Shefi i antiterrorizmit të Kombeve të Bashkuara u kërkoi vendeve të riatdhesojnë 27,000 fëmijët e bllokuar në një kamp të madh në verilindje të Sirisë, shumë prej tyre djem dhe vajza të luftëtarëve të ISIL (ISIS) të cilët dikur kontrollonin zonat më të mëdha të Irakut dhe Sirisë.
Vladimir Voronkov tha në një takim jozyrtar të Këshillit të Sigurimit të KB tha se “situata e tmerrshme e fëmijëve në kampin al-Hol është një nga çështjet më të diskutuara sot në botë”.
27,000 fëmijët “mbeten të bllokuar, të braktisur në fatin e tyre, dhe në rrezik të radikalizimit brenda kampit”, tha ai.
Al-Hol, kampi më i madh për refugjatët dhe sirianët e zhvendosur në vend, aktualisht është shtëpia e pothuajse 62,000 banorëve.
Më shumë se 80 përqind janë gra dhe fëmijë, shumë prej tyre që u larguan atje pasi luftëtarët e ISIL humbën bastionin e tyre të fundit sirian në 2019. Gjithashtu ka edhe një numër kampesh të tjerë në verilindje.
Voronkov tha se ka fëmijë nga 60 vende të botës në kampe që janë përgjegjësi e vendeve të tyre anëtare, jo e Sirisë ose grupeve që kontrollojnë kampet.
Luftëtarët kurdë po ruajnë kampin al-Hol dhe kampet e tjera, si dhe mijëra luftëtarë të ISIL.
Voronkov tha se një numër vendesh, përfshirë Rusinë dhe Kazakistanin “kanë riatdhesuar në mënyrë kolektive gati 1000 fëmijë dhe anëtarët e familjes së tyre”.
Përvojat e të kthyerve janë duke u përpiluar “dhe ajo që ne shohim deri më tani është se frika nga rreziqet e sigurisë kanë qenë të pabazuara”, tha ai.
Drejtori ekzekutiv i Qendrës Kundër Terrorizmit të KB theksoi se fëmijët “duhet të trajtohen kryesisht si viktima” dhe të rinjtë nuk duhet të ndalohen ose të ndiqen penalisht.
Historia ka treguar që fëmijët janë elastikë dhe mund të shërohen nga përvojat e dhunshme nëse mbështeten në riintegrimin në komunitete, tha Voronkov.
“Duhet bërë çdo përpjekje për të siguruar që fëmijët të mos mbahen në institucione por të lejohen të riintegrohen me anëtarët e familjes brenda komuniteteve të tyre,” tha ai.
Virginia Gamba, përfaqësuesja speciale e KB për fëmijët dhe konfliktet e armatosura, i tha Këshillit të Sigurimit se fëmijët e renditur si të lidhur me grupe të armatosura, përfshirë ISIL dhe al-Kaeda – “janë fëmijët që kanë mbetur të qetë nga konflikti ”.
Ajo i bëri jehonë thirrjes së Voronkovit që ata të trajtohen “kryesisht si viktima, jo si kërcënime të sigurisë dhe që ndalimi të përdoret si masë e fundit dhe për periudhën më të shkurtër të mundshme”.
Shëndeti mendor, siguria dhe zhvillimi i përgjithshëm i fëmijëve të huaj të mbajtur për një kohë të gjatë “në kushte dramatike” në kampe në verilindje të Sirisë dhe Irakut “janë në rrezik”, tha Gamba.
“Ata janë të ekspozuar ndaj traumave dhe stigmatizimit të mëtejshëm dhe janë në rrezik për shkak të afërsisë së tyre me anëtarët e grupeve të përcaktuara terroriste,” tha ajo.
Fëmijët kanë të drejtë për një kombësi dhe identitet dhe nuk duhet të qëndrojnë pa shtetësi, theksoi Gamba.
Riatdhesimi i fëmijëve të huaj duhet të ketë përparësi “me interesin më të mirë të fëmijës” dhe ata duhet të ndihmohen në riintegrimin dhe marrjen e një arsimimi, kujdesi shëndetësor dhe punë, tha ajo.
“Atyre duhet t’u kthehet fëmijëria në një mjedis të sigurt ku mund të ndërtojnë një të ardhme larg dhunës,” tha Gamba. “Ata meritojnë një shans në jetë, si çdo fëmijë tjetër.”
