Dorothea Lange, fotografja e famshme që la studion dhe fotografoi në rrugë

113 563 lexime

124,178FansaPëlqeje

Fotografitë e Lange ndikuan në zhvillimin e fotografisë dokumentare dhe humanizuan pasojat e Depresionit të Madh në Amerikën e viteve ‘30

Ajo do të bëhej e famshme me pozën e shkrepur ndaj një fermereje të varfër amerikane, ç’ka u kthye në një symbol të periudhës së Krizës Ekonomike në vitet 30-të. Të tjera fotografi të saj do të bëheshin të njohura, si ajo e fëmijëve japonezo-amerikanë të cilët respektojnë himnin, dhe atë të gjyshit dhe nipit në qëndrën Manzanar…

…Dorothea Lange ishte një fotograf dhe fotoreportere dokumentare amerikane, e njohur më së miri për punën e saj të epokës së Depresionit për Administratën e Sigurisë së Fermave. Fotografitë e Lange ndikuan në zhvillimin e fotografisë dokumentare dhe humanizuan pasojat e Depresionit të Madh.

Fillimet

Lange lindi në Hoboken, New Jersey  më 26 maj 1895 nga emigrantët gjermanë të gjeneratës së dytë Johanna Lange dhe Heinrich Nutzhorn.  Dy ngjarje të hershme formuan rrugën e Lange si fotograf. Në moshën shtatë vjeç ajo kishte marrë poliomelit, e cila e la atë me një këmbë të dobësuar të djathtë dhe një ngecje të përhershme. “Më formoi, më udhëhoqi, më udhëzoi, më ndihmoi dhe më poshtëroi,” tha Lange një herë për ecjen e saj të ndryshuar. “Unë kurrë nuk e kam kapërcyer atë, dhe jam i vetëdijshëm për forcën dhe fuqinë e tij.”  Pesë vjet më vonë, babai i saj braktisi familjen, duke shkaktuar një lëvizje nga periferia e New Jersey në një lagje më të varfër në New York City. Më vonë ajo hoqi emrin e familjes së babait të saj dhe mori emrin e vajzërisë së nënës së saj.

Duke u rritur në Lower East Side të Manhattanit, ajo ndoqi PS 62 në Hester Street, ku ishte “një nga johebrenjtë e vetëm – me shumë mundësi e vetmja – në një klasë prej 3000 hebrenjsh.” “E lënë vetë, ndërsa nëna e saj punoi, Lange u end nëpër rrugët e Nju Jorkut, e magjepsur nga larmia e njerëzve që ajo pa. Ajo mësoi të vëzhgonte pa ndërhyrë, një aftësi që më vonë do ta përdorte si fotograf dokumentar.”

Ajo kishte një vëlla më të vogël, Martinin.

Karriera

Lange u diplomua nga Shkolla e Lartë Wadleigh për Vajzat, New York City; deri në atë kohë, edhe pse ajo kurrë nuk kishte në pronësi ose operonte një aparat fotografik, ajo kishte vendosur tashmë që ajo do të bëhej fotografe. Nisi studimin e saj të fotografisë në Universitetin Columbia nën tutelën e Clarence H. White, dhe më vonë fitoi praktika joformale në disa studio fotografie në Nju Jork, përfshirë atë të Arnold Genthe të famshëm.

Në vitin 1918, ajo u largua nga Nju Jorku me një shoqe femër që synonte të udhëtonte nëpër botë, por planet e saj u prishën pasi u grabitën. Ajo u vendos në San Francisko ku gjeti punë si ‘përfunduese’ në një dyqan furnizimesh fotografike; atje u njoh me fotografë të tjerë dhe takoi një investitor i cili e mbështeti atë në krijimin e një studioje portreti të suksesshme. Në vitin 1920, ajo u martua me piktorin perëndimor Maynard Dixon, me të cilin kishte dy djem, Danielin, i lindur në 1925 dhe John, të lindur në 1930. Biznesi në studio i Lange mbështeti familjen e saj për pesëmbëdhjetë vitet e ardhshme.

Lexo edhe :  Mersin Mixha, nga 13-vjeçari i Luftës së Dytë te themeluesi i Aviacionit Shqiptar

Nga studio në rrugë

Puna e hershme në studio e Lange përfshinte kryesisht shkrepjen e fotografive portrete të elitës shoqërore në San Francisko. Në fillimin e Depresionit të Madh, ajo e ktheu lenten e saj nga studio në rrugë. Fotografitë e saj gjatë kësaj periudhe mbajnë lidhje farefisnore me The Grapes of Wrath të John Steinbeck.

Lange në vitin 1936 mbante një aparat graflex 4 × 5 mbi një Ford Model 40 në Kaliforni, fotografuar nga asistentja e saj Rondal Partridge.

Fotot e Depresionit

Në thellësitë e Depresionit mbarëbotëror, 1933, rreth katërmbëdhjetë milionë njerëz në SHBA ishin pa punë; shumë ishin të pastrehë, të zhvendosur pa qëllim, shpesh pa ushqim të mjaftueshëm për të ngrënë. Në mesperëndim dhe jugperëndim thatësira dhe stuhitë e pluhurit i shtuan kërdinë ekonomike. Gjatë dekadës së viteve 1930 rreth 300,000 burra, gra dhe fëmijë migruan në perëndim në Kaliforni, me shpresën për të gjetur punë. Në përgjithësi, këto familje migruese u quajtën nga oprobrium “Okies” (si nga Oklahoma) pavarësisht se nga vinin. Ata udhëtuan me makina ose kamionë të vjetër, të rrënuar, duke bredhur nga vendi në vend për të ndjekur të korrat. Lange filloi të fotografojë këta njerëz pa fat, duke lënë studion e saj për të dokumentuar jetën e tyre në rrugët dhe rrugët e Kalifornisë. Ajo shëtiste nëpër rrugë me kamerën e saj, duke portretizuar shtrirjen e përmbysjes sociale dhe ekonomike të Depresionit. Këtu Lange gjeti qëllimin dhe drejtimin e saj si fotograf. Ajo nuk ishte më një portretiste; por as ajo nuk ishte fotoreportere. Në vend të kësaj, ajo u bë e njohur si një nga të parat e një lloji të ri, një fotograf “dokumentar”.

Epilogu

Në 11 tetor të vitit 1965 fotografja e famshme amerikane Dorothea Lange u nda nga jeta në moshën 70 vjeçare në San Francisco.

Shëndeti i Lange kishte rrënë në dekadën e fundit të jetës së saj. Ndër sëmundjet e tjera nga të cilat ajo vuante ishte ajo që më vonë u identifikua si sindromi post-poliomelit. Ajo vdiq nga kanceri i ezofagut. La nga burri i saj i dytë, Paul Taylor, dy fëmijë, dhe shumë nipër e mbesa

 

Të fundit

“Vuçiç shkon në Moskë për Kosovën”, Diplomati zbulon planin e Serbisë

Sokol Gjoka, ish-ambasador i Shqipërisë në Moskë dhe në Ukrainë, ka vijuar diskutimin mbi takimi që do zhvillohet midis...

Pogradeci do “kokën” e Tiranës, zbulohet shpërblimi i çmendur nëse arrihet Superiorja

Pogradeci është vetëm një hap larg ëndrrës për t’u rikthyer në elitën e futbollit shqiptar dhe klubi ka vendosur të motivojë maksimalisht lojtarët për...

Autobusi përplaset me kamionin, mjetet shpërthejnë në flakë, raportohen 7 të vdekur

Një aksident që përfshiu një autobus turistik dhe një kamion pranë Parkut Kombëtar Yellowstone në SHBA vrau shtatë persona dhe plagosi tetë të tjerë. Policia...

Agron Shehaj: “Rama ka frikë nga partitë e reja, 11 maji është datë historike”

Nga Fieri, kreu i Partisë Mundësia, Agron Shehaj akuzoi kryeministrin Edi Rama se po përdor zgjedhjet si mjet për të mbrojtur bashkëpunëtorët e tij...

VIDEO: Mosha bën të vetën, Berisha bëhet lëmsh me mbiemrin e deputetes italiane

Kryedemokrati Sali Berisha shënoi një tjetër “shkarje goje” gjatë takimit me qytetarë të Kurbinit këtë të premte. Gjatë tentativës për ta falenderuar për mbështetjen dhe...

Lajme të tjera

Web TV