Procesi/ Komandant “gjarpri” me shokë përballë 1500 “provave” të Hagës
Katër ish-komandatët e UÇK-së mes tyre edhe presidenti Hashim Thaçi, u njohën dje me akuzat e prokurorisë, e cila tha se ka 1500 prova dhe 153 dëshmitarë. Avokatët kundërshtojnë akuzat dhe kërkojnë 18 muaj kohë për të nisur procesi normal gjyqësor.
Nga Fernada Cenko
Gjatë luftës së UÇK-së, Hashim Thaçi njihej me pseudonimin “Gjarpri”, Jakup Krasniqi si “Kupa”, Kadri Veseli si “Luli” dhe Rexhep Selimi si “Dhjetëshi”, ndërsa lufta mbaroi me trimfin e Kosvës që u clirua, të katër komandantët e kirshëm kanë një betejë ligjore më Gjykatën e Hagës që i akuzon për “krime lufte”.
Ditën e djeshme të katër ish komandantëtjanë përfaqësuar në Gjykatën Speciale në Hagë nga avokatët e tyre. Përfaqësuesit ligjor kanë kërkuar që të mos nisin hetimet para qershorit 2021 dhe kanë këruar pafajësinë e klientëve të tyre.
Avokati i ish-Presidentit Hashim Thaçi, David Hooper ka kërkuar dje në Hagë që ish-presidenti të lirohet me kusht. Në fjalën e tij gjatë seancës së dytë gjyqësore, Hooper tha se në dokumentet që i janë dorëzuar ka gjetur redaktime të çuditshme ku shkruhet edhe për sjelljen e keqe të të burgosurit.
Ai kërkoi edhe dorëzimin e dokumenteve të rregulluara brenda tre ditëve në mënyrë që kërkesa e tij të realizohet. Sipas Hooper, të katër të pandehurit duhet të ndahen dhe të gjykohen veçmas edhe pse janë në një çështje.
“Po jetojmë në kohë pandemie, 18 muaj do të na duhet përpara se të mendojmë për një gjykim. Propozimi im është që gjykimi të fillojë jo më herët se 18 muaj, nisja në qershor është absurd.
Kjo është një çështje e komplikuar, nuk mund të nisë vitin e ardhshëm, por një vit më pas. Këto vlerësime të përafërta janë diskutuar edhe me kolegë të tjerë.
Sa i përket aktakuzës kur e ke të redaktuar që thotë një ditë dhe nuk jepet dita apo data kjo nuk është format i duhur, pra, redaktimi duhet të jetë në shkallë më të vogël dhe materiali i hapur për mbrojtjen. Nga përvoja këto janë mjaft detyra të rëndësishme që kryehen nga oficerë përgjegjës”, u shpreh Hooper.
Avokati i Veselit
Gjatë seancës së dytë në Hagë, avokati i Kadri Veselit, Ben Emmerson ka thënë se ish-krerët e UÇK-së që akuzohen për “ndërmarrje kriminale të përbashkët”, në kohën e luftës ishin bujq e vullnetarë që u organizuan kundër kasaphanës së ish-Jugosllavisë mbi shqiptarët.
“Në kontekstin e një sulmi të vazhdueshëm të forcave serbe dhe të Jugosllavisë, shqiptarët u organizuan fshat pas fshati në mënyrë sporadike për të mbrojtur komunitetet e tyre, brenda fshatit. Ky ishte një akt rezistence. Në këtë kontekst që mund të jenë kryer krime individuale nga drejtues të UÇK, por këto janë të papërfillshme dhe minore në krahasim me kasaphanën që u ushtrua mbi shqiptarët nga Jugosllavia.
E vetmja “ndërmarrje kriminale e përbashkët” që ekzistonte ishte ajo që ishte për të mbrojtur popullatën civile nga krimet që po kryeheshin nga regjimi jugosllav”, tha ndër të tjera Emmerson.
Ai tha se: “Objektivi i tyre nuk ishin krimet kundër civilëve, është e kundërta e vërtetë. Ata arritën fitore modeste dhe vetë ekzistenca e UÇK varej nga mbështetja që i dha populli.
Këta nuk kishin shpresë nëse nuk do mbështeteshin nga populli. Këta drejtues që janë sot të akuzuar ishin si të gjithë individët e tjerë të Kosovës, të cilët vendosën që një ditë të bashkoheshin. Ishin bujq, vullnetarë. Kishin një qëllim të përbashkët: Të mbronin veten dhe komunitetin e tyre”.
Avokatët e Krasniqit dhe Selimit: Akuzat janë zhgënjyese dhe absurde, na duhet kohë për hetim të thelluar
Ashtu si avokatët e Hashim Thaçi dhe Kadri Veselit, edhe mbrojtësit e Jakup Krasniqit dhe Rexhep Selimit kanë dalë kundër nisjes së gjykimit në verën e 2021. Avokati i një prej ish-krerëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), Rexhep Selimi, tha në Gjykatën e Hagës se parashtrimet e prokurorisë mbi të akuzuarit janë shumë zhgënjyese dhe absurde.
Avokati David Young tha në fjalën e tij se çuditet se si prokuroria mendon se të akuzuarit do të prisnin që akuzat e ngritura kundër tyre do të konfirmoheshin. “Jam plotësisht dakord me avokatët e Thaçit dhe Veselit.
Shkurtimisht më duhet të them se parashtrimet e prokurorisë janë shumë zhgënjyese dhe absurde. Unë kam arritur në Hagë vetëm një javë më parë dhe çuditem se si prokuroria mendon se të akuzuarit do të prisnin që akuzat e ngritura kundër tyre do të konfirmoheshin.
Ne duhet të kemi kohë të mjaftueshme për t’u përgatitur, për të bërë hetimet tona dhe për të bërë hetime të thelluara”, tha avokati i Selimit.
Prokurorja në Hagë: Kemi prova dhe shumë dëshmitarë!
Gjykata Speciale nuk ka një datë për gjyqin e radhës
Prokuroria në Hagë ka kërkuar dje që gjykimi të nisë në verën e vitit 2021, por kjo është kundërshtuar nga avokatët e të pandehurve. Sipas tyre, gjykimi nuk duhet të nisë para qershorit të vitit 2022.
Në një seancë të organizuar online prokuroria ka bërë me dije se për këtë çështje kanë 1500 prova për akuzat e ngritura dhe 153 dëshmitarë ndaj 4 ish- drejtuesve të UÇK-së.
Avokatja e Prokurorisë Speciale ka zbuluar në konferencën për ecurinë e çështjes së ish-drejtuesve të UÇK-së në Hagë se janë 1842 zëra në materialin që mbështet aktakuzën kundër tyre.
Sipas saj në material flasin plot 153 dëshmitarë, një pjesë e tyre e zbardhur ose në formën e transkriptove apo deklarata. Në emër të Prokurorisë Speciale, avokatja kërkon që për disa dëshmitarë në material dhe viktima Gjykata të marrë masa mbrojtëse. ”Shumë shkurtimisht, mendoj se parashtrimi im ishte shumë i qartë.
I nevojshëm një hetim i detajuar dhe i kujdesshëm prej mbrojtjes. Parashtrimi ynë thoshte se mbrojtja do të duhet të nisë hetimet sa më shpejt. Sa i përket avokatit të Veselit që nuk mund të nisë menjëherë, ne kemi marrë shënim të gjitha pikat nga mbrojtja e Veselit, dhe do diskutojmë për provat konkrete.
Materiali përfshin 1842 zëra, një pjesë e të cilave është në trajtën e deklaratave, 153 dëshmitarë, një pjesë e tyre të zbardhura apo transkripteve. Përkthimi i materialeve mbështetëse në shqip ka filluar në mënyrë të vazhdueshme që kur është dhënë aktakuza. Parashikojmë që të kemi përkthime të plota brenda afatit 30 ditor.
Prokuroria kërkon masa mbrojtëse për disa dëshmitarë dhe viktima. Parashtrimet do të dërghen para Gjykatës. Nuk mendoj se ka ndonjë dallim mes prokurorisë e mbrojtjes. Ne do nxjerrim materiale që parashikojnë rregullin sapo ta bëjmë këtë gjë. Duhet të them që në këtë rast sa më shpejt të jetë e mundur, nuk mund të identifikohet apo përkufizohet brenda 30 ditëve”, tha avokatja e Prokurorisë.
Sipas saj, ky institucion ka bërë përgatitjet e tij pre disa muajsh pasi ka pasur volum në material. “Këto hapa nuk do të mund të ishin marrë dhe siç e thashë duhet të kemi parasysh edhe masat mbrojtëse. Materiali kërkon redaktime. Duhen 3 njerëz, 2 ditë të plota që të mund të përgatisin një paketë zbulimi, nxjerrje informacioni. Në këtë rast për shembull do na duheshin 4 deri në 6 ditë pune.”- tha Prokuroria Speciale e Hagës.
Gjykatësi i Speciales, Guilloi: Nuk do të përcaktohet data për fillimin e gjykimit ndaj ish-udhëheqësve të UÇK
Gjykatësi i Speciales, Nicolas Guilloi gjatë konferencës statusore të çështjes gjyqësore ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit e Jakup Krasniqit ka thënë në seancën e djeshme se nuk do të caktohet data për fillimin e gjykimit ndaj ish-liderëve të UÇK-së. Përderisa nga Prokuroria është kërkuar që gjykimi të fillojnë në qershorin e vitit 2021, një kërkesë të tillë e ka kundërshtuar mbrojtja e të akuzuarve.
Gjykatësi Guilloi theksoi se sa më shpejt që të përfundojë procesi i nxjerrjes së dokumentacionit nga prokuroria, aq më shpejt do të vazhdohet me procedurën e gjykimit. Në anën tjetër prokurorja e rastit ka thënë që jo i gjithë materiali ka nevojë për redaktim. Sipas saj, do të duhen katër ose gjashtë ditë pune për nxjerrjen e materialit për të realizuar afatin e tyre kohor prej 30 ditësh, për dorëzim.
“Jo i gjithë materiali kërkon redaktime, duhet tri ditë të plota për nxjerrjen e informacionit. Do të na duhet katër deri gjashtë ditë punë për informacione për nxjerrjen e materialit, për të realizuar afatin tonë kohor prej 30 ditësh. Çdo zgjatje mbi afatin kohor prej 30 ditësh do të na ndihmonte”, tha Giulloi.
Prokuroria përkon “mbrojtjen e dëshmitarëve”
Në fjalën e saj, Prokuroria ka deklaruar se ka 1500 prova që vërtetojnë akuzat e ngritura ndaj 4 ish- drejtuesve të UÇK-së, si edhe 153 dëshmitarë, për disa prej të cilëve kërkon masa mbrojtëse.
Sipas një parashtrese të Prokurorit të Specializuar dërguar Dhomave të Specializuara për këtë konferencë, e të publikuar në faqën e tyre të internetit, prokuroria pretendon se për konfirmimin e aktakuzës ka disponuar me material prej rreth 43 mijë faqe, duke përfshirë raporte, deklaratat të dëshmitarëve, fotografi, e mbi 20 orë material audio-vizuel.
“Ka prova 1500 prova materiale në gjyq dhe ky është një vlerësim të hetimit. Kemi marrë zotimin që këtë material ta nxjerrim deri në 31 maj 2021, nuk mund të identifikohet se cili material mund të nxirret dhe në cilën kohë. Ne nuk po sugjeronim se nuk është e nevojshme hetimi, por parashtrimi ynë që ka mundësi të fillojë sa më shpejt të jetë e mundur.
Ne i kemi marrë me shënime të gjitha pikave të ngritura nga avokati i Veselit. Materiali i aktakuzës përfshin 1842 çështje, 153 dëshmitarë. Ne parashikojmë që të kemi përkthime brenda afatit 30 ditor. Prokuroria kërkon masa mbrojtëse për disa dëshmitarë dhe kjo duhet të dërgohet gjatë kësaj jave.
Nuk mendoj se ka ndodhë dallim mes prokurorisë dhe mbrojtjes për nxjerrjen e materialeve, sa më shpejt të jetë e mundur, në këtë kohë, ajo që na mbetet si një afat kohor për këtë proces është 3 javë.
Duhen 3 njerëz, 2 ditë të plota që të paraqesin një paketë zbulimi të informacionit dhe do na duheshin deri në 6 ditë punë për nxjerrjen e materialeve që që mbase cenonte aftësinë tonë për të realizuar këtë afat 30 ditor. Çdo zgjatje e afatit kohor mbi 30 ditë do të na ndihmonte”, tha prokurorja.
Mbi 4 ish-drejtuesit i UÇK rëndojnë 10 akuza, për përndjekje, burgosje, ndalim arbitrar, aktet të tjera ç’njerëzore, trajtim mizor, torturë, vrasje si krim kundër njerëzimit, vrasje e paligjshme si krim lufte, zhdukje me forcë e personave, në periudhën mes prill 1998- gushtit 1991.
l.m/Fjala.al
