Për analistin Lorenc Vangjeli, masa ‘arrest me burg’ që aplikohet rëndom nga organet e akuzës, është e ekzagjeruar në shumë raste. ‘Eshtë një masë ekstreme, një masë përjashtimore, por që përdoret rregullisht.’ Ai tha se kjo vjen si pasojë e mentalitetit sovjetik që karakterizon shoqërinë shqiptare, përfshi edhe opinionin publik, ndërsa shtoi se në kapitalizëm duhet të ndodhë krejt e kundërta. Duke marrë rastin e ‘Inceneratorëve’ që është ende nën hetim nga SPAK, Vangjeli përmendi rastin e ish-ministrit Lefter Koka dhe ish-deputetit Alqi Bllako.
Për analistin edhe rasti i Thoma Gëllçit, ish-drejtor i RTH-së, tregon sesi drejtësia shqiptare abuzon me masat e sigurisë. Sipas tij, të tre këta emra, apo qindra të tjerë që kanë fatin e tyre, qytetarë anonimë, janë harruar në qeli ndërkohë që mund të kishin një masë më të butë për aq kohë sa nuk përbëjnë rrezikshmëri shoqërore.
‘SPAK është një nga institucionet me besueshmërinë më të lartë tek publiku. Tek SPAK janë vënë shumë baste besimi. Shumica dërrmuese e publikut ka pritshmëri të lartë që të shohë ministra, ish-ministra apo funksionarë të lartë me pranga në duar dhe në qeli. Ashtu qoftë! Por ka një vijë ndarjeje mes Lindjes dhe Perëndimit, që ndan mentalitetin perëndimor nga ai sovjetik stalinist të cilin ne e kemi mes nesh, por nuk e kuptojmë.
Të gjithë personazhet që janë përfshirë në këtë histori dhe të ngjashme me to, përfundojnë si rregull në dhomat e paraburgimit. Sot, ndër dy njerëz që kanë humbur lirinë dhe që ruhen me gardianë, njëri është i paraburgosur. Shumë prej tyre qëndrojnë brenda me javë apo muaj të tërë pa e ditur se kur do të dalin në gjykatë dhe pa arritur madje edhe të pyeten, ndërkohë që sjellja e drejtësisë me ta duhet të jetë krejt ndryshe. Kapitalizmi ka si kult paranë.
Duhet të ndjekësh paranë sepse në fund fare qëllimi i ligjvënësit për të luftuar krimin është të shkatërrojë të mirat materiale dhe jo material që janë përfituar nga veprimtaria kriminale. Burgu nuk është qëllim në vetvete dhe sidomos arresti me burg është një nga instrumentet më represivë dhe më të shpërdoruar në Tiranë. Është një masë sovjetike. Josif Stalini mjaftonte të kishte një dyshim, të fuste në burg dhe pastaj priste të provonte krimin. Jo, demokracia është krejt ndryshe, të prezumon të pafajshëm deri sa gjykata të vendosë fajësinë me vendim të formës së prerë. Ndaj, përkundër mendimit të shumicës, unë mendoj ndryshe. Po ju përmend tre emra, sa për të marrë shembullin.
Lefter Koka do të vijojë të qëndrojë në paraburgim, kur ndërkohë i është bllokuar pasuria, i janë sekuestruar asetet dhe s’ka asnjë mundësi për t’u larguar apo për të prishur provat e hetimit. Pse duhet të vijojë të qëndrojë brenda Lefter Koka? Alqi Bllako, përfundoi në qeli gjithashtu. Çfarë do të ndodhë me të. Debati, ka ikur, s’ka ikur, u bë sport i mediave. A ka mundësi ky njeri të ndërhyjë në hetim duke qëndruar në arrest shtëpie për shembull apo duke lënë një garanci pasurore, siç parashikon në masat alternative kodi i procedurës penale? Ish-drejtori i përgjithshëm i RTSH Thoma Gëllçi po ashtu.
