Ai mbetet piktor surrealist nga më të rrallët që nxorri bota. Lindi dhe vdiq në në të njëjtin vend ku dhe krijoi muzeun e tij më 1974, Teatri-Muze Gala Salvador Dalí…
…Gjatë karrierës së tij përfundoi 1648 piktura, pa përmendur librat e ilustruar, dizenjimet e skenave dhe kostumeve për teatër, një numër të madh vizatimesh, duzina skulpturash, dhe projekte të tjerë, përfshirë dhe një film vizatimor për “Disney”. U njoh si piktori më me ndikim për eksplorimet e tij të imazheve të nënndërgjegjes.
Fillimet
U lind më 11 Maj, 1904 në Figueres të Spanjës, pranë kufirit francez në Katalonia. Thuhet se Dalí i ri ishte një fëmijë i parakohshëm dhe inteligjent. Pas njohjes së talentit të tij të jashtëzakonshëm, prindërit e dërguan në shkollën e vizatimit në Colegio de Hermanos Maristas dhe në Institutin në Figueres, Spanjë, në vitin 1916. Ai nuk ishte një student serioz, preferonte të ëndërronte me sy në klasë dhe të dallohej si ekscentrik i klasës. veshur me rroba të çuditshme dhe flokë të gjatë. Pas atij viti të parë në shkollën e artit, ai zbuloi pikturën moderne
Vitin pasardhes, i ati organizoi një ekspozite të punimeve të tij në karbon. Ekspozita e parë publike u bë në Teatrin Komunal të Figueresit në 1919. Ne shkurt 1921, e ëma vdiq nga kanceri i gjirit. Dali ishte 16 vjeç.
Në vitin 1922, Dalí u regjistrua në Academia de San Fernando në Madrid. Ai qëndroi në rezidencën studentore të shkollës dhe shpejt e solli ekscentricitetin e tij në një nivel të ri, duke rritur flokë të gjatë dhe duke u veshur në stilin e estetëve anglezë të fundit të shekullit të 19-të.
Stilet
Si student arti Dalí përvetësoi një numër të madh stilesh artistike dhe shfaqi një strukturë të pazakontë teknike si piktor. Megjithatë, deri në fund të viteve 1920, dy ngjarje sollën zhvillimin e stilit të tij të pjekur artistik: zbulimi i shkrimeve të Sigmund Freud-it mbi rëndësinë erotike të imazheve nënndërgjegjeshëm dhe përkatësia e tij me Surrealistët e Parisit, një grup artistësh dhe shkrimtarësh. i cili u përpoq të vendoste “realitetin më të madh” të nënndërgjegjeshëm njerëzor mbi arsyen. Për të sjellë imazhe nga mendja e tij nënndërgjegjeshëm, Dalí filloi të nxiste gjendje halucinative në vetvete me një proces që ai e përshkroi si “kritik paranojak”.
Sapo Dali e goditi atë metodë, stili i tij i pikturës u poq me një shpejtësi të jashtëzakonshme dhe nga viti 1929 deri në 1937 ai prodhoi pikturat që e bënë atë artistin më të njohur surrealist në botë.
Martesa
Në gusht 1929, Dali takoi Elena Dmitrievna Diakonova, një emigrante ruse 10 vjet më e madhe se ai. Në atë kohë, ajo ishte gruaja e shkrimtarit surrealist Paul Éluard. Një tërheqje e fortë mendore dhe fizike u zhvillua midis Dalit dhe Diakonova, dhe ajo shpejt u largua nga Éluard për të dashurin e saj të ri. E njohur gjithashtu si “Gala”, Diakonova ishte muza dhe frymëzimi i Dalit dhe më në fund do të bëhej gruaja e tij. Ajo ndihmoi në balancimin – ose mund të thuhet kundërpeshë – forcat krijuese në jetën e Dalit. Me shprehjet dhe fantazitë e tij të egra, ai nuk ishte i aftë të merrej me anën e biznesit të të qenit artist. Gala u kujdes për çështjet e tij ligjore dhe financiare dhe negocioi kontrata me tregtarët dhe promovuesit e ekspozitës. Të dy u martuan me një ceremoni civile në vitin 1934.
Surealizmi
Ai përshkroi një botë ëndrrash në të cilën objektet e zakonshme vendosen përballë, deformohen ose metamorfozohen ndryshe në një mënyrë të çuditshme dhe irracionale. Dalí i portretizoi ato objekte me detaje të përpikta, pothuajse të dhimbshme realiste dhe zakonisht i vendoste ato brenda peizazheve të zymta të ndriçuara nga dielli që të kujtonin atdheun e tij katalonas. Ndoshta më e famshmja nga ato imazhe enigmatike është The Persistence of Memory (1931), në të cilën orët e thyera pushojnë në një peizazh të qetë e të frikshëm. Thuhet se piktura përcjell disa ide brenda imazhit, kryesisht se koha nuk është e ngurtë dhe gjithçka është e shkatërrueshme.
Në fund të viteve 1930, Dalí kaloi në pikturë në një stil më akademik nën ndikimin e piktorit të Rilindjes Raphael. Pikëpamjet e tij politike ambivalente gjatë ngritjes së fashizmit i larguan kolegët e tij surrealistë dhe ai përfundimisht u përjashtua nga grupi. Më pas, ai kaloi pjesën më të madhe të kohës së tij duke projektuar skena teatrore, ambiente të brendshme të dyqaneve në modë dhe bizhuteri, si dhe duke ekspozuar gjenialitetin e tij për marifete të bujshme vetëpromocionale në Shtetet e Bashkuara, ku jetoi nga viti 1940 deri në 1955. Në periudhën nga 1950 deri në Në vitin 1970, Dalí pikturoi shumë vepra me tema fetare, megjithëse ai vazhdoi të eksploronte tema erotike, të përfaqësonte kujtimet e fëmijërisë dhe të përdorte tema të përqendruara te gruaja e tij, Gala.
Epilogu
Në vitin 1980, Dalí u detyrua të tërhiqej nga piktura për shkak të një çrregullimi që i shkaktoi dridhje të përhershme dhe dobësi në duart e tij. Duke mos qenë më në gjendje të mbante një furçë bojë, ai kishte humbur aftësinë për të shprehur veten ashtu siç dinte më mirë. Në vitin 1982, kur gruaja e tij vdiq. Këto dy ngjarje e çuan atë në një depresion të thellë. Ai u zhvendos në Pubol, në një kështjellë që e kishte blerë dhe rimodeluar për bashkëshorten e tij. Në vitin 1984, Dalí u dogj rëndë në një zjarr. Për shkak të plagëve të marra, ai u kufizua në karrige me rrota. Më 23 janar 1989, , Dalí vdiq në qytetin e tij të lindjes nga një sulm në zemër në moshën 84-vjeçare.
