Sanksionet e rënda të zbatuara nga Bashkimi Evropian pas pushtimit të Putinit po izolojnë Rusinë dhe rreziku i falimentimit është mbi ne. Le të përpiqemi të kuptojmë në mënyrë të qartë dhe të thjeshtë se çfarë do të thotë e gjithë kjo dhe cilat mund të jenë pasojat për ekonominë botërore.
1 – ÇFARË DO TË THOTË QË NJË VEND ËSHTË NË “DEFAULT”?
Një vend e përcakton veten në mospagim kur nuk është më në gjendje të përmbushë borxhin e tij: ai nuk mund të shlyejë obligacionet e qeverisë për qytetarët ose bankat e huaja, ai nuk është më në gjendje të paguajë për furnizimet, punonjësit publikë ose pensionet.
2 – PSE RUSIA ËSHTË NË RREZIK FALIMENTIMI?
Rusia rrezikon falimentimin për shkak të sanksioneve të rënda të vendosura nga komuniteti ndërkombëtar pas pushtimit të Ukrainës . Sistemi ekonomik rus është përjashtuar nga qendrat kryesore tregtare për shkak të përjashtimit nga sistemi SWIFT , duke e bërë të pamundur blerjen e shumë mallrave dhe shërbimeve për dhe nga Moska. Kësaj i shtohen edhe shpenzimet e mëdha ushtarake që po bën qeveria për pushtimin e Ukrainës, të cilat mund të llogariten në disa qindra milionë dollarë në ditë për automjete, karburant dhe armë.
3 – PSE RUSIA ENDE NUK ËSHTË SHPALLUR ZYRTARISHT E FALIMENTUAR?
Që nga vendosja e sanksioneve të para, Rusisë nuk i është dashur ende të shlyejë interesin e borxhit të saj ose të rihyjë në obligacionet e vonuara të qeverisë. Afati i parë zyrtar ishte 16 Mars 2022, kur u grumbulluan 107 milionë dollarë interes nga investitorët e huaj. Moska ka 30 ditë për të shlyer borxhin: nëse nuk e bën, do të deklarohet zyrtarisht në mospagim. Kremlini gjithashtu mund t’u kërkojë kreditorëve të tij të ndërrojnë obligacionet e tij në rubla dhe jo në dollarë siç përcaktohet në kontratë, por investitorët e huaj ka të ngjarë të refuzojnë propozimin duke pasur parasysh zhvlerësimin e monedhës ruse në javët e fundit.
4 – KUSH TJETËR KA TË NGJARË TË PENALIZOHET NGA MOSPAGIMI RUS?
Deri pak javë më parë, blerja e obligacioneve të qeverisë ruse konsiderohej një investim i mirë. Disa kreditorë ndërkombëtarë, veçanërisht banka, i ekspozohen qeverisë së Moskës për mbi 40 miliardë dollarë, të cilëve duhet t’i shtohen edhe 28 miliardë dollarë të tjerë në monedhën ruse. Këtu përfshihen edhe disa institucione krediti italiane.
5 – A DO TË PAGUAJË RUSIA BORXHIN E SAJ?
Çështja është e diskutueshme: kur një vend dështon, ai humbet aksesin në tregjet ndërkombëtare si pasojë e parë dhe më e rëndë. Por Rusia, për shkak të sanksioneve, tashmë e ka humbur këtë mundësi, ndaj mund të tundohet të mos shlyejë kreditorët e saj.
6 – ÇFARË PASOJASH DO TË KISHTE FALIMENTIMI I RUSISË NË EKONOMINË BOTËRORE?
Ekspozimi i qeverisë ruse ndaj tregjeve, sado i konsiderueshëm, nuk është i tillë që të konsiderohet shqetësues: historia e fundit ka parë falimentime shumë më serioze, për shembull ai i Argjentinës në 2001 për mbi 82 miliardë dollarë. Situata mund të përkeqësohet nëse edhe kompanitë ruse fillojnë të mos respektojnë më borxhet e tyre ndaj investitorëve ndërkombëtarë: sipas vlerësimeve, kompanitë e Moskës janë të ekspozuara për mbi 200 miliardë dollarë ndaj bankave dhe investitorëve perëndimorë. Dekreti i fundit i Putinit detyron gjithashtu individët privatë të paguajnë borxhin e jashtëm në rubla, një monedhë e zhvlerësuar që mund të krijojë shumë probleme për ata që detyrohen t’i mbledhin ato.
