shitjes së biletave të ndeshjeve të ekipeve kombëtare; sponsorizime dhe reklama.
2.Dhënien e kushteve dhe detyrimeve për të ndaluar abuzimin me pozitën dominuese të FSHF-së:
a.Detyrimin e FSHF-së që shitja e përbashkët e të drejtës televizive, si një e drejtë ekskluzive në të ardhmen të reduktohet në fushëveprimin dhe kohëzgjatjen e ekskluzivitetit, në një periudhe jo më shumë se 3 (tre) vjet, ku të drejtat të jenë të ndara dhe t’u shiten operatorëve të ndryshëm.
b.Detyrimin e FSHF-së në të ardhmen të ndajë prokurimin e dy kategorive “Kategorinë Superiore” dhe “Kupën e Shqipërisë”, me dallimin në ofertë me paketën A (ndeshjet kryesore, të rëndësishme) dhe B (ndeshjet e tjera), në mënyrë që ato të mos i përkasin një operatori të vetëm, duke siguruar një pjesëmarrje sa më të madhe të operatorëve audiovizivë.
c.Heqjen e ekskluzivitetit në të ardhmen në kontratat e shitjes së të drejtave audiovizive “Highlighte” dhe krijimin e mundësisë për pjesëmarrje sa më të gjerë për operatorët audiovizivë.
3.Përfshirjen e Ligës Profesioniste duke i dhënë asaj një rol aktiv në çdo vendimmarrje, që ka të bëje me “shitjen e përbashkët të së drejtë televizive”, si dhe të të drejtave të tjera që burojnë prej saj.
4.Detyrimin e FSHF-së për shpërndarjen e fondeve të ardhura me destinacion të përcaktuar nga UEFA, FIFA etj., në një procedurë transparente dhe korrekte, në prani të Ligës Profesioniste, në mënyrë që të ruhet konkurrenca e ndershme dhe efektive në treg. Kjo procedurë të bëhet publike në faqen zyrtare të FSHF – www.fshf.org.
5.Detyrimin për zbatimin e një procedure transparente për zgjedhjen e sponsorit kryesor dhe sponsorëve të tjerë, duke mundësuar pjesëmarrje më të gjerë të ndërmarrjeve në treg. Kjo procedurë të bëhet publike në faqen zyrtare të FSHF – www.fshf.org.
6.Detyrimin e FSHF-së për shmangien e çdo lloj lidhjeje të drejtpërdrejtë apo të tërthortë pasurore, midis sponsorizuesve të saj dhe përfaqësimit pasuror pranë shoqërisë DIGITALB, lidhje të cilat ndikojnë në kufizimin apo shtrembërimin e konkurrencës, të krijuar për shkak të pozitës së saj dominuese.
7.Detyrimin e FSHF-së në të ardhmen për lidhjen e çdo kontrate që vendos të drejta ekskluzive ose të drejta të veçanta në territorin e Republikës së Shqipërisë, për ndërmarrje ose produkte të caktuara, të realizojë procedura prokurimi transparente, jo diskriminuese, duke mos vendosur kritere kufizuese dhe përjashtuese në tregun përkatës. Këto kontrata të sillen për vlerësim paraprak pranë Autoritetit të Konkurrencës.
8.Detyrimin e FSHF-së që të hartojë një metodologji për përcaktimin e çmimeve të biletave, me qëllim orientimin drejt kostos të shërbimit dhe çmimit të biletave. Sjelljen për vlerësim paraprak të metodologjisë pranë Autoritetit të Konkurrencës.
9.Detyrimet e përcaktuara në pikat 3, 4, 5, 6, 7, 9 duhet të përmbushen brenda afatit 120-ditor nga dita që ky vendim i është njoftuar.
10.Në rast të mospërmbushjes së kushteve dhe detyrimeve të përcaktuara në dispozitat e këtij vendimi, FSHF-ja ndëshkohet me gjobë deri në 5 % të xhiros mesatare ditore për shkelje të rëndë të konkurrencës, në zbatim të nenit 76, pika 1, germa (a) të ligjit nr. 9121/2003.
11.Monitorimin e zbatimit të këtij vendimi, për një periudhë 2-vjeçare.
Shkelja me të drejtat e transmetimit
FSHF-ja ka shkelur ligjin për konkurencën kur ka firmosur shitjen e të drejtës audiovizive te një operator i vetëm, për një periudhë të gjatë dhe duke përfshirë në një paketë të vetme të gjitha të drejtat ekskluzive. Sipas konkurencës, me këtë marrëveshje është vendosur një sjellje përjashtuese dhe me pasojë kufizimin e tregut, gjë e cila në kuptim të nenit 9, pika 2 germa (a) të ligjit nr. 9121/2003, përbën abuzim me pozitën dominuese. Shkeje është gjetuar edhe në ekskluzivitetin e një kohëzgjatjeje më të madhe dhe për një gamë më të gjerë të të drejtave, e cila mund të kufizojë konkurrencën, duke përjashtuar operatorët e tjerë në treg. Kjo shkelje bëhet më e rëndë, thotë autoriteti, kur kemi të bëjmë me operator me pozitë dominuese në të dy tregjet. Dhënia e ekskluzivitetit absolut në aspektin e fushëveprimit dhe kohëzgjatjes të të drejtës së transmetimit te një blerës i vetëm, kufizon tregun./Fjala.al
