Për aftësinë e NATO-s për të reaguar në tërësi, nuk duhet të ketë asnjë dyshim: ajo ka aftësinë të reagojë në mënyrë efektive ndaj çdo sulmi. Por le të përpiqemi të kuptojmë se si po lëviz dhe si mund të evoluojë situata.
*Nga Gjeneral C. A Luigi Chiapperini
Në situata të tilla si ajo që po shohim në Ukrainë, e cila, le të kujtojmë, kufizohet me disa vende të NATO-s (Rumaninë, Hungarinë, Sllovakinë dhe Poloninë), Aleanca Atlantike mblidhet në bazë të Nenit 4 të Traktatit të saj (konsultimet në përgjigje të kërcënimeve), duke përsëritur gatishmërinë e tij për të përdorur Nenin 5: Përgjigja e Përbashkët e Armatosur në rast të agresionit të jashtëm kundër ndonjë prej aleatëve. Pasoja është aktivizimi i “Planeve të Mbrojtjes” të saj, të cilat përcaktojnë përgjigjet që duhen dhënë në rast të një kërcënimi ndaj aleancës. Aktivizimi i planeve të përmendura, në fakt, rrit nivelin e gatishmërisë duke përgatitur komandat dhe forcat për të përballuar sulmet e mundshme. Më 25 shkurt, me kërkesë të Bullgarisë, Polonisë dhe Lituanisë, Këshilli Atlantik u mblodh dhe dënoi Moskën duke i kërkuar Kremlinit të ndalonte agresionin ushtarak. Për më tepër, Aleanca, duke qenë një organizatë mbrojtëse dhe duke mos qenë Ukraina anëtare e saj, për momentin mund të lëvizë vetëm duke rritur praninë e forcave në krahun e saj lindor dhe kjo është ajo që po ndodh. Kësaj i shtohet natyrshëm ndihma ushtarake e ofruar nga anëtarë individualë. Në realitet, ky është një hap i mëtejshëm i NATO-s pasi ajo kishte çuar në krijimin e katër grupeve luftarake në Estoni, Lituani, Letoni dhe Poloni (Prania e Përparuar e NATO-s) pas aneksimit rus të Krimesë. Kjo ndodhi në korrik 2016 me mbi 4,600 ushtarë nga më shumë se 20 vende që ende veprojnë në koordinim të ngushtë me ushtritë e vendeve pritëse. Tani NATO ka vendosur të rrisë këtë prani krahas aktivizimit të forcave të gatishmërisë së lartë dhe shumë të lartë.
Çfarë do të thotë njoftimi për ofensivën gjithëpërfshirëse të Rusisë?
Më 26 shkurt, Rusia shpalli synimin e saj për të nisur një ofensivë gjithëpërfshirëse. Në realitet, ofensiva në të gjithë territorin ukrainas tashmë është duke u zhvilluar, por ky njoftim mund të nënkuptojë dy gjëra: arritjen e të ashtuquajturave objektiva të pjesës së parë me BTG (d.m.th. Batalonnaja Takticheskaja Gruppa, grupe batalioni të nivelit taktik) dhe për këtë arsye ‘fillimi i vazhdimit në thellësi drejt objektivave përfundimtare ose ndryshimi i taktikave me rikthimin në doktrinën ushtarake të “partisë portokalli”, Paktit të Varshavës, për të qenë i qartë. Sido që të jetë kjo nënkupton intensifikimin e sulmeve me përdorim më masiv të avionëve (tani që epërsia në qiell duket se është fituar nga rusët) dhe artilerisë tokësore, duke përfshirë automjetet moderne 2S6M me sisteme termobarike 2K22M Tunguska-M. Çdo njësi ruse u organizua nga shefi i forcave të armatosura ruse Valerij Gerasimov për të nisur një batalion të zgjedhur përpara, me njerëzit më të mirë dhe automjetet me një përzierje mjetesh vdekjeprurëse. Prandaj ata përbëjnë skalonin e parë dhe luftojnë në mënyrë autonome, duke i hapur rrugën grupit të dytë të përbërë nga pjesa më e madhe e forcave. Sipas një studimi të Mbrojtjes suedeze, BTG-të ruse të grumbulluara në pjesën e përparme përpara pushtimit do të kishin qenë në gjendje të dominonin një fushëbetejë treqind kilometra të thellë dhe po aq të gjerë: pothuajse të gjithë fushën e Ukrainës deri në lumin Dnieper, pikërisht qëllimi i arritur mëngjesin e 27 shkurtit me hyrjen e rusëve në Karhov dhe që ndoshta përbën edhe golin e pjesës së parë për të cilën po flisnim.
Rusët po bëjnë një “luftë hibride”. Ka njëfarë dallimi tek forcat në terren, me ukrainasit më të dobët në përgjithësi, aq sa konflikti mund të kategorizohet si “asimetrik”. Por sigurisht që po bëhet gjithnjë e më shumë një luftë hibride ku gjithçka lejohet pa ndalime. Dezinformim dhe destabilizim, lajme të rreme dhe aksione ofenduese në fushën kibernetike, lëvizje dhe masa diplomatike në fushën ekonomike. Për më tepër, në terren, rusët vendosin agjentët e GRU-së (GRU, Glavnoe razvedyvatel’noe upravlenie, përkthehet si Drejtoria kryesore e Informacionit) të cilët veshin rroba anonime dhe që vetëm në momentin e fundit tregojnë flamurin siç ndodhi me ushtrinë në Krime në 2014. Sigurisht e njëjta gjë vlen edhe për Ukrainën, e cila sigurisht ka lënë informatorë në territoret e pushtuara tashmë nga agjentët rusë dhe po organizon rezistencë të armatosur. Forcat e NATO-s (të gatshme) në terren Në Evropë ekzistojnë komanda tokësore, ajrore, detare dhe të forcave speciale që në rotacion përbëjnë Forcën e Reagimit të Shpejtë të NATO-s (NRF) të vendosura përgjithmonë nën komandën e NATO-s. Për këtë vit komanda e forcave tokësore i është caktuar Korpusit të Reagimit të Shpejtë të Francës (RRC FRA), i forcave ajrore Komponentit Ajror të Forcave të Përbashkëta Franceze (FRA JFAC), i atyre detare Forcave Sulmuese të Mbretërisë së Bashkuar ( UKSTRKFOR) dhe të operacioneve speciale të Komandës së Komponentit të Operacioneve Speciale Italiane (ITA SOCC). Bëhet fjalë për rreth 40,000 njësi të gatishmërisë së lartë (dmth. të dislokueshme brenda 30 ditëve) që do të ndiqnin afërsisht 5,000 ushtarët e Task Forcës së Përbashkët të Gatishmërisë Shumë të Lartë (VJTF). Kjo forcë e fundit e gatishmërisë ultra të lartë përfshin një brigadë shumëkombëshe me deri në pesë batalione manovrimi të mbështetur nga forcat ajrore, detare dhe speciale, të afta për t’u vendosur në vetëm pak ditë. Natyrisht, të gjitha këto forca i shtohen forcave kombëtare tashmë të pranishme në vendet e përmendura. Kontributi i ri italian në krizën Italia ka komanda të përhershme ajrore, detare dhe të forcave speciale me bazë tokësore të caktuara në NATO. Këto komanda rrotulluese kanë qenë vazhdimisht përgjegjëse për drejtimin e komponentëve të NATO-s në gatishmëri dhe, siç e kemi parë, në vitin 2022 Komanda e Komponentit të Operacioneve Speciale Italiane do të jetë vetëm një prej tyre. Duke iu rikthyer masave të menjëhershme pas vendimeve të fundit të Këshillit Atlantik, Italia synon të marrë pjesë në VJTF-të dhe të rrisë pajisjet për praninë tokësore në Balltik dhe mbikqyrjen detare në zonën jugore dhe ajrore të hapësirës ajrore të aleancës (Air Policing). Në veçanti, vazhdimi i pranisë së forcave tokësore në Letoni (Prania e Përmirësuar Përpara) dhe e Policimit Ajror në Rumani (aktualisht përkatësisht rreth 250 ushtarë me më shumë se 100 automjete tokësore në Letoni dhe 8 avionë Eurofighter në Rumani) do të jetë e një rëndësie të veçantë. Qershori do të shtojë më shumë se një mijë ushtarë, rreth shtatëdhjetë automjete tokësore, 2 anije dhe 5 aeroplanë. Përveç kësaj, një shtesë prej 2000 trupash *do të jenë në dispozicion të Forcave të Gatishmërisë Ultra të Lartë. Me pak fjalë, NATO, përfshirë Italinë, po ndërmerr hapa për të forcuar praninë e saj në Lindje dhe në Mesdhe, në veçanti duke siguruar anëtarët e saj më lindorë, të cilët nuk kanë reshtur kurrë së ndjeri i kërcënuar nga Rusia. Ky shqetësim është bërë natyrshëm shumë më i dukshëm këto ditë.
Pyetja që po bëjmë është nëse masat që NATO po merr janë adekuate.
Duke mos hyrë në meritat e vendimit politik, i cili sigurisht ka një vlerë shumë të lartë, nga pikëpamja ushtarake duhen marrë disa konsiderata. Nuk ka dyshim për aftësinë e NATO-s për të reaguar në tërësi: ajo ka aftësinë të reagojë në mënyrë efektive ndaj çdo sulmi. Edhe të shohësh tridhjetë flamuj të forcave të armatosura të anëtarëve të NATO-s të vendosur aty ku është e nevojshme, sigurisht që jep një ide të kompaktësisë së aleancës. Por kujdes: vlera simbolike, në thelb politike, e vendosjes së një morie departamentesh në shumicën e rasteve shumë të vogla, përplaset me një dislokim në terren që mund të jetë joefektiv dhe jo në lartësinë e detyrave të caktuara. Në fakt, duhet theksuar se nga pikëpamja ushtarake, p.sh., pasja e një kompanie tankesh të një lloji të caktuar, me ushtarë me një përgatitje të caktuar që ndjekin procedura të veçanta tekniko-taktike, që përdorin një gjuhë të caktuar dhe me zinxhirim e veçantë logjistik, i inkuadruar në një batalion ku veprojnë njësi të ngjashme të kombeve të tjera me mjete dhe procedura të ndryshme tekniko-taktike dhe gjuhë të ndryshme, nuk këshillohet. Kohezioni i unitetit, i cili përkundrazi do ta gjente veten përballë unitetit monolit, do të rrezikohej. Sigurisht që ka gjithmonë një përpjekje për standardizimin dhe përdorimin e gjuhës angleze, por kjo ndodh në komandat e larta dhe shumë më pak në njësitë më të vogla. Grupet aktuale taktike të NATO-s që veprojnë në vendet baltike, si grupi taktik i udhëhequr nga Kanadaja në Letoni, në të cilin është vendosur njësia italiane, janë një “sallatë frutash” njësish që e bëjnë komandimin dhe kontrollin e tyre të paktën të ndërlikuar. Në praktikë mund të mos ketë probleme, por në fazat e ngazëllyera të një beteje kundër një armiku të vendosur, përzierje e shkrirjes së mjeteve luftarake dhe logjistike dhe e burrave dhe grave nga 9 kombe të ndryshme në një grup të vetëm taktik të vogël, një mijë ushtarë në total, kështu që shuma e njësive të vogla prej 50 ose 100 elementësh, do të ishte e dëmshme. Shkurtimisht, është mirë të shohësh nëntë flamuj të ndryshëm kombëtarë të bashkuar nga i njëjti ideal në një paradë ose në një hartë, ndërsa nëntë njësi të ndryshme të vogla që përpiqen të veprojnë së bashku në një fushë beteje do të ishin më pak efektive. Në vend të kësaj, është e përshtatshme të kërkohet homogjeniteti, me trupa nga i njëjti komb të paktën për grupet e punës në nivel batalion dhe brigade. Prandaj, NATO duhet të riartikulojë njësitë e dislokuara në terren duke dhënë një konotacion më të madh kombëtar të paktën deri në ato nivele. Megjithatë, nuk duhet të kemi asnjë dyshim për aftësitë e forcave tona të armatosura, të cilat megjithatë duhet të mbështeten më mirë financiarisht dhe e kam fjalën në veçanti për ushtrinë. Përfundimi dhe kthimi në fushën e betejës, arritja e disa objektivave të vendosura, por edhe rezistenca e papritur e Ukrainës, më në fund mund ta shtyjë Putinin të ulet në një tryezë bisedimesh ku, megjithatë, ai nuk do të heqë dorë nga pretendimet e tij: Ukraina (dhe ndoshta edhe kombet e tjera) asnjëherë në NATO, njohja e pavarësisë së republikave të Donbasit dhe ndoshta ndonjë përvetësim i mëtejshëm territorial që do ta kompensojë atë për humbjet e pësuara. Këto janë orë vendimtare.
*Ish-komandant i kontingjentit të NATO-s në Afganistan në vitet 2012 dhe 2013 dhe i departamenteve shumëkombëshe në Kosovë 2001 dhe Liban 2006, aktualisht anëtar i Qendrës së Studimeve të Ushtrisë, bashkëpunëtor i Kampusit Universitar CIELS të Padovës dhe president kombëtar i lagunave të ALTA.
Burimi: fanpage.it/ Përgatiti për botim: L.Veizi
